Afet Sonrası Hanehalklarının Yer Seçim Kararları ve Kentsel Dirençlilik: Değirmendere Örneği

Abstract

Bu calisma ile, afetlerin hemen sonrasinda acil durum kosullarinda hanehalklarinin afet bolgesinde kalma veya alani terk etme kararlarinin kentsel direncliligin insasinda onemli bir unsur olarak gorulmektedir. Bu calismanin amaci, afete maruz yerlesimlerde yasayanlarin afetin hemen sonrasinda yer secim kararlarini ve beklentilerini irdeleyerek kentsel direnclilik uzerine bir tartisma yurutmektir. Calisma, 1999 Depremi’nin etkilerinin yogun olarak goruldugu Degirmendere kenti orneginde afeti yasamis hanehalklarini temel almaktadir. Calismada, Orta Dogu Teknik Universitesi Şehir ve Bolge Planlama Bolumu 1999-2000 ders yili 2. sinif Planlama Studyosu’nda yurutulmus olan Degirmendere Planlama Projesi kapsaminda gerceklestirilmis hanehalki anketlerinden yararlanilmistir. Depremin hemen ardindan Ekim 1999 tarihinde cadirkentlerde ve yerlesik konut alanlarinda yasayan toplam 490 hanehalkina uygulanan anket calismasi studyo projelerinin bir parcasi olarak saha arastirmasi yoluyla elde edilmistir. Anketlerde afete maruz kalmis nufusun genel demografik niteliklerinin yani sira hasar duzeyi, alinan yardim turu ve tasinma istekleri sorgulanmis, yanitlarin betimsel istatistikleri cikarilmistir; ancak calismanin yapildigi donemin kosullari goz onune alindiginda afetzedelerin anket sorularinin tamamini yanitlayamadigi gorulmektedir. Nufusun yaklasik % 10’luk buyuklugune ulasan bir orneklemde uygulanan anket calismalarinda tespit edilen afet bolgesini afetin hemen sonrasinin kosullarinda bile terk etmeme istegi, alanin yeniden insasi icin en onemli itici guc olarak gorulmelidir. Calisma ile, afetin yarattigi psikolojik sarsintilara karsin, afet sonrasinda deprem bolgesinde olusan “aidiyet duygusunun” guclulugu kentsel direncliligin insasina katki koyacak bicimde politikalari sekillendirebilecegi sonucuna ulasilmistir.