Language
Country/Area
No result found
Bí mật đen tối đằng sau thí nghiệm của Little Albert: Tại sao nghiên cứu tâm lý này được coi là phi đạo đức nhất.
Trong lịch sử tâm lý học, một số thí nghiệm nổi tiếng vì gây tranh cãi về mặt đạo đức. Thí nghiệm Little Albert là một trong số đó. Mục đích của thí nghiệm này là để xác minh niềm tin của thuyết hành vi, nhưng những vấn đề đạo đức liên quan đến nó lại rất đáng lo ngại. Trường hợp này, trong đó một đứa trẻ sơ sinh được dùng làm đối tượng thí nghiệm và cố tình gây ra phản ứng sợ hãi, đã làm dấy lên nhiều cuộc thảo luận về đạo đức trong nghiên cứu tâm lý.
Thí nghiệm của Little Albert là một ví dụ điển hình của chủ nghĩa hành vi, nhưng nó được tiến hành theo cách vô nhân đạo khiến mọi người phải đặt câu hỏi về giới hạn của nghiên cứu khoa học.
Albert Jr. là đối tượng nghiên cứu của John B. Watson, giáo sư tâm lý học tại Đại học Johns Hopkins, và trợ lý và sau này là vợ ông, Rosalie Alberta Reyer. Vào những năm 1920, họ đã tiến hành một thí nghiệm nổi tiếng trên cậu bé Albert để chứng minh rằng nỗi sợ hãi là do có điều kiện chứ không phải bẩm sinh.
Theo Watson, hành vi không phải là bẩm sinh mà được học thông qua các kích thích và phản ứng trong môi trường.
Trong thí nghiệm, chú chuột Albert 9 tháng tuổi ban đầu không hề sợ chuột trắng. Watson và Reyer cố tình tạo ra nỗi sợ hãi bằng cách sử dụng những âm thanh kim loại lớn để làm anh ta giật mình, và liên tục kết hợp những âm thanh này với chuột bạch. Kết quả là, cậu bé Albert đã phát triển phản ứng sợ hãi với chuột trắng và một số vật có lông màu trắng khác (như thỏ, áo lông, v.v.).
Thí nghiệm này chứng minh mối quan hệ giữa kích thích và phản ứng được nhấn mạnh bởi thuyết hành vi, nhưng theo tiêu chuẩn đạo đức ngày nay, thí nghiệm này chắc chắn là cực kỳ phi đạo đức. Việc thiếu sự bảo vệ và điều chỉnh tâm lý sau đó đối với cậu bé Albert cho thấy cộng đồng khoa học thời đó không mấy quan tâm đến đối tượng thử nghiệm là con người.
Sự tiến bộ trong tâm lý học không nên đánh đổi bằng phẩm giá con người.
Cùng với thời gian, thí nghiệm này ngày càng phải đối mặt với nhiều chỉ trích. Nhiều nhà tâm lý học chỉ ra rằng nỗi sợ hãi của cậu bé Albert không được giải tỏa thỏa đáng, điều này không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe tâm lý của trẻ sơ sinh mà còn đặt ra câu hỏi về sự hiểu biết của Watson và Reyer về hành vi con người.
Trong nghiên cứu của mình, Watson và Reyer đã tiến xa hơn một bước và gợi ý rằng có thể dạy được nhiều hình thức biểu lộ cảm xúc hơn nếu mối quan hệ giữa kích thích và phản ứng có thể được quan sát rõ ràng. Đây chắc chắn là một hiểu biết mới lạ và cấp tiến trong bối cảnh thời đại của họ, nhưng nó cũng phơi bày những điểm mù của quá trình khám phá khoa học.
Con trai của một nhà tâm lý học nổi tiếng cho biết cách tiếp cận theo chủ nghĩa hành vi của cha mình đã hạn chế khả năng xử lý cảm xúc của con người của anh và anh trai.
Cuộc sống riêng tư của Rosalie Reye cũng đầy biến cố, và sự nghiệp của cô gắn liền với John Watson, điều này cũng thu hút sự chú ý của xã hội. Bà ban đầu là một sinh viên tâm lý học, sau đó bắt đầu một mối quan hệ gây tranh cãi với Watson và cuối cùng kết hôn với ông. Cặp đôi này có hai người con trai, nhưng cả hai đều mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần và trầm cảm nặng khi trưởng thành.
Trong lịch sử khám phá khoa học, câu chuyện về Little Albert vừa là tấm gương phản ánh sự thiếu hiểu biết và thờ ơ của cộng đồng tâm lý học thời kỳ đầu, vừa là lời cảnh báo cho đạo đức khoa học hiện đại. Nghiên cứu tâm lý ngày nay nhấn mạnh đến sự tôn trọng và bảo vệ cá nhân, đồng thời thiết lập các tiêu chuẩn đạo đức chặt chẽ hơn để ngăn chặn những sự cố tương tự xảy ra lần nữa.
Những thí nghiệm như vậy khiến chúng ta phải suy ngẫm liệu nghiên cứu khoa học có nên dựa trên sự đau khổ của người khác hay không.
Tác động của thí nghiệm Little Albert tiếp tục lan rộng, thúc đẩy các học giả sau này khám phá những cảm xúc, hành vi và các vấn đề đạo đức ẩn sau chúng. Tiến bộ khoa học là điều tất yếu, nhưng phẩm giá và quyền của đối tượng thử nghiệm phải được ưu tiên hàng đầu và trở thành nguyên tắc cơ bản cho nghiên cứu trong tương lai. Có lẽ đây chính xác là điều chúng ta nên suy nghĩ ngay bây giờ: Trong quá trình theo đuổi kiến thức, làm thế nào chúng ta cân bằng được ranh giới giữa khám phá khoa học và đạo đức?
