Sự tồn tại của rác thải giống như cái bóng của thành phố. Nó có thể được nhìn thấy ở khắp mọi nơi, dù là trên những con phố đông đúc, công viên yên tĩnh hay thậm chí là trên những bãi biển gần bờ biển. Bên cạnh hành vi xả rác, còn có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc phát tán rác thải, từ đó có thể dẫn đến ô nhiễm đại dương. Vấn đề này không chỉ giới hạn ở một địa điểm hay quốc gia; đây là thách thức toàn cầu và khi dân số tăng và mô hình tiêu dùng thay đổi, rác thải ngày càng đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của chúng ta.
Rác thải là các loại chất thải khác nhau do con người tạo ra, bao gồm lon nhôm, cốc giấy, chai nhựa, v.v. Nếu những vật dụng này bị vứt bỏ tùy ý, nó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chúng ta mà còn có tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái.
Theo nghiên cứu, nguyên nhân gây ra rác thải rất phức tạp. Trong khi xả rác cố ý là hành vi vứt rác bừa bãi thì xả rác vô tình lại phổ biến hơn và xảy ra khi các vật dụng rơi ra từ xe chở rác hoặc xe tái chế không được buộc chặt đúng cách. Ngoài ra, mật độ dân số, lưu lượng giao thông và khoảng cách đến bãi xử lý chất thải có liên quan chặt chẽ đến lượng chất thải phát sinh. Điều này có nghĩa là vấn đề rác thải của mỗi thành phố có thể có bối cảnh và nguyên nhân riêng.
Vòng đời của rác thải rất dài và một số mặt hàng có thể mất hàng nghìn năm để phân hủy, đặc biệt là những vật liệu bền như nhựa. Theo thống kê, khoảng 18% rác thải chảy vào các suối, sông và đường thủy địa phương thông qua hệ thống thoát nước mưa. Rác thải không được thu gom sẽ bám vào và trôi ra đại dương, cuối cùng trôi nổi trên đại dương hoặc lắng xuống đáy biển.
Thống kê gây sốc rằng 80% rác thải trên biển có nguồn gốc từ đất liền là lời nhắc nhở rằng dòng rác thải không diễn ra riêng lẻ mà liên quan chặt chẽ đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Rác thải không chỉ ảnh hưởng đến con người mà còn tác động sâu sắc đến tầng sinh quyển. Động vật có thể bị đe dọa khi ăn phải rác thải, đặc biệt là đầu lọc thuốc lá và nhiều loại đồ nhựa khác, thường bị cá, chim và các loài vật khác nhầm là thức ăn. Ngoài ra, những loại rác thải này còn trở thành nơi sinh sôi của các tác nhân gây bệnh, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người thông qua việc lây lan dịch bệnh.
Ví dụ, lốp xe bỏ đi không chỉ là gánh nặng cho môi trường mà còn là nơi sinh sản của muỗi, có thể lây truyền các bệnh như virus Tây sông Nile và sốt xuất huyết. Từ ô nhiễm không khí đến ô nhiễm nước, rác thải hiện diện ở khắp mọi nơi và đe dọa cuộc sống của chúng ta.
Bước đầu tiên để giải quyết vấn đề rác thải là nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng. Thùng rác công cộng và các hoạt động dọn dẹp cộng đồng đều có hiệu quả. Nhiều tổ chức phi lợi nhuận và nhóm tình nguyện cũng đang tiến hành nhiều hoạt động dọn dẹp khác nhau, hy vọng sẽ thu hút được sự chú ý của nhiều người dân hơn thông qua các hành động thiết thực.
Nhiều tổ chức chống xả rác sử dụng các hoạt động ngoài trời để nâng cao nhận thức của công chúng về bảo vệ môi trường, kêu gọi mọi người tham gia vào các hoạt động dọn dẹp để biến trái đất này trở thành một nơi tốt đẹp hơn.
Ngoài các biện pháp này, luật pháp và quy định bảo vệ môi trường cũng rất cần thiết. Nhiều nơi đã bắt đầu áp dụng mức phạt đối với hành vi xả rác bừa bãi để ngăn chặn hành vi thiếu văn minh này. Mặc dù việc xây dựng các quy định là quan trọng, nhưng vấn đề chỉ có thể thực sự được giải quyết khi mọi người đều tuân thủ một cách tự nguyện.
Dòng chảy rác thải không chỉ là vấn đề môi trường mà còn phản ánh một loạt các hành vi xã hội. Làm thế nào để giảm thiểu rác thải trong cuộc sống hàng ngày đã trở thành câu hỏi mà mọi người nên suy nghĩ. Nếu mọi người đều có thể chủ động tham gia thì môi trường của chúng ta có thể trở nên tốt hơn không?