Khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên, các rạn san hô của chúng ta phải đối mặt với nhiều mối đe dọa hơn. Tẩy trắng san hô là hiện tượng gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển, xảy ra khi san hô mất đi tảo cộng sinh (thường gọi là tảo) do nhiều yếu tố, khiến san hô có màu trắng. Sự mất sắc tố này không chỉ làm mất đi vẻ đẹp của các rạn san hô mà còn gây ra hậu quả tàn phá toàn bộ hệ sinh thái biển.
San hô là một phần quan trọng của hệ sinh thái biển, cung cấp nơi trú ẩn cho khoảng 25% sinh vật biển.
Trong số những nguyên nhân chính gây ra hiện tượng san hô bị tẩy trắng, sự nóng lên toàn cầu là yếu tố quan trọng nhất. Các nghiên cứu trong những năm gần đây đã chỉ ra rằng nhiệt độ toàn cầu tăng 1°C (hoặc 2°F) sẽ đủ để gây ra hiện tượng tẩy trắng. Hiện tượng này đặc biệt phổ biến ở vùng nước nông, ấm có dòng chảy chậm, khiến san hô ở những khu vực này dễ bị tổn thương hơn.
Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, sự kiện san hô bị tẩy trắng toàn cầu dài nhất trong lịch sử đã xảy ra từ năm 2014 đến năm 2016, gây ra thiệt hại chưa từng có cho san hô.
Khi nhiệt độ nước tăng lên, san hô sẽ đẩy tảo cộng sinh (zooxanthellae) sống trong mô của chúng ra ngoài. Những loại tảo cây này đóng vai trò quan trọng trong quá trình quang hợp, cung cấp tới 90% năng lượng mà san hô sử dụng. Khi mối quan hệ cộng sinh này bị phá vỡ, san hô không chỉ mất màu mà còn phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh và chết đói.
Ngoài ra, vấn đề axit hóa đại dương không thể bị bỏ qua. Khi một lượng lớn khí carbon dioxide thải ra từ hoạt động của con người đổ vào đại dương, độ pH trong nước sẽ giảm xuống, ảnh hưởng đáng kể đến sự sống còn của san hô và làm giảm lượng cacbonat mà chúng cần để hình thành bộ xương canxi.
Các nhà khoa học cảnh báo rằng khi nhiệt độ toàn cầu đạt 1,5°C, nhiều rạn san hô sẽ phải đối mặt với những thay đổi không thể đảo ngược, gây ra tác động sâu rộng đến toàn bộ hệ sinh thái.
Tẩy trắng san hô không chỉ là vấn đề về môi trường mà còn liên quan đến kinh tế và chính trị. Theo nghiên cứu, nếu các rạn san hô biến mất sẽ dẫn đến nạn đói nghèo và bất ổn chính trị trên toàn thế giới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ sinh thái mà còn ảnh hưởng đến nhiều cộng đồng sống phụ thuộc vào rạn san hô.
Ví dụ, tình trạng mất san hô ở vùng Rạn san hô Florida đã lên tới 44 phần trăm, trong khi ở vùng Caribe, con số này lên tới 80 phần trăm. Những khu vực rạn san hô này đóng vai trò là nơi sinh sản của nhiều loài cá thương mại và là sinh kế của nghề cá địa phương. Nếu không bảo vệ được các rạn san hô, số lượng và sự đa dạng của cá sẽ giảm, ảnh hưởng đến lợi nhuận của toàn bộ nghề cá.
Ở Kenya, giá trị kinh tế của các rạn san hô ước tính đạt 2,7 nghìn tỷ đô la mỗi năm, trong đó 33,6 tỷ đô la đến từ du lịch.
Với tác động của biến đổi khí hậu và nhiệt độ đại dương tiếp tục tăng, các rạn san hô sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn. Hiện tượng san hô bị tẩy trắng đã trở thành hiện tượng bình thường, khi các loài thích nghi tốt hơn dần thay thế các loài kém thích nghi hơn, làm giảm khả năng phục hồi của toàn bộ hệ sinh thái.
Để giải quyết cuộc khủng hoảng này, các quốc gia phải hành động để giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô. Đây không chỉ là việc bảo vệ các rạn san hô tuyệt đẹp mà còn là biện pháp quan trọng để bảo vệ tương lai của nhân loại.
Bạn có sẵn sàng thay đổi lối sống của mình để bảo vệ rạn san hô không?