Hợp kim nhôm-đồng, một vật liệu được sử dụng rộng rãi trong ngành hàng không, được đánh giá cao vì độ bền và tính chất nhẹ. Tuy nhiên, khả năng chống ăn mòn của các hợp kim này tương đối kém, gây ra thách thức nghiêm trọng đối với sự an toàn và tính bền vững của ngành hàng không.
Hợp kim nhôm-đồng chủ yếu bao gồm nhôm và một lượng nhỏ đồng. Sự phát triển của loại hợp kim này bắt đầu vào năm 1903 khi nhà luyện kim người Đức Alfred Wilm phát hiện tại Nhà máy kim loại Düren rằng khi hợp kim nhôm chứa 4% đồng được làm nguội nhanh và để ở nhiệt độ phòng trong vài ngày, nó sẽ trở nên cứng hơn. Ngành hàng không đang chứng kiến nhu cầu về hợp kim nhôm-đồng ngày càng tăng do hiệu suất sử dụng nhiên liệu và độ bền cấu trúc được cải thiện.
Hợp kim nhôm-đồng có khả năng chống ăn mòn kém, nghĩa là một số điều kiện môi trường nhất định có thể dẫn đến hỏng hóc sớm của kết cấu.
Mặc dù hợp kim nhôm-đồng có độ bền từ trung bình đến cao và có thể được làm cứng theo thời gian, nhưng chúng lại cực kỳ dễ bị ăn mòn trong môi trường khắc nghiệt (chẳng hạn như môi trường có chứa độ ẩm hoặc muối), do đó, các nhà thiết kế hàng không vũ trụ phải thực hiện các biện pháp bảo vệ bổ sung. Một số biện pháp bao gồm liên kết luyện kim của nhôm có độ tinh khiết cao với bề mặt hợp kim để cải thiện khả năng chống ăn mòn.
Vấn đề chống ăn mòn của hợp kim nhôm-đồng chủ yếu xuất phát từ cấu trúc kim loại của nó. So sánh với các hợp kim khác như nhôm-magiê-silic thì bền hơn nhiều và có khả năng chống ăn mòn tốt hơn. Do ứng suất bên trong tiềm ẩn trong hợp kim nhôm-đồng và phản ứng của chúng trong môi trường nước, việc bảo vệ bề mặt không chỉ là tùy chọn mà còn là cần thiết.
Liệu ngành hàng không có thể cải thiện hiệu quả khả năng chống ăn mòn của hợp kim nhôm-đồng trong khi vẫn duy trì được trọng lượng nhẹ hay không sẽ là chìa khóa cho sự phát triển trong tương lai.
Ngoài khả năng chống ăn mòn, hiệu suất hàn của hợp kim nhôm-đồng cũng đáng lo ngại. Các hợp kim này thường khó hàn, điều này hạn chế việc sử dụng chúng trong một số ứng dụng nhất định. Sự biến dạng sau khi hàn và sự không đồng nhất trong kim loại có thể gây ra mối đe dọa đến tính toàn vẹn của cấu trúc. Do đó, nhiều kỹ sư hàng không vũ trụ lựa chọn sử dụng hợp kim dễ hàn hơn để đảm bảo tính an toàn và độ tin cậy của kết cấu.
Khi công nghệ hàng không ngày càng tiến bộ, các nhà nghiên cứu đang nỗ lực khám phá những vật liệu có khả năng chống ăn mòn tốt hơn. Ví dụ, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc kết hợp hợp kim nhôm-đồng với thép hoặc các hợp kim cứng hơn như hợp kim nhôm-lithium có thể cải thiện đáng kể độ bền của các cấu trúc hàng không vũ trụ, điều này rất quan trọng để cải thiện hiệu suất tổng thể của máy bay.
Trong sản xuất hàng không tương lai, việc cải thiện hiệu suất của hợp kim nhôm-đồng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn và hiệu suất của máy bay.
Theo truyền thống, hợp kim nhôm-đồng được sử dụng để sản xuất máy bay trong Thế chiến I và II, và khi con người hiểu rõ hơn về tính chất của vật liệu này, các hợp kim này dần trở thành thành phần chính của các sản phẩm hàng không ngày nay. Trong những năm gần đây, cùng với việc theo đuổi mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, ngành hàng không cũng không ngừng tìm kiếm sự đổi mới về vật liệu để ứng phó với những thách thức ngày càng nghiêm trọng về môi trường.
Hiện nay, ứng dụng của hợp kim nhôm-đồng chủ yếu tập trung vào các chi tiết kết cấu chịu tải trọng ứng suất cao như thân máy bay, dầm và các bộ phận quan trọng khác. Mặc dù chúng có độ bền cao trên tỷ lệ trọng lượng, khả năng chống ăn mòn của chúng không đáp ứng được các tiêu chuẩn công nghiệp bắt buộc. Do đó, các nhà thiết kế hàng không và các nhà khoa học vật liệu phải cùng nhau làm việc để liên tục cải thiện những nhược điểm của hợp kim nhằm đảm bảo an toàn và tính kinh tế cho máy bay trong tương lai.
Cuối cùng, liệu ngành hàng không có thể vượt qua được rào cản về khả năng chống ăn mòn của hợp kim nhôm-đồng và bắt đầu một cuộc cách mạng vật liệu mới hay không?