Language
Country/Area
No result found
Liệu Đại thảm họa chỉ là cơn ác mộng xa vời? Những sự kiện tương tự nào đã xảy ra trong lịch sử?
Khi thảo luận về rủi ro thảm họa toàn cầu, hầu hết chúng ta không thể tránh khỏi một câu hỏi khó: Liệu những rủi ro này có thực sự gia tăng khi công nghệ phát triển như nhiều chuyên gia dự đoán hay không? Nhân loại đã phải đối mặt với nhiều thảm họa trong suốt chiều dài lịch sử, nhưng liệu những thảm họa này có phải là lời cảnh báo cho chúng ta hay chúng chỉ là ký ức mơ hồ?
Bản thân khái niệm rủi ro thảm họa toàn cầu còn mơ hồ, nhưng hầu hết mọi người đều quen thuộc với những rủi ro như vậy.
Rủi ro thảm họa toàn cầu là những sự kiện có khả năng gây ra thiệt hại nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu. Tuy nhiên, những rủi ro này có thể được chia thành "rủi ro do con người tạo ra" và "rủi ro không do con người tạo ra". Rủi ro do con người gây ra là những mối nguy hiểm do hành vi của con người gây ra, chẳng hạn như chiến tranh hạt nhân, biến đổi khí hậu hoặc chiến tranh sinh học. Những sự kiện này không chỉ có hậu quả sâu sắc trong hiện tại mà còn có thể ảnh hưởng đến khả năng sống sót của các thế hệ tương lai.
Cho dù có phải do con người gây ra hay không, hậu quả của những sự kiện thảm khốc này có thể đảo lộn nền văn minh hiện đại.
Chúng ta đã chứng kiến một số sự kiện bi thảm trong lịch sử, chẳng hạn như sự sụp đổ của Đế chế Ottoman, sự suy tàn của các thuộc địa đế quốc và dịch bệnh lan tràn khắp nơi. Kết thúc của mỗi sự kiện dường như muốn nói với chúng ta rằng dù một xã hội có thịnh vượng đến đâu thì cũng có thể sụp đổ trong chốc lát.
Khi chúng ta suy ngẫm về những sự kiện tương tự trong lịch sử, chúng ta có thể tìm thấy một số manh mối. Đại dịch cúm năm 1918 đã giết chết khoảng 30 đến 60 triệu người trên toàn thế giới, trở thành một trong những cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng bi thảm nhất của nhân loại kể từ thế kỷ 20. Tuy nhiên, tác động của đại dịch có tính cục bộ hơn là sự sụp đổ toàn cầu. Ngược lại, thiệt hại tuyệt đối mà một sự kiện như Cái chết đen gây ra cho xã hội loài người còn sâu sắc hơn nhiều.
Nhiều xã hội đã thể hiện khả năng phục hồi đáng kinh ngạc khi đối mặt với các thảm họa quy mô lớn, nhưng điều này không có nghĩa là xã hội loài người sẽ luôn miễn nhiễm với thảm họa.
Các nhà khoa học và chuyên gia về rủi ro ngày nay có thể không tìm ra được chiến lược ứng phó hiệu quả đối với các mối đe dọa mà xã hội hiện đại đang phải đối mặt, chẳng hạn như rủi ro do công nghệ cao gây ra, bằng cách xem xét các sự kiện trong quá khứ. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ tương lai có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, cuối cùng có thể gây ra những "rủi ro hiện hữu". Những rủi ro này không chỉ dẫn đến sự tuyệt chủng của loài người mà còn kéo nhân loại vào một sai lầm không thể quay lại.
Nhìn lại lịch sử, một số học giả đã đưa ra nhiều kịch bản liên quan đến "áp bức tư tưởng", chẳng hạn như xã hội toàn trị được mô tả trong tiểu thuyết "1984" của Orwell. Trong một xã hội như vậy, tương lai của nhân loại không còn tràn ngập những khả năng vô hạn nữa, mà bị mắc kẹt trong một thực tế bi thảm. Điều này có nghĩa là những mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt không chỉ đến từ thảm họa thiên nhiên hay sự mất kiểm soát về mặt công nghệ, mà còn đến từ các hệ thống xã hội do chính con người tạo ra?
Cách đối phó với những rủi ro thảm họa tiềm tàng này đã trở thành vấn đề quan trọng đối với các nhà lãnh đạo và chuyên gia toàn cầu.
Khi xã hội loài người tiến bộ, nhiều tổ chức và viện nghiên cứu đã được thành lập để khám phá sâu hơn những rủi ro này và đề xuất các chiến lược giảm thiểu khả thi. Từ các chính phủ đến các tổ chức phi chính phủ, từ các vấn đề học thuật đến vận động chính sách, một loạt các hành động đã diễn ra nhằm đưa vấn đề rủi ro thiên tai toàn cầu vào thảo luận công khai.
Nhưng bất chấp những nỗ lực này, nhiều người vẫn còn do dự về những rủi ro do sự nóng lên toàn cầu, phổ biến vũ khí hạt nhân và trí tuệ nhân tạo gây ra. Phán đoán của nhiều người bị ảnh hưởng bởi thành kiến nhận thức, khiến họ khó có thể nhận ra những rủi ro có vẻ xa vời này. So với các trường hợp riêng lẻ, cảm giác áp bức đối với toàn thể nhân loại thường bị coi nhẹ.
Vậy, khi đối mặt với những rủi ro thảm họa toàn cầu phức tạp như vậy, nhân loại nên ứng phó như thế nào? Chúng ta có nên áp dụng tư duy hướng tới tương lai hơn để tránh thực sự những điều này xảy ra không?
