KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ

Abstract

Hareketli yasam kurgusu ve yogun yapilasma arasinda kentliye dinlenme ve sosyallesme imkâni sunan kentsel acik alanlar kentin butunlestirici mekanlaridir. Ozel yasamdan farkli olarak toplu yasam etkinliklerini iceren bu mekanlar, herkesin kullanimina yonelik kamusal alan niteligi tasimaktadir. Bu baglamda her kullanicinin kentsel acik alanlarda bulunabilmesi ve kent donatilarini aktif kullanabilmesi, bireysel gereksinimler isiginda ergonomik olcutlerin ele alinmasini gerektirmektedir. Antropometrik, fizyolojik, psikolojik gereksinimlerin karsilanmadigi kentsel alanlar hem kentsel kalitenin dusmesine hem bireysel konforun azalmasina neden olmaktadir.\xa0 Kentsel yapinin aktif olusumunu destekleyen kamusal alanlardan biri olarak universite kampusleri kentin acik alanlarini barindirirlar. Dinlenme, rekreasyon ve ulasim islevlerinin saglandigi bu alanlar, sosyal etkilesimlerin kuruldugu kentsel mekanlardandir. Bu arastirma, kampus alanlarinin ergonomik olcutler baglaminda incelenmesini ve her birey tarafindan kullanilabilirligini saglama adina katki sunmayi amaclamaktadir. Bu baglamda, Adana kentinin yeni kampus olusumlarindan biri olarak kentsel oneme sahip Adana Bilim ve Teknoloji Universitesi, potansiyel kullanim ozellikleri ve kullanici cesitliligi dogrultusunda arastirma alani olarak secilmistir. Orneklem alan uzerinden, acik alanlardaki kentsel donatilarin ergonomik yeterliliklerini olcmek icin ‘Anlamsal Farklilasma Olcegi’ kullanilarak, donatilarin kullanici uzerindeki etkileri sorgulanmistir. Kampusun aktif kullanicilari olan ogrenci, akademisyen ve idari personel arasindan denek olarak secilen otuz kisiye, donatilarin niceliksel ve niteliksel yeterlilikleri uzerine tanimlanan sifat ciftlerini iceren anket calismasi uygulanmistir. Calisma sonucunda, kampusteki kentsel donatilarin ergonomik yeterlilikleri tespit edilmistir. Denekler genel olarak aydinlatma elemani, bilgilendirme panolari, golgelik ve rampa tasarimlarini olumlu sifatlarla nitelendirirken; oturma birimi, zemin kaplamasi, duyumsanabilir yuzeyler, merdivenler, otobus duragi, cop kutulari ve yesil alan uzerine cogunlukla olumsuz sifatlarin secildigi gorulmustur. Bu baglamda mekânsal ve termal konfor niteliklerinin iyilestirilmesi gerekliligi ortaya cikmistir.