Biển Đen là một vùng biển cận biên giữa Châu Âu và Châu Á. Nó giáp Bán đảo Balkan ở phía đông, Đồng bằng Đông Âu ở phía nam, Caucasus ở phía tây và Anatolia ở phía bắc. 436.400 km2 và độ sâu 2.212 mét. Đại dương này không chỉ có tầm quan trọng về mặt địa lý mà còn đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử, đặc biệt là trong hoạt động vận chuyển hàng hải và trao đổi văn hóa thời cổ đại.
Điều khiến Biển Đen trở nên đặc biệt là môi trường địa chất và thủy văn độc đáo. Do bắt nguồn từ nhiều con sông lớn, trong đó có sông Danube, Donets và Transnistria nên chất lượng nước và tướng sinh học ở đây khá đặc biệt, lớp thiếu oxy dưới đáy biển tạo điều kiện tốt cho việc bảo quản tàu chìm.
"Biển Đen có tầng nước sâu thiếu oxy vĩnh cửu, cho phép các tàu ngầm cổ đại được bảo tồn tốt và trở thành nguồn quan trọng để nghiên cứu lịch sử."
Việc bảo tồn những con tàu cổ ở Biển Đen đã thu hút sự quan tâm sâu sắc của các nhà khoa học và khảo cổ học. Môi trường thiếu oxy ở đây ngăn chặn sự phân hủy của sự sống dưới nước nên nhiều xác tàu đắm cổ được bảo tồn như mới, như hóa thạch của thời gian. Hầu hết các vụ đắm tàu này đều có niên đại từ thời Byzantine và La Mã, cho chúng ta cái nhìn thoáng qua về thương mại và công nghệ hàng hải thời đó.
Nghiên cứu sâu hơn cho thấy dòng nước biển ở Biển Đen tạo ra một chu trình thủy văn đặc biệt. Nước mặn chảy vào từ biển Địa Trung Hải tương tác với nước ngọt từ Biển Đen, tạo ra sự cân bằng động giữa các lớp nước khác nhau. Cấu trúc phân lớp này không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển văn hóa và thương mại.
"Lớp anoxic của nước cung cấp một môi trường bảo quản đặc biệt cho các hiện vật cổ không thể tìm thấy ở các đại dương khác trên thế giới."
Trong những năm gần đây, với sự tiến bộ của công nghệ, các nhà khảo cổ học bắt đầu sử dụng công nghệ viễn thám và máy bay không người lái dưới nước để khám phá, hé lộ hàng loạt con tàu cổ và các di tích khảo cổ khác ở Biển Đen. Những tiến bộ trong công nghệ này cho phép các nhà nghiên cứu thu được dữ liệu đầy đủ, chính xác hơn và hiểu rõ hơn về những câu chuyện ẩn giấu về những vụ đắm tàu này.
Ngoài những con tàu cổ, hệ sinh thái Biển Đen cũng thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học. Các con sông chảy qua Âu Á và Trung Âu mang lại lượng lớn trầm tích và chất dinh dưỡng hòa tan cho vùng biển này, tạo nên sự đa dạng sinh học phong phú. Chuỗi thức ăn ở đây chủ yếu là tảo tự dưỡng, cung cấp nền tảng cho toàn bộ hệ sinh thái biển.
"Hệ sinh thái Biển Đen bao gồm nhiều môi trường giàu dinh dưỡng khác nhau, bao gồm nhiều cấp độ của chuỗi thức ăn."
Tuy nhiên, cùng với quá trình công nghiệp hóa và tác động của con người đến môi trường, hệ sinh thái Biển Đen phải đối mặt với các mối đe dọa từ ô nhiễm, đánh bắt quá mức và biến đổi khí hậu. Bảo vệ môi trường sinh thái và di sản văn hóa độc đáo này đã trở thành một chủ đề quan trọng trong khoa học và khảo cổ học biển hiện nay.
Câu chuyện về Biển Đen không chỉ có nước và những vụ đắm tàu, nó còn phản ánh những thay đổi trong lịch sử loài người và sự tiến hóa của địa lý. Việc phát hiện ra từng con tàu đắm cũng giống như mở trang tựa của một cuốn sách lịch sử, chờ chúng ta đọc kỹ.
Vậy, ở vùng biển chứa đựng cả những con tàu đắm cổ xưa và hệ sinh thái phong phú, chúng ta nên nhìn nhận những di sản quý giá này cũng như mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên như thế nào?