Betonarme Manto Uygulamasının Prefabrike Yapıların Deprem Performansına Etkisi

Abstract

Ulkemizdeki sanayi yapilarin cogunlugunu, kolon‑kiris birlesim bolgelerinde moment aktarimi olmayan tek katli prefabrike sistemleri olusturmaktadir. Yasanmis depremler sonrasinda yapilan gozlemler; prefabrike yapilarin deprem etkisi altinda yuksek yatay yerdegistirmeleri nedeniyle kolon‑kiris birlesim bolgelerinde ve yapi genelinde onemli hasarlarin olustugunu gostermistir. Bu tip yapi sistemlerinin depreme karsi guclendirilmesi, sadece yuksek maliyetli cihazlar icin degil oncelikli olarak insan yasami acisindan hayati onem tasimaktadir. Bu calismada betonarme (BA) mantolama yonteminin prefabrike yapilarin deprem performansindaki rolu sayisal olarak incelenmistir. Calismanin ilk bolumunde, literaturde deneysel sonuclari yer alan BA mantolu ve mantosuz kolonlarin numerik modelleri olusturulmustur. Tersinir tekrarli yerdegistirme protokolu etkisi altinda yapilan deneylerden elde edilen yuk-yerdegistirme iliskileri, olusturulan numerik model sonuclari ile karsilastirilmistir. Numerik modeller, belirli yerdegistirme esikleri arasinda deneysel sonuclari iyi bir sekilde tahmin edilebilmektedir. Deneysel olarak kalibre edilmis olan numerik model, uc boyutlu sanayi tipi mevcut bir yapi sisteminin lineer olmayan dinamik analizlerinde kullanilmistir. Sayisal sonuclar, mantolama sayesinde prefabrike yapinin ortalama en buyuk ve en kucuk goreli otelemelerin %54 ile %72 arasinda degisen oranlarda azaldigini gostermistir. Mevcut yapinin secilen kolonlari, birim sekildegistirme acisindan degerlendirildiginde; guvenlik sinir i (GV) civarinda olan kesit performansinin BA mantolama ile minimum hasar sinirinin (MN) altina cekildigi gorulmustur.