Trong thế giới nông nghiệp, mối đe dọa từ loài ong mật luôn hiện hữu và là mối phiền toái thường trực. Những loài gây hại nhỏ bé nhưng mạnh mẽ này ăn nhựa cây và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với cây trồng trong nhà kính, cây trồng trong nhà và cây cận nhiệt đới. Có hơn 2.000 loài ong mật, nhiều loài trong số đó được phân loại là loài gây hại. Chúng không chỉ làm giảm năng suất cây trồng mà còn là vật trung gian truyền nhiều loại bệnh thực vật.
Thiệt hại do ong mật gây ra không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng mà còn làm thay đổi toàn bộ hệ sinh thái nông nghiệp.
Bọ cánh cứng là loài côn trùng không xương sống thuộc bộ Cánh nửa và có sự dị hình giới tính. Ong mật cái trông giống ấu trùng, không có cánh và có hình thái đơn giản, nhưng thường có chân và có khả năng di chuyển. Ngược lại, ong mật đực nhỏ hơn, tương tự như ruồi giấm nhỏ và có cánh.
Những loài côn trùng này chủ yếu ăn nhựa cây ở gốc cây, trong các vết nứt hoặc ở gốc quả đã bảo quản. Bọ mật tiết ra một lớp sáp dạng bột để bảo vệ mình khi hút nhựa cây. Ong mật cái có thể đẻ trứng trong cùng một lớp sáp, số lượng trứng có thể lên tới 50-100 trứng. Điều đáng ngạc nhiên nhất là sự hiện diện của chúng thường thu hút kiến, vì kiến bảo vệ ong mật và ăn mật ong mà chúng tiết ra.
Quả xuân đào đã trở thành một trong những loại sâu bệnh gây nhiều phiền toái nhất trong nông nghiệp, đặc biệt là đối với các loại cây họ cam quýt. Chúng không chỉ gây hại cho mùa màng mà còn là tác nhân truyền vi-rút trên cây nho, đẩy nhanh sự lây lan của vi-rút gây bệnh đốm đỏ và bệnh cuốn lá nho. Ngoài ra, một số loại cây mọng nước thậm chí còn xâm nhập vào các cây ăn thịt như cây bắt ruồi, gây ra những vấn đề khó có thể loại bỏ.
Tại Ấn Độ, người ta phát hiện một loài bọ cánh cứng mới ký sinh trên cây Cordyceps sinensis, tốc độ tăng trưởng và khả năng sinh sản của chúng thậm chí còn đáng lo ngại hơn. Khi biến đổi khí hậu toàn cầu và quan hệ thương mại ngày càng sâu sắc, một số loài hút mật đã trở thành loài gây hại xâm lấn, gây ra những tác động đáng kể đến hệ sinh thái địa phương.
Sự phát triển của ong mật có liên quan chặt chẽ đến cân bằng sinh thái. Sự xâm nhập của các loài ngoại lai không chỉ làm thay đổi sự tương tác giữa các loài mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nông nghiệp.
Đối mặt với mối đe dọa từ ong mật, nhiều nông dân chọn sử dụng thuốc trừ sâu hóa học như pyrethroid. Tuy nhiên, phương pháp này thường phản tác dụng và gây ra cái chết hàng loạt cho kẻ thù tự nhiên của ong mật. Một số người làm vườn thích các chiến lược kiểm soát sinh học, chẳng hạn như sử dụng bọ cắn ăn thịt (như Cryptolaemus) và ấu trùng giun ren xanh, là con mồi hiệu quả của ong mật và các loài gây hại nhỏ khác.
Bọ mật có hệ thống trao đổi chất độc đáo dựa trên hai loại vi khuẩn cộng sinh, cho phép chúng tổng hợp các axit amin thiết yếu, một chất dinh dưỡng không thể lấy trực tiếp từ thực phẩm. Mối quan hệ cộng sinh sinh thái tinh tế này không chỉ đảm bảo sự sống còn của côn trùng mật ong mà còn cho phép chúng thiết lập một hốc sinh thái ổn định trong cây.
Có thể bạn chưa biết, nhưng ong mật cũng được coi là nguồn tài nguyên kinh tế ở một số khu vực. Ở vùng Oaxaca của Mexico, nông dân có ý thức nuôi ong mật, phơi khô và nghiền thành bột để làm thuốc nhuộm màu đỏ dùng nhuộm vải, tranh nghệ thuật và mỹ phẩm, tạo ra một lợi ích kinh tế khác.
Phần kết luậnTrong thế giới toàn cầu hóa ngày nay, ong mật không chỉ là loài gây hại mà còn trở thành một phần quan trọng của hệ sinh thái phức tạp trong tự nhiên. Là người nông dân, chúng ta cần xem xét lại các chiến lược ứng phó với những loài gây hại nhỏ nhưng nguy hiểm này để bảo vệ tương lai bền vững cho nền nông nghiệp. Vậy, liệu chúng ta có thể tìm ra sự cân bằng để kiểm soát sự phát tán của ong mật trong khi vẫn duy trì được sự đa dạng sinh thái không?