Health-promoting effects of citrus essential oils

Abstract

Streszczenie Wprowadzenie i cel. Olejki eteryczne to lotne, aromatyczne substancje będące metabolitami wtórnymi roślin. Olejki eteryczne mają różny skład chemiczny, który wpływa na działanie biologiczne danego olejku. Olejki eteryczne są wykorzystywane zarówno w przemyśle spożywczym do aromatyzowania żywności, jak również w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym. Liczne ich działania na organizm człowieka, m.in.: moczopędne, wykrztuśne, przeciwzapalne, przeciwskurczowe, uspokajające, powodują, że są one stosowane w przemyśle farmaceutycznym. Celem tego przeglądu jest podsumowanie działań biologicznych i bezpieczeństwa stosowania olejków eterycznych z popularnych cytrusów, tj: gorzkiej pomarańczy (Citrus aurantium L.), mandarynki (Citrus reticulata), cytryny (Citrus limon), grejpfruta (Citrus paradisi). Opis stanu wiedzy. Olejki eteryczne są najważniejszym produktem ubocznym przetwarzania owoców cytrusowych, jego znaczne ilości znajdują się w skórce i soku owoców. Olejki zostały sklasyfikowane jako ogólnie uznane za bezpieczne – posiadają status GRAS. Olejki eteryczne z cytrusów znane są ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybicznych, wykazują istotny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, działają przeciwlękowo. Olejki cytrusów wykazują również działanie przewskurczowe, przeciwzapalne, a także odstraszające owady. Podsumowanie. Obecnie olejki eteryczne cytrusów stosowane są w przemyśle spożywczym jako substancje aromatyzujące, w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym – z uwagi na ich aromat oraz właściwości konserwujące i przeciwdrobnoustrojowe. Olejki eteryczne są również wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym – jako składniki produktów, które mają regulować funkcje układu trawiennego czy dobre samopoczucie.