Language
Country/Area
No result found
Bạn có biết không? LD50 tiết lộ mức độ độc hại tiềm ẩn của một chất như thế nào?
Trong độc chất học, LD50, viết tắt của "liều gây chết, 50%", là đơn vị cơ bản để đo liều gây chết của một chất. Chỉ số này cho chúng ta biết cần bao nhiêu liều lượng chất để tiêu diệt một nửa số sinh vật được thử nghiệm trong một khoảng thời gian thử nghiệm cụ thể. Do đó, giá trị LD50 thường được sử dụng như một chỉ số về độc tính cấp tính của một chất. Giá trị LD50 càng nhỏ thì độc tính càng cao.
Phương pháp xác định LD50 lần đầu tiên được J.W. Trevan đề xuất vào năm 1927. Hiện nay, hầu hết các thử nghiệm đều được tiến hành bằng cách sử dụng chuột thí nghiệm và các động vật khác làm mô hình.
Giá trị LD50 thường được biểu thị bằng miligam trên kilôgam trọng lượng cơ thể. Ví dụ, một chất có giá trị LD50 là 10 mg/kg có nghĩa là nếu dùng liều này cho động vật thí nghiệm thì 50% số động vật này sẽ chết. Các đơn vị chuẩn hóa như vậy cho phép so sánh độc tính của các chất khác nhau.
Tuy nhiên, xét nghiệm LD50 không phải là tuyệt đối vì nó không tính đến sự thay đổi của tất cả các cá thể. Trên thực tế, một số cá thể có thể chết ở liều lượng thấp hơn nhiều so với LD50, trong khi những người khác có thể chịu được liều lượng cao hơn LD50. Do đó, các thông số khác được sử dụng trong thử nghiệm độc tính, chẳng hạn như LD1 và LD99, biểu thị liều lượng cần thiết để giết chết 1% hoặc 99% số cá thể được thử nghiệm.
Cài đặt mức độ gây tử vong 50% này tránh được sự mơ hồ tiềm ẩn trong các phép đo được thực hiện trong những trường hợp khắc nghiệt và giảm số lượng thử nghiệm cần thiết.
Xét nghiệm LD50 bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm loài sinh vật thử nghiệm, đặc điểm sinh lý và phương pháp dùng thuốc. Ví dụ, thuốc uống có thể ít độc hơn thuốc tiêm tĩnh mạch, đó là lý do tại sao đôi khi bạn thấy thuật ngữ "LD50 i.v."
Ngoài thử nghiệm LD50 truyền thống, một số phương pháp không dùng động vật cũng đang dần được chấp thuận. Năm 2011, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt một phương pháp thay thế không yêu cầu thử nghiệm trên động vật để kiểm tra độc tính của các loại thuốc mỹ phẩm như độc tố botulinum.
Mặc dù LD50 là chỉ số phổ biến về độc tính nhưng không phải là yếu tố duy nhất cần cân nhắc và nhiều tổ chức khuyến nghị sử dụng chỉ số điều trị (LD50/ED50) để hiểu rõ hơn về tính an toàn của thuốc và hóa chất.
Phạm vi dữ liệu LD50 rất rộng, với độc tố botulinum, được coi là chất độc nhất được biết đến, ở mức 1 ng/kg, và nước, có LD50 trên 90 g/kg, chênh lệch 1,5% . 10 tỷ lần. Trong những trường hợp này, biểu thức logarit được khuyến khích vì nó làm cho mức độ thay đổi trở nên hợp lý hơn.
Không chỉ vậy, thử nghiệm LD50 cũng thay đổi tùy thuộc vào bản chất của chất và đặc điểm của sinh vật. Ví dụ, trong thử nghiệm nọc rắn độc, LD50 có thể gây hiểu lầm tùy thuộc vào loài, vì một số độc tố được nhắm mục tiêu cho các nạn nhân cụ thể.
Một số hóa chất, chẳng hạn như axit hydrocyanic, được giải độc nhanh chóng trong cơ thể con người, đôi khi khiến chúng không tuân theo định luật Haber. Trong trường hợp này, độc tính phải được mô tả chính xác hơn bằng LC50.
Cần lưu ý rằng LD50 không phải là phương pháp đo lường duy nhất. Có những phép đo liên quan khác như LC50. Tóm lại, mục đích của các chỉ số này là để hiểu rõ hơn về tác động của các chất lên sinh vật và các quy trình xử lý thích hợp.
Do đó, chúng ta phải giải thích cẩn thận những dữ liệu thử nghiệm này. Xét cho cùng, LD50 chỉ là một chỉ số chứ không phải là giá trị tuyệt đối. Tác động của các môi trường và loài khác nhau làm cho tính xác thực của những dữ liệu này trở nên phức tạp hơn.
Khi sử dụng LD50 một cách chiến lược, chúng ta phải suy nghĩ về cách hiểu sâu hơn về các mối nguy tiềm ẩn của các chất trong môi trường?
