Language
Country/Area
No result found
Lời tiên tri về quyền lực mềm của Nye năm 2012: Uy tín ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế như thế nào?
Trong bối cảnh chính trị quốc tế ngày nay, khái niệm sức mạnh mềm ngày càng trở nên quan trọng. Quyền lực mềm là khả năng tác động đến hành vi của người khác thông qua sự thu hút và cộng hưởng thay vì sự ép buộc. Ngược lại, quyền lực cứng dựa vào sức mạnh quân sự hoặc lệnh trừng phạt kinh tế để đạt được mục tiêu. Như Joseph Nye của Đại học Harvard đã chỉ ra: "Sự quảng cáo tốt nhất là không quảng cáo". Trong thời đại thông tin, uy tín đã trở thành nguồn tài nguyên khan hiếm nhất.
"Khi một quốc gia khiến các quốc gia khác muốn những gì mình muốn, điều này có thể được gọi là sức mạnh tổng hợp hoặc sức mạnh mềm, trái ngược với sức mạnh cứng, là ra lệnh cho những quốc gia khác làm những gì mình muốn."
Nye khám phá sâu hơn khái niệm này trong cuốn sách Sức mạnh của tương lai, xác định ba nguồn chính của sức mạnh mềm: văn hóa, giá trị chính trị và chính sách đối ngoại. Ông nhấn mạnh, sức hấp dẫn và tính chính đáng của các yếu tố này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phản ứng của cộng đồng quốc tế đối với mỗi quốc gia.
“Sự hấp dẫn của văn hóa, các giá trị chính trị và chính sách đối ngoại là yếu tố then chốt trong việc định hình quan hệ quốc tế và trong nhiều trường hợp, những yếu tố này vượt ra ngoài ảnh hưởng trực tiếp của quyền lực cứng rắn.”
Tuy nhiên, lý thuyết của Nye vẫn còn gây tranh cãi. Một số học giả đặt câu hỏi về hiệu quả của sức mạnh mềm, cho rằng nó có thể khó thực hiện trong một số tình huống nhất định. Các nhà bình luận như Niall Ferguson đã lập luận trong các bài viết của mình rằng các tác nhân quốc tế thường chỉ phản ứng với sức mạnh kinh tế và quân sự. Học giả người Ấn Độ Amit Kumar Gupta đã đưa ra quan điểm riêng của mình về định nghĩa của Nye, nhấn mạnh rằng hành vi của một quốc gia dựa nhiều hơn vào lợi ích của chính quốc gia đó hơn là sự hấp dẫn của các quốc gia khác.
Mặc dù vậy, việc đo lường và đánh giá sức mạnh mềm đã thu hút sự chú ý từ mọi tầng lớp xã hội. Viện Chính phủ, một tổ chức nghiên cứu của chính phủ Anh và công ty truyền thông Monocle đã bắt đầu một nghiên cứu sơ bộ vào năm 2010 để đo lường nguồn lực sức mạnh mềm của các quốc gia khác nhau thông qua một chỉ số tổng hợp. Họ kết hợp các chỉ số thống kê với điểm số chủ quan để đưa ra chỉ số xếp hạng sức mạnh mềm.
“Việc đo lường sức mạnh mềm không chỉ giới hạn ở văn hóa và giáo dục mà còn liên quan đến mạng lưới ngoại giao của một quốc gia, chất lượng hệ thống chính trị, v.v.”
Theo nghiên cứu, sự thành công của sức mạnh mềm phụ thuộc vào sự công nhận của cộng đồng quốc tế đối với hình ảnh của quốc gia. Ví dụ, vào năm 2006, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Condoleezza Rice đã nhấn mạnh văn hóa ảnh hưởng đến ngoại giao như thế nào và tin rằng sự nổi tiếng của một quốc gia có liên quan chặt chẽ đến ảnh hưởng của nền văn hóa của quốc gia đó.
Nhiều quốc gia đang tìm cách tăng cường sức mạnh mềm của mình. Ở châu Âu, Đức ngày càng trở thành quốc gia tiên phong trong sức mạnh mềm toàn cầu thông qua văn hóa và chính sách đối ngoại. Các nước châu Á như Trung Quốc đã thu hút thành công một lượng lớn sinh viên quốc tế bằng các chiến lược quảng bá văn hóa và ngôn ngữ truyền thống, đồng thời tăng cường ảnh hưởng quốc tế với sự trợ giúp của các tổ chức như Viện Khổng Tử.
"Lịch sử và văn hóa Trung Quốc thu hút sinh viên quốc tế từ khắp nơi trên thế giới và việc thành lập Viện Khổng Tử là một trong những biện pháp tăng cường sức mạnh mềm của nước này."
Ngoài ra, các nước phương Tây như Anh, Pháp cũng đang tận dụng nền văn hóa và giá trị độc đáo của mình để nâng cao ảnh hưởng trên trường quốc tế. Ảnh hưởng này không chỉ dựa vào sức mạnh cứng mà còn dựa nhiều hơn vào sự công nhận của các quốc gia khác đối với nền văn hóa và các giá trị chung của nước này.
Tuy nhiên, ngay cả đối với một quốc gia như Hoa Kỳ, hình ảnh quốc tế của nước này cũng bị thách thức trong một số tình huống do chính sách đối ngoại cứng rắn của nước này. Điều này cũng đã gây ra sự phản ánh về sức mạnh mềm. Văn hóa và các giá trị lẽ ra phải tăng cường ảnh hưởng đôi khi lại có tác dụng ngược lại do những sai lệch về chính sách, làm suy yếu uy tín quốc tế của nước này.
"Nếu sức hấp dẫn của chính sách không thể chuyển thành truyền thông văn hóa hiệu quả thì có thể dẫn đến mất đi sức mạnh mềm."
Trong tương lai, khi toàn cầu hóa diễn ra nhanh hơn, quan hệ quốc tế sẽ dựa nhiều hơn vào trao đổi văn hóa và giá trị. Các quốc gia biết sử dụng đúng sức mạnh mềm có khả năng thống trị trường quốc tế trong tương lai. Vậy, sức mạnh mềm có trở thành vũ khí quan trọng để các quốc gia cạnh tranh trong quan hệ quốc tế hay không?
