Kino pamięci narodowej jako proteza: Filmy o żołnierzach wyklętych

Abstract

Cinema of national remembrance as a prosthesis: Polish films on cursed soldiers Despite the established position of historical cinema and the huge social expectations revealed by the reception of the long delayed release of Historia Roja (2016, dir. Jerzy Zalewski), Polish cinema, especially feature films, has only slightly contributed to the creation and preservation of the cursed soldiers phenomenon. In the article I focus on the contemporary films on cursed soldiers, both feature ones and documentaries, from the perspective of Alison Landsberg’s prosthetic memory. I will analyze the former using the Amanda Ann Klein’s concept of film cycles. I will describe the latter in the context of historical documentary filmmaking after 1989, referring to Miroslaw Przylipiak’s findings. Kino pamieci narodowej jako proteza: Filmy o zolnierzach wykletych Mimo ugruntowanej pozycji kina historycznego i olbrzymich oczekiwan spolecznych, ktore ujawnily reakcje na odwlekaną premiere Historii Roja (2016, rez. Jerzy Zalewski), polskie kino, zwlaszcza fabularne, w niewielkim stopniu przyczynilo sie do wspoltworzenia fenomenu tzw. zolnierzy wykletych. W artykule skupiam sie na wspolczesnych filmach o zolnierzach wykletych przez pryzmat koncepcji pamieci protetycznej Alison Landsberg, biorąc pod uwage zarowno fabuly jak i dokumenty. Te pierwsze charakteryzuje, uzywając koncepcji cyklu filmowego Amandy Ann Klein. Te drugie opisuje, umieszczając je w nurcie dokumentalnych filmow historycznych po 1989 roku, przy czym odwoluje sie do ustalen Miroslawa Przylipiaka.