The Unprivileged Modern Exile: From Nostalgia to Antinostalgia and Beyond

Abstract

THE UNPRIVILEGED EXILE: FROM NOSTALGIA TO ANTINOSTALGIA AND BEYOND “Nostalgia,” writes Antonio Prete, quoting Niccolo Tommaseo, “is the noble privilege of poor countries.” Though both exile and nostalgia may befall those from more affluent countries and cultures, the conditions are noble and privileged only for those who hail from poor countries which, as Witold Gombrowicz states when referring to Poland, have “a minor role,” are doomed to imperfection, and produce less sophisticated men. Polish poet Zbigniew Herbert and Albanian poet Gezim Hajdari share a similar fate to that of Gombrowicz as they both struggle with the inherent inferiority of their birthplaces and, consequently, experience difficulties in finding a\xa0clear position in a globalised world. With very few exceptions, the level of development or affluence of a certain country is closely linked to the nostalgic or antinostalgic feelings experienced by the exiles with both feelings experienced by people from poorer countries. The rise of antinostalgic exiles in the 20 th century, like Witold Gombrowicz, Henryk Grynberg, and Gezim Hajdari, as well as in the 21 st century may be an indication of the future of nostalgia or, more specifically, the new face of nostalgia. NIEUPRZYWILEJOWANE WYGNANIE: OD NOSTALGII DO ANTYNOSTALGII Niccolo Tommaseo powiedzial, ze nostalgia jest szlachetnym przywilejem biednych krajow. Chociaz wygnanie i nostalgia mogą spotkac tych z zamozniejszych krajow i kultur, w ktorych są dobre warunki do zycia, jednak wspomniane uprzywilejowanie jest tylko dla tych, ktorzy pochodzą z biednych krajow. Witold Gombrowicz, rozpatrując to zagadnienie w polskim kontekście, zauwaza, ze ludzie z tych krajow mają „niewielkie mozliwości”; są skazani na niedoskonalośc, poniewaz istniejąca w tej przestrzeni rzeczywistośc ksztaltuje mniej wyrafinowanego czlowieka. Zbigniewa Herberta, polskiego poete, i jego albanskiego kolege po piorze Gezima Hajdariego lączy z Gombrowiczem podobny los. Zmagają sie z wrodzonym poczuciem nizszości miejsca swego urodzenia. Mają tym samym trudności z odnalezieniem i określeniem, jako tworcy, swego miejsca w sensie globalnym. Poziom rozwoju lub zamozności danego kraju, z nielicznymi wyjątkami, jest ściśle związany z nostalgicznym lub antynostalgicznym odczuwaniem wygnania. A\xa0to oznacza, ze wskazane doznania są doświadczeniem ludzi z biedniejszych krajow. Funkcjonowanie w XX i XXI wieku antynostalgicznych wygnancow takich jak Witold Gombrowicz, Henryk Grynberg i Gezim Hajdari, moze świadczyc o przyszlości nostalgii, a ściślej mowiąc — wspolczesnego oblicza nostalgii.