Language
Country/Area
No result found
Đằng sau 30 người chết: Bạn có biết số người chết thực sự ở Chernobyl gây tranh cãi như thế nào không?
Thảm họa Chernobyl, được coi là thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử, xảy ra vào ngày 26 tháng 4 năm 1986, tại Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl ở Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina. Số người chết trong thảm họa này vẫn còn gây tranh cãi kể từ năm 1986. Tạp chí y khoa The Lancet và các nguồn khác lưu ý rằng ước tính về số người chết còn rất nhiều tranh cãi. Mặc dù có sự đồng thuận chung rằng có khoảng 30 người chết ngay lập tức do hậu quả trực tiếp của thảm họa, và 60 người khác chết nhiều năm sau đó do ung thư do bức xạ, nhưng vẫn chưa có sự đồng thuận về số ca tử vong do ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Ước tính về số ca tử vong lâu dài dao động rất rộng, từ 4.000, theo báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2005 và 2006, cho đến có thể lên tới 60.000.
Những con số này phần lớn dựa trên suy luận từ "mô hình tuyến tính không ngưỡng", độ chính xác của mô hình này cũng đang bị nghi ngờ. Tác động của bức xạ liều thấp cũng gây nhiều tranh cãi và những đánh giá khoa học như vậy thường gặp khó khăn trong việc xác định rủi ro. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng trong khi một số giá trị cao hơn có thể phát hiện được thì một số giá trị thấp hơn lại không có ý nghĩa thống kê có thể phát hiện được.
Tranh chấp về số người chết trực tiếp trong thời gian ngắn
Số người chết ban đầu được chính phủ Liên Xô báo cáo chỉ bao gồm hai công nhân nhà máy Chernobyl thiệt mạng ngay sau khi lò phản ứng hạt nhân phát nổ. Tuy nhiên, vào cuối năm 1986, chính quyền Liên Xô đã cập nhật số người chết chính thức lên 30, con số này bao gồm thêm 28 công nhân và nhân viên cứu hộ đã thiệt mạng trong những tháng sau vụ nổ.
Một số người sơ tán vẫn sống trong vùng cấm Chernobyl cho rằng số liệu chính thức không phản ánh đúng số ca tử vong mà họ chứng kiến do các triệu chứng nhiễm xạ và chấn thương. Những tuyên bố của họ đã vấp phải sự hoài nghi và phủ nhận từ các cơ quan của Liên Hợp Quốc.
Trong những thập kỷ tiếp theo, một số cựu quan chức Liên Xô và một số nguồn tin phương Tây duy trì số liệu thống kê trực tiếp về tử vong và thương tích ở mức 30. Tuy nhiên, một số trường hợp tử vong trong số những người sơ tán không được đưa vào báo cáo, gây ra thêm nhiều cuộc tranh luận.
Thảo luận về các báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2005 và 2006
Vào tháng 8 năm 1986, tại hội nghị quốc tế đầu tiên, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) không xác nhận chính thức nhưng đưa ra ước tính số người chết là 4.000. Đến năm 2005 và 2006, một nhóm nghiên cứu chung của Liên Hợp Quốc với chính phủ Ukraine, Belarus và Nga đã xác định được tác động của thảm họa sau 20 năm nghiên cứu. Tuy nhiên, dự đoán về 4.000 ca tử vong của nhóm nghiên cứu đã ngay lập tức bị các nhà khoa học khác phản bác.
Những phản đối này chỉ ra rằng nhóm đã sử dụng những tài liệu tham khảo gây hiểu lầm về công việc của mình và thậm chí là trình bày sai lệch một số dữ liệu.
Vì lý do này, nhiều tổ chức bảo vệ môi trường như tổ chức môi trường Greenpeace và các viện nghiên cứu y khoa đã bày tỏ sự phản đối con số này, cho rằng số người chết thực tế sau thảm họa phải cao hơn nhiều so với số liệu thống kê chính thức.
Tỷ lệ tử vong của công nhân vệ sinh
Số người chết ở Chernobyl vẫn còn gây nhiều tranh cãi do chưa rõ ràng về tỷ lệ tử vong của những người thanh lý. Sau thảm họa, Liên Xô đã tổ chức khoảng 600.000 "người thanh lý" để ổn định và phong tỏa khu vực bức xạ và kiểm soát bức xạ.
Nhiều người khẳng định rằng hàng ngàn người dọn dẹp đã thiệt mạng trong quá trình dọn dẹp, trong khi một số nhóm lại cho rằng số người chết ít nhất là 6.000. Tuy nhiên, Ủy ban Bảo vệ Bức xạ Quốc gia Ukraine đã đặt câu hỏi về con số này và gọi đó là ước tính quá cao.
Một số người lao công còn sống sót đã bày tỏ sự hoài nghi về số liệu thống kê của chính phủ, cho rằng có sự khác biệt giữa hồ sơ chính thức và số người tử vong mà họ trải qua. Điều này làm cho việc nghiên cứu sức khỏe của công nhân dọn dẹp trở nên khó khăn và phức tạp.
Vấn đề bệnh tiềm ẩn lâu dài
Nghiên cứu sau thảm họa Chernobyl cho thấy việc xác định và theo dõi các bệnh tiềm ẩn lâu dài cũng gặp phải nhiều thách thức. Số liệu tử vong do các bệnh tiềm ẩn do bức xạ gây ra như khối u rắn và bệnh bạch cầu vẫn còn gây nhầm lẫn do dữ liệu thu thập chưa đầy đủ. Các chuyên gia đồng ý rằng căn bệnh lâu dài có khả năng liên quan đến phơi nhiễm bức xạ cao nhất là ung thư tuyến giáp do tiếp xúc với iốt phóng xạ từ thời thơ ấu, nhưng không có con số rõ ràng về số ca tử vong chính xác đã xảy ra.
Một số bác sĩ và học giả đã kêu gọi xem xét lại dự báo của IAEA, cho rằng cần phải đánh giá lại tỷ lệ tử vong do các bệnh tiềm ẩn lâu dài.
Trong khi IAEA vẫn giữ nguyên dự báo hiện tại là 4.000 ca tử vong, dựa trên việc ngoại suy tỷ lệ ung thư, nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu đã bày tỏ quan điểm khác nhau và chỉ ra rằng có thể có khả năng tử vong cao hơn.
Tiếng nói của những người sống sót
Kể từ năm 1986, tiếng nói của nhiều người sống sót gần như không được lắng nghe. Những khiếu nại của người dân địa phương thường bị chính quyền bỏ qua và chất vấn. Những trải nghiệm của họ thường được coi là truyền thuyết đô thị hoặc chấn thương tâm lý, và mức độ phức tạp của vấn đề này rất khó để đo lường trong bối cảnh này.
Một số người sống sót cảm thấy rằng thiệt hại sau thảm họa không được phản ánh trong số liệu chính thức và những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thường bị đơn giản hóa.
Trong bối cảnh này, vấn đề về số người chết ở Chernobyl không chỉ là sự bất đồng về con số, mà còn là sự thừa nhận về ký ức mất mát và những ảnh hưởng hiện tại đến sức khỏe. Giữa cuộc tranh luận này, chúng ta không khỏi tự hỏi liệu số người chết thực sự có thể không bao giờ được xác định hay không, vì nó không chỉ liên quan đến toán học mà còn là sự đan xen phức tạp giữa lòng tin và sự thật?
