Archive | 2019
Biyolojik Uzaklığın Belirlenmesinde Ölçülemeyen Diş Özellikleri Verilerinin Analizi: Geçmiş Anadolu Toplulukları Özelinde AnthropMMD Yönteminin Denenmesi
Abstract
Toplumlarin biyolojik uzakliklarinin belirlenmesinde basta genetik calismalar olmak uzere, linguistik, antropometrik, osteometrik, odontometrik ve antroposkopik bircok farkli veri kaynagindan yararlanilmaktadir. Genetik calismalar, ciddi bir altyapi gereksinimi ve yuksek maliyetinden dolayi disarida birakilacak olursa biyolojik uzaklik calismalarinda olculemeyen dis ozellikleri diger iskelet ozelliklerine gore bircok avantaja sahiptir. Bu avantajlar, cok etkenli bir kalitima (genetik, epigenetik ve cevresel) sahip olmalari, cinsiyetler arasinda anlamli bir farklilik gostermemeleri, tutarli bir sag ve sol cene tarafi farkliliginin olmamasi, gozlem ici ve gozlemciler arasi uyumu saglayan standart bir kaydetme sistemine (Arizona State Universitesi Dental Antropoloji Sistemi / ASUDAS) sahip olmalaridir. Olculemeyen dis ozelliklerinin tanimlanmasi ve derecelendirilmesi icin gelistirilen sistem ve standartla birlikte elde edilen verilerin dogru bir sekilde analiz edilmesi icin kullanilan istatistiksel yontemler (Mean Measure of Divergence / MMD, Mahalonobis D2) ve bu yontemlerin uygulandigi programlar da (R, SPSS, C++) oldukca onemlidir. Ilgili bu calismada da amac Anadolu ornekleri ozelinde, MMD istatistigini temel alarak R programlama dili uzerinde gelistirilen AnthropMMD paket programinin ozelliklerini ve grafiksel kullanici arayuzunun avantajlarini gostermek ve elde edilen sonuclari tartismaktir. Bu amacla “AnthropMMD” paket programi Topakli (TP / Nevsehir), Klazomenai (KLZ / Izmir), Izmir Demir Celik Limani (IDC / Izmir) ve Bati Limani (BTL / Izmir) kazilarindan cikarilan iskeletlerin olculemeyen dis ozellikleri verilerinin bir bolumu kullanilarak denenmistir. Sonuc olarak, diger programlardan farkli olarak AnthropMMD paket programinin ve bu programin grafiksel kullanici arayuzunun hem gerekli istatistiklerin hesaplanmasinda hem de elde edilen verilerin grafiklestirilmesinde buyuk kolayliklar sagladigi gorulmustur. Elde edilen sonuclar, henuz genetik verileri olmayan ilgili topluluklarin, donemsel yakinliklari ve cografik konumlari dikkate alindiginda tahmin edilen biyolojik uzaklik iliskileri ile tutarlidir.