Jeden rosyjski realonim czasownikowy w konfrontacji przekładowej

Abstract

Artykuł reprezentuje przekładoznawstwo zorientowane kulturowo, śledzące konfrontację odbiorcy z obcym dla niego kontekstem kulturowym, co wpisuje się w tendencję współczesnych badań humanistycznych kierowania uwagi na kulturowe, obyczajowe zróżnicowanie społeczeństw. Analizie podlega czasownik rosyjski говеть, należący do grupy nazw realiów, a odnoszący się do sfery prawosławnej obyczajowości religijnej, w aspekcie jego przekazu w przekładach. Jako materiał służy 11 utworów literatury rosyjskiej XIX i XX wieku, z których wybrano konteksty zawierające badany leksem na podstawie danych Narodowego Korpusu Języka Rosyjskiego oraz ich przekłady na język polski. Wskazano na nierównomierność stopnia przekazu poszczególnych elementów struktury semantycznej, różnorodność technik przekazu i zastosowanie zmian składniowych jako sposobu umożliwiającego uniknięcie poszukiwania ekwiwalentu dla leksemu rosyjskiego. Stwierdzono, że przekłady polskie wykazują tendencję do adaptacji kulturowej i nie akcentują odmienności prawosławnej obyczajowości religijnej.