Archive | 2019
The Example of Hagop Ekızıan’s Mıgratıon From The Ottoman Empıre to Amerıca
Abstract
Turklerin Anadolu hâkimiyetini saglamasindan sonra Ermeniler once Selcuklularin daha sonra da Osmanli Devleti’nin hâkimiyeti altina girmistir. Ermeniler Turklerin hâkimiyeti altinda hosgoru ve adalet ortaminda yasamistir. Ermeniler ile Turkler aradaki din farki olmasa birbirinden farki yok denecek gibidir. Birbirleriyle etkilesimleri ve yakin munasebetleri olmustur. Bu durum Turkler ve Ermeniler arasinda bir guven ortami tesis etmistir. Fakat Osmanli Devleti’nin zayiflamasi, batili devletlerin sark politikasi ve bunun sonucu olarak azinliklari ozellikle de Ermenileri isyana tesvik etmeleri ile XIX. yuzyilin sonlarina dogru Ermeniler yasadiklari yerlerde isyan etmeye baslamistir. 1820’lerde Osmanli topraklarina gelen Amerikali misyonerler ozellikle egitim ve saglik alaninda aktif olup Protestanlik Mezhebi’ni yaymak istemistir. Osmanli Devleti XIX. yuzyil ortalarinda Protestan Ermeni Milleti’ni tanimistir. Osmanli Devleti tebaasi olan Ermenilerin Amerika’ya gocunde misyonerler Osmanli Devleti’ndeki faaliyetleriyle bunun adeta alt yapisini hazirlamistir. Ermeni vatandaslardan bir kismi Amerika’ya goc ederek Amerikan vatandasligini almistir. Bunun nedeni ise 1830 Amerikan-Turk Ticaret Antlasmasi’ ndan dogan haklardir. Bu antlasmaya gore Amerikan vatandasi olanlar Osmanli mahkemelerinde yargilanamiyor ve vergiden muaf oluyordu. Hatta Ermeniler cikardiklari isyanlarda da bu antlasmayi bir koruma kalkani olarak kullaniyordu. Zengin bir tuccar olan Agob Ikizyan adli Ermeni de Osmanli tebaasindan Amerikan vatandasligina gecerek bu imtiyazlardan yararlanma yoluna gitmistir. Ermenilerin isledikleri suclar karsisinda himayeci bir tavir takinan Amerika ile Osmanli Devleti arasinda tabiyet sorunu gerginliklere neden olmustur.