Trong những thách thức về biến đổi khí hậu hiện nay, tính bền vững của nông nghiệp đã nhận được nhiều sự quan tâm. Chăn thả luân phiên ngày càng được ca ngợi là phương pháp quản lý vật nuôi hiệu quả, một trong những lý do quan trọng là nó có thể giảm phát thải khí nhà kính. Cách tiếp cận này không chỉ cải thiện sức khỏe đất mà còn tăng năng suất nông nghiệp bằng cách áp dụng các biện pháp quản lý đã sử dụng trong quá khứ. Bài viết này sẽ khám phá các nguyên tắc, lợi thế và thách thức của việc chăn thả luân phiên và phân tích cách nó ảnh hưởng đến lượng khí thải nhà kính.
Chăn thả luân phiên là việc di chuyển gia súc đến các khu vực đồng cỏ cụ thể (gọi là chuồng hoặc đồng cỏ) và nghỉ ngơi ở các khu vực khác. Các chiến lược quản lý như vậy nhằm mục đích cho thực vật đồng cỏ và đất có thời gian phục hồi. Phương pháp này nhấn mạnh vào việc luân chuyển vật nuôi, cho phép mỗi hàng rào có đủ thời gian nghỉ ngơi sau khi chăn thả để thúc đẩy cây tái sinh và phát triển.
Phương pháp này không chỉ thúc đẩy sức khỏe động vật mà còn cải thiện cấu trúc đất, có thể giúp giảm lượng khí thải carbon.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng luân canh cây trồng và chăn thả có thể làm giảm hiệu quả lượng khí thải nhà kính như carbon dioxide, nitơ oxit và mê-tan. Một số nghiên cứu cho thấy mô hình chăn thả thích ứng nhiều hàng rào có thể tạo ra bể chứa carbon ròng, mang lại lợi ích lâu dài cho môi trường. Khi đồng cỏ được quản lý tốt, đất của chúng có khả năng cô lập carbon tốt hơn, do đó làm giảm nồng độ carbon trong khí quyển.
Chăn thả luân phiên giúp cải thiện sức khỏe vật nuôi vì nó cung cấp nhiều không gian và không khí trong lành hơn, cho phép vật nuôi di chuyển tự do. Làm như vậy không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giảm nguy cơ lây truyền bệnh tật. Ngoài ra, khi luân canh đồng cỏ, vật nuôi có thể lựa chọn những loại cây mềm và giàu dinh dưỡng hơn, không chỉ làm tăng năng suất vật nuôi mà còn giảm nhu cầu phân bón.
Nhiều hệ thống chăn thả tương tự đã chứng minh khả năng phục hồi cao và thích nghi với những thay đổi trong điều kiện môi trường.
Mặc dù chăn thả luân phiên có nhiều ưu điểm nhưng cũng có những thách thức riêng. Người quản lý cần đảm bảo rằng mỗi khu vực chăn thả đều có đầy đủ các nguồn lực cần thiết, chẳng hạn như nước và thức ăn, hoặc thiết bị để mang thức ăn và nước uống khi gia súc di chuyển. Đồng thời, nếu các địa điểm cho ăn cố định hoặc cơ sở cung cấp nguồn nước không được quản lý đúng cách, có thể dẫn đến suy thoái đồng cỏ và xói mòn đất.
Ngoài ra, gia súc có thể bị "buồn nôn dạ dày" khi ăn cỏ tươi, đặc biệt là khi di chuyển từ đồng cỏ mới. Cần chú ý nhiều hơn đến thói quen ăn uống của chúng để tránh vấn đề này.
Một hệ thống chăn thả luân phiên được quản lý tốt có thể kiểm soát hiệu quả sự phát triển của cỏ dại trên đồng cỏ vì thực vật đồng cỏ khỏe mạnh thường có khả năng cạnh tranh tốt hơn, dẫn đến ít cỏ dại xâm lấn hơn. Người quản lý cần đặc biệt chú ý đến việc loại bỏ và kiểm soát các loại cây khó tiêu hoặc độc hại đối với vật nuôi, chẳng hạn như một số loại cây có gai hoặc có độc.
Trong hệ thống chăn thả luân phiên, phân bón nitơ thương mại thường không cần thiết vì một số cây họ đậu có khả năng tự cố định nitơ trong khí quyển, thúc đẩy sự phát triển của các cây xung quanh. Mặc dù vật nuôi tiêu thụ chất dinh dưỡng từ đồng cỏ, nhưng phân của chúng lại trả lại chất dinh dưỡng cho đất, giúp tái chế chất dinh dưỡng trong đồng cỏ, không chỉ cải thiện sức khỏe đất mà còn làm giảm lượng nitơ mất đi trong các nguồn nước.
Mặc dù sản lượng sữa từ từng con bò có thể thấp hơn trong hệ thống luân phiên, nhưng thu nhập ròng trên mỗi con bò thường cao hơn so với hoạt động chăn nuôi hạn chế. Điều này chủ yếu là do giảm đáng kể chi phí bổ sung cho việc chăn nuôi khỏe mạnh và mua thức ăn chăn nuôi. Ngoài ra, chi phí khởi động và bảo trì hệ thống cũng tương đối thấp.
Nhiều chi phí liên quan đến hoạt động chăn nuôi đều do người chăn thả gia súc chịu, ví dụ, họ có thể tự thu hoạch thức ăn chăn nuôi, giúp giảm chi phí sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Mặc dù có nhiều nghiên cứu chứng minh lợi ích tiềm năng của việc chăn thả luân phiên, nhưng vẫn còn một số tranh cãi. Một số thí nghiệm khoa học đã chỉ ra rằng chăn thả liên tục có thể tương đương với chăn thả luân phiên trong một số trường hợp, tùy thuộc vào các điều kiện sinh thái cụ thể. Do đó, việc lựa chọn mô hình phù hợp dựa trên nhu cầu quản lý và môi trường cụ thể sẽ vẫn là trọng tâm của nghiên cứu trong tương lai.
Chăn thả luân phiên không chỉ cải thiện tính bền vững của sản xuất nông nghiệp mà còn có thể trở thành một công cụ quan trọng để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh này, điều đáng suy ngẫm là làm thế nào các nhà quản lý nông nghiệp có thể lựa chọn chiến lược chăn thả phù hợp nhất để đạt được lợi ích tốt hơn và bảo vệ môi trường.