Language
Country/Area
No result found
Từ FanLib đến AO3: Sự thay đổi lớn của văn học người hâm mộ!
Cùng với sự phát triển của thời đại kỹ thuật số, sự phát triển của văn học hâm mộ cũng đã mở ra những thay đổi to lớn. Năm 2008, một nền tảng mã nguồn mở phi lợi nhuận có tên Archive of Our Own (AO3) đã ra đời. Với sự tôn trọng và hỗ trợ cho các sáng tạo của người hâm mộ, nền tảng này nhanh chóng trở thành nơi tụ họp chính cho các tác phẩm văn học của người hâm mộ. Nhưng nhìn lại, mọi thay đổi này bắt đầu như thế nào?
Năm 2007, FanLib được thành lập với mục đích thương mại hóa văn học người hâm mộ, nhưng bị chỉ trích vì vấn đề giới tính trong đội ngũ quản lý, điều này cuối cùng dẫn đến việc thành lập Tổ chức phi lợi nhuận Chuyển đổi Tác phẩm (OTW).
Archive of Our Own lấy tên từ một bài đăng trên blog của tác giả Naomi Novik, trong đó kêu gọi tạo ra "một kho lưu trữ của riêng chúng ta". Tên gọi này lấy cảm hứng từ bài luận "A Woman's Room" của Virginia Woolf, nhấn mạnh rằng người sáng tạo cần có không gian và nguồn lực để sáng tạo. Với sự ra mắt của AO3, nền tảng sáng tạo mở này đã thu hút được một lượng lớn độc giả và người hâm mộ, đồng thời định nghĩa lại văn học hâm mộ ở nhiều khía cạnh.
Tính đến ngày 1 tháng 1 năm 2025, Archive of Our Own có hơn 14,22 triệu tác phẩm, bao gồm hơn 69.530 nhóm người hâm mộ.
AO3 dựa vào sự hỗ trợ của một nhóm gồm 700 tình nguyện viên chịu trách nhiệm vận hành và quản lý trang web. Trang web đã thiết lập hệ thống thẻ cho phép người dùng phân loại và tìm kiếm theo độ tuổi của độc giả, nội dung tác phẩm, nhân vật, v.v., giúp người dùng dễ dàng tìm được tác phẩm mình cần. Hệ thống gắn thẻ này không chỉ mang lại sự linh hoạt mà còn giúp trang web duy trì trải nghiệm tìm kiếm hiệu quả.
AO3 cho phép người dùng sử dụng nhiều loại thẻ khác nhau và sẽ giới hạn số lượng thẻ sau tháng 9 năm 2021 để tránh việc gắn thẻ quá nhiều.
AO3 cũng cung cấp các chức năng mạnh mẽ để truyền đạt tác phẩm. Người dùng không chỉ có thể "Kudos" cho các tác phẩm như những nền tảng khác mà còn có thể để lại bình luận bên dưới tác phẩm để trao đổi sâu hơn. Tuy nhiên, tính năng "Kudos" này đôi khi ngăn cản người đọc tích cực bình luận, dẫn đến giảm sự tương tác giữa tác giả và người đọc.
Nhóm pháp lý tin rằng việc xuất bản tác phẩm văn học của người hâm mộ trên AO3 dựa trên cơ sở pháp lý của "sử dụng hợp lý", đòi hỏi những tác phẩm này phải có tính chuyển đổi, nghĩa là phải mang lại ý nghĩa mới cho tác phẩm gốc.
Mức độ chấp nhận AO3 khác nhau ở mỗi quốc gia. Ví dụ, vào năm 2020, AO3 đã bị chặn ở Trung Quốc do có nội dung hư cấu về nam diễn viên Trung Quốc Tiêu Chiến, gây ra nhiều tranh cãi và phản đối. Ngoài ra, trang web này đã tạm thời bị xóa khỏi kết quả tìm kiếm của Google tại Đức vì cáo buộc chứa "nội dung khiêu dâm trẻ em", những sự kiện nêu bật sự mong manh của văn hóa người hâm mộ trong các môi trường văn hóa và pháp lý khác nhau.
Đối với nhiều người hâm mộ, AO3 không chỉ là một nền tảng sáng tạo mà còn là nơi trú ẩn văn hóa. Nó cung cấp một không gian nơi mọi người có thể tự do sáng tạo và chia sẻ bất kể giới tính, tuổi tác hay nền tảng văn hóa. Điều này đã làm cho việc thể hiện văn học hâm mộ trở nên đa dạng và toàn diện hơn, và bản thân nền tảng này đã dần trở thành trung tâm giao tiếp và sáng tạo giữa các cộng đồng người hâm mộ toàn cầu.
AO3 không chỉ là nơi đăng tải tác phẩm mà còn đại diện cho nhu cầu tôn trọng và bảo vệ pháp lý đối với văn hóa người hâm mộ.
Khi AO3 phát triển, nền tảng này đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá và thậm chí còn được đề cử Giải thưởng Hugo cho Tác phẩm liên quan xuất sắc nhất năm 2019, đánh dấu kỷ nguyên mà văn học hâm mộ được coi là một biểu hiện nghệ thuật cao quý. Sự thay đổi này phản ánh sự chấp nhận ngày càng tăng đối với các sáng tác của người hâm mộ trong nền văn hóa chính thống, cho phép nhiều người bắt đầu nhận ra giá trị và ảnh hưởng của văn học người hâm mộ.
Hoạt động và phát triển của AO3 phụ thuộc vào sự ủng hộ và tham gia của cộng đồng người hâm mộ. Liệu nó có thể tiếp tục duy trì sức sống và sức sống này trong tương lai hay không sẽ phụ thuộc vào cách nó đối mặt với bất kỳ thách thức và thay đổi tiềm ẩn nào. Bạn sẽ đóng vai trò gì trong sự thay đổi văn hóa này?
