XVIII. ve XIX. Yüzyılda Antep ve Civarında Bazı Salgın Hastalıklara Dair Bulgular

Abstract

Osmanli Devleti XVIII . v e XIX. yuzyilda bircok degisim ve donusum yasadi. Bu yuzyillarda Osmanli Devleti’nin yasamis oldugu olumsuzluklar sadece kayip edilen savaslar ve buna bagli olarak artan toprak kayiplari ve gocler, icerde yasanan isyanlar ve buhranlar, Avrupali Devletlerin Osmanli’daki gayrimuslimleri bahane ederek ic islerine mudahale etmeleri degildi. Osmanli sehirlerini ve toplumunu etkileyen diger onemli bir hadise ise XVII. yuzyilda Avrupa’dan sonra XVIII. ve XIX. yuzyillarda da Osmanli’nin neredeyse butun vilayetlerine yayilan veba, sigir vebasi ve kolera gibi salgin hastaliklardi. Bu salgin hastaliklar sehirlerde insan olumlerine neden olurken, salgin hayvan hastaliklari da bircok hayvanin telef olmasina yol acti. Ayrica yasana n hayvan hastaliklari insan sagligini belirli olculerde tehdit eden diger bir durumdu. Osmanli yasanan bu salgin hastaliklara karsi karantina uygulamasi baslatti ve cesitli onlemler aldi. XVIII. ve XIX. yuzyilda Antep’te yasanan kitlik, deprem, celali isyanlari sehri olumsuz etkileyen faktorlerdi. Bunlarin yani sira sehirde artan veba ve kolera salginlari sehirde bircok insanin olmesine ve yikimlara neden oldu. Kolera salginindan Aralik 1888-89’da Antep ve civarinda 47, Ekim-Aralik 1890’da 743, Ocak, Agustos ve Eylul 1891’de yine 259 kisi oldu. Ayrica hayvanlardan bulasan salgin hastaliklardan da Antep ve cevresinde bircok hayvan telef oldu. Osmanli Devleti yasanan bu salgin hastaliklara karsi diger Osmanli kentlerinde oldugu gibi Antep’te de bir takim onlemler aldi. Bu calismada XVIII ve XIX. yuzyillarda Antep ve cevresinde ortaya cikan veba, kolera vb. salgin hastaliklar ve hayvanlardan kaynakli salginlar incelendi. Bu salgin hastaliklardan kaynakli insan olumleri de gun gun sayilariyla birlikte verildi.