Language
Country/Area
No result found
ừ nông nghiệp đến công nghệ: Một nghiên cứu năm 1956 đã tiết lộ sự thật đáng ngạc nhiên về việc áp dụng đổi mới
Sự tiến bộ của khoa học công nghệ luôn là động lực quan trọng cho sự phát triển của xã hội loài người. Năm 1966, George M. Beale và Joe M. Bolen đã công bố một nghiên cứu mang tính bước ngoặt không chỉ làm thay đổi sự hiểu biết về công nghệ nông nghiệp mà còn cung cấp một mô hình xã hội học cho việc áp dụng các sản phẩm cải tiến khác nhau. Mô hình này được gọi là "vòng đời áp dụng công nghệ" và nó mô tả cách mọi người áp dụng các sản phẩm mới dựa trên các đặc điểm tâm lý và xã hội khác nhau.
Quá trình áp dụng công nghệ thường được minh họa bằng đường cong phân phối chuẩn cổ điển hay còn gọi là "đường cong hình chuông".
Theo mô hình, những người dùng đầu tiên xuất hiện được gọi là "người đổi mới", theo sau là "người chấp nhận sớm". Sau đó là “đa số sớm”, “đa số muộn” và cuối cùng là nhóm được gọi là “kẻ lạc hậu” hay “kẻ sợ hãi”. Ví dụ: một phobe chỉ có thể sử dụng dịch vụ đám mây khi nó trở thành lựa chọn duy nhất nhưng không có kiến thức kỹ thuật chuyên sâu để vận hành dịch vụ.
Các nhóm ban đầu của mô hình dựa trên quan sát từ nghiên cứu nông nghiệp và mô tả các đặc điểm nhân khẩu học và tâm lý của từng nhóm áp dụng.
Theo một nghiên cứu năm 1956, những người đổi mới có trang trại lớn hơn, có trình độ học vấn cao hơn, giàu có hơn và ưa mạo hiểm hơn, trong khi những người đổi mới sớm thường trẻ hơn, có trình độ học vấn cao hơn và có xu hướng trở thành lãnh đạo cộng đồng. Nhóm đi trước tương đối bảo thủ nhưng vẫn cởi mở với những ý tưởng mới và có ảnh hưởng trong hoạt động cộng đồng; nhóm đi sau là những người lớn tuổi, ít học, bảo thủ hơn và ít hoạt động xã hội hơn trong khi nhóm đi sau thường bảo thủ hơn và có điều kiện kinh tế kém hơn; . Nghèo hơn, già nhất và ít học nhất.
Theo thời gian, mô hình này đã được áp dụng vào nhiều lĩnh vực ứng dụng công nghệ khác nhau, đặc biệt là trong đổi mới chính sách vào cuối thế kỷ 20.
Ứng dụng và phát triển mô hình
Sự phát triển của mô hình đã tạo ra một loạt mô hình có thể áp dụng, giúp mở rộng khái niệm áp dụng công nghệ sang nhiều lĩnh vực cụ thể. Trong cuốn sách nổi tiếng "Vượt qua vực thẳm", Geoffrey Moore đã thay đổi mô hình vòng đời ban đầu. Ông đề xuất rằng đối với những công nghệ đổi mới liên tục thay đổi, sẽ có khoảng cách giữa những người đổi mới và những người áp dụng sớm.
Đối với công nghệ như vậy, quá trình áp dụng thường không tuyến tính mà có cái nhìn đa dạng.
Trong lĩnh vực công nghệ giáo dục, Lindy McKeown cũng đưa ra một mô hình tương tự, sử dụng phép ẩn dụ chiếc bút chì để mô tả việc áp dụng CNTT trong giáo dục. Lý thuyết về quá trình bình thường hóa do nhà xã hội học y tế Carl May đề xuất cho thấy cách công nghệ được đưa vào và tích hợp trong các tổ chức y tế và các tổ chức khác.
Tác động xã hội của việc áp dụng công nghệ
Các mô hình này cùng chỉ ra rằng việc áp dụng công nghệ không chỉ là một quy trình kỹ thuật mà còn gắn chặt vào cơ cấu xã hội. Hành vi chấp nhận của mọi người thường bị ảnh hưởng bởi những người ngang hàng với họ và rất nhạy cảm với mức độ phổ biến của một hành vi cụ thể. Nếu bạn bè hoặc đồng nghiệp trong cộng đồng đang sử dụng một công nghệ nào đó thì mức độ sẵn sàng sử dụng công nghệ đó của một cá nhân sẽ tăng lên tương ứng.
Trong nhiều công nghệ phụ thuộc vào định dạng, mọi người sẵn sàng làm theo hành vi sử dụng của những người xung quanh.
Hiện tượng này được gọi là "hiệu ứng ngang hàng" và đóng vai trò xúc tác quan trọng trong việc chấp nhận và phổ biến các công nghệ mới. Bằng cách đặt ngưỡng chấp nhận cho người dùng, các mô hình như vậy có thể dự đoán mức độ chấp nhận và mở rộng công nghệ trong một cộng đồng cụ thể.
Tóm tắt và tương lai
Nghiên cứu năm 1956 này không chỉ thiết lập một mô hình mà còn tiếp tục mang lại nguồn cảm hứng trong bối cảnh công nghệ ngày nay. Nó nhắc chúng ta suy nghĩ về việc áp dụng công nghệ thực sự là một quá trình xã hội như thế nào. Với sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ, chúng ta phải đối mặt với những thách thức và cơ hội mới, điều này đương nhiên đặt ra câu hỏi: Các cá nhân và xã hội nên định hình hành vi áp dụng công nghệ của mình như thế nào trong môi trường công nghệ luôn thay đổi này?
