Vào ngày 1 tháng 8 năm 2024, Ngày Trái đất vượt ngưỡng một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo cho nhân loại, đánh dấu rằng chỉ trong bảy tháng, mức tiêu thụ tài nguyên toàn cầu đã vượt quá khả năng tái tạo của Trái đất. Khái niệm này bắt nguồn từ phép tính đo khoảng cách giữa nhu cầu của con người và khả năng tái tạo của hệ sinh thái Trái Đất. Khi mức tiêu thụ vượt quá nguồn tài nguyên bền vững mà Trái đất có thể cung cấp, chúng ta sẽ bước vào kỷ nguyên thâm hụt môi trường.
Ngày này đánh dấu ngày mà nhu cầu của chúng ta về tài nguyên thiên nhiên đã vượt quá khả năng tái tạo của Trái Đất.
Theo Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu, nhu cầu hiện tại của con người tương đương với nguồn cung cấp tài nguyên của hơn 1,7 Trái đất. Điều này có nghĩa là nếu mô hình tiêu thụ hiện tại tiếp tục, chúng ta sẽ cần nguồn tài nguyên của hai Trái Đất vào giữa thế kỷ này. Sự thay đổi của chỉ số này kể từ đầu những năm 1970 cho thấy khi nền văn minh nhân loại phát triển, nhu cầu của chúng ta vẫn tiếp tục tăng lên, vượt qua ngưỡng mà Trái đất có thể tự tái sinh một cách tự nhiên.
Ngày Trái đất vượt ngưỡng hàng năm là một chỉ báo quan trọng về tình hình sinh thái toàn cầu. Một ngày được tính bằng cách chia sức chứa sinh học của thế giới (lượng tài nguyên thiên nhiên mà Trái Đất tái tạo mỗi năm) cho dấu chân sinh thái của thế giới (lượng tài nguyên thiên nhiên mà con người tiêu thụ trong năm đó) và nhân kết quả với số ngày trong một năm. Điều này có vẻ như là một quá trình toán học đơn giản, nhưng nó phản ánh sự tương tác phức tạp giữa hoạt động của con người và sự cân bằng của thiên nhiên.
Nhu cầu của nhân loại đã vượt quá khả năng tái tạo tài nguyên của Trái Đất và chúng ta đang ở trong tình huống ngày càng nguy hiểm.
Theo Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu, về mặt lịch sử, việc chúng ta sử dụng tài nguyên thiên nhiên vẫn nằm trong khả năng tái tạo của Trái đất, nhưng theo thời gian, mô hình tiêu dùng của con người đã thay đổi đáng kể. Những thách thức hiện nay bao gồm biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, xói mòn đất và sự suy thoái của ngành thủy sản, tất cả đều là bằng chứng trực tiếp về sự cạn kiệt tài nguyên.
Cùng lúc đó, áp lực lên nền kinh tế toàn cầu ngày một tăng cao, tài nguyên môi trường cạn kiệt dẫn đến các vấn đề như lạm phát, bất ổn xã hội. Tài nguyên của trái đất, đặc biệt là nước và đất, đang dần bộc lộ sự mong manh và hạn chế. Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu nhấn mạnh rằng chỉ bằng cách ghi lại và phân tích hiệu quả khoảng cách giữa nhu cầu của con người và khả năng tái tạo tài nguyên, chúng ta mới có thể giúp phát triển các giải pháp.
Nhân loại đã đạt đến mức nhu cầu không bền vững và phải đối mặt với hậu quả từ việc tiêu dùng của mình.
Nhìn lại năm 2020, do đại dịch vi-rút corona, Ngày vượt ngưỡng toàn cầu đã bị hoãn lại đến ngày 22 tháng 8, khiến mọi người phải suy ngẫm về tác động của các hoạt động của con người. Các biện pháp phong tỏa trong giai đoạn này đã làm giảm mức tiêu thụ tài nguyên, nhưng chủ tịch Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu chỉ ra rằng dịch COVID-19 thực chất là biểu hiện của sự mất cân bằng sinh thái.
Ngoài ra, còn có tranh cãi về Ngày Trái Đất Vượt Quá. Một số học giả đặt câu hỏi liệu phép tính này có phản ánh chính xác tình trạng hiện tại của tài nguyên thiên nhiên và hoang dã hay không. Một số người cho rằng rừng và nghề cá đang tái tạo nhanh hơn tốc độ tiêu thụ, trong khi đất đai và đất nông nghiệp đang bị sử dụng đến mức giới hạn nguồn tài nguyên sẵn có. Do đó, họ tin rằng khái niệm Ngày Trái đất vượt ngưỡng có thể đánh giá thấp tác động của việc quản lý đất và nước không phù hợp.
Tuy nhiên, Mạng lưới Dấu chân Toàn cầu đã bác bỏ điều này và nhấn mạnh sự cần thiết của chỉ số này vì nó cho thấy một thực tế cần phải đối mặt: mức tiêu thụ của con người đang vượt quá khả năng tái tạo của trái đất. Môi trường, nền kinh tế và thậm chí cả sự phát triển bền vững của xã hội đều đang bị thử thách ở đây.
Khi con người theo đuổi sự tiến bộ, làm thế nào để quản lý hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên vẫn là một thách thức. Chúng ta cần nỗ lực như thế nào để đảm bảo sự sống còn bền vững trên Trái Đất trong tương lai?