Hemodiyaliz hastalarında intravenöz kalsitrolden oral kalsitrole geçiş: etkili, güvenilir ve maliyet etkin dönüşüm

Abstract

Amac : Kronik bobrek hastaliginin en onemli komplikasyonlarindan biri kemik mineral bozukluklaridir. Hastaligin erken evrelerinden itibaren fosfor, D-vitamini, FGF-23, kalsiyum ve parathormonun (PTH) da dahil oldugu kompleks bir iliski icinde sekonder hiperparatiroidi (sHPT) ortaya cikmaya baslar ve evre ilerledikce gorulme sikligi artar. sHPT’nin vucuttaki olumsuz etkilerini engellemek ve d-vitamini eksikligini tamamlamak icin hastalara D-vitamini tedavisi verilmesi gerekmektedir. Intravenoz (i.v.) ilac uygulamalari tablet formlara gore oldukca maliyetlidir. Calismamizda i.v. kalsitrol kullanan uygun hastalari oral forma degistirerek kisa donem sonuclarini sunmayi amacladik. Gerec ve Yontem : Calismamiza merkezimizde en az 3 aydir hemodiyaliz programinda olan ve tek nefrolog tarafindan tedavileri duzenlenen 115 hasta dahil edildi. Son 3 aydir i.v. kalsitrol kullanan, malnutrisyonu, aktif enfeksiyonu, uzun sure hastane yatisi gerektirecek tibbi bir sorunu olmayan, haftada 3 kez 4 saat hemodiyaliz seanslarina uyumu tam olan hastalar dahil edildi. Son 3 ay icerisinde hedef PTH 150-600 pg/ml, fosfor < 5,6 mg/dl, kalsiyum < 9,5mg/dl altinda olacak sekilde KDIGO 2012 kilavuzlarina gore i.v. kalsitrol dozlari duzenlenmisti ve bu dozlar yine mevcut parametrelere gore oral formlara degistirildi. Hastalar 3 ay izlendi. 3 aylik ortalama kalsiyum, fosfor, PTH, KTV, albumin, hemoglonin, alkalen fosfataz (ALP), c-reaktif protein, kalsiyum x fosfor degerleri i.v. ve oral formlar arasinda karsilastirildi. Veri kumeleri S.P.S.S versiyon 17 paket programi kullanilarak degerlendirildi. p<0,05 (%95 guven araliginda) anlamli fark olarak kabul edildi. Bulgular : Calisma 25 erkek (%56,8), 19 (%43,2) kadin toplam 44 hasta ile tamamlandi. Hemodiyaliz hastalarinin yaklasik % 56’si D vitamini almaktaydi. Oral D vitamini kullanimi % 0 idi. 3 aylik izlem sonunda i.v. formdan oral forma gecis ile serum PTH, kalsiyum ve fosfor degerlerinde istatistiksel anlamli bir degisim olmadi. Sonuc Hemodiyaliz hastalarinda D vitamini eksiligi veya sekonder hiperparatiroidinin tedavisinde D vitamini replasmani yapilmaktadir. Guncel kilavuzlarda i.v. D vitaminin oral forma guvenlik ve etkinlik olarak ustun olmadigi vurgulanmakla birlikte cesitli nedenlerle klinik pratikte iv form tercih edilmektedir. Calismamizda i.v. kalsitrol formlari oral formlara degistirildi ve kisa donem sonuclarinin benzer oldugu gosterildi. Daha pahali olan i.v. formlarin oral forma degistirilmesi etkili, guvenilir ve maliyet etkin bulundu. Uygun hastalarda goz onunde bulundurulmalidir.