Trong xã hội hiện đại, ô nhiễm không khí đã trở thành vấn đề toàn cầu, trong đó sự hiện diện của cacbon đen đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng. Cacbon đen (BC) là cacbon rắn được tạo ra do quá trình đốt cháy không hoàn toàn hoặc nhiệt phân, chủ yếu xuất hiện trong không khí dưới dạng các hạt mịn. Những hạt carbon đen này hấp thụ ánh sáng mặt trời và tiếp tục ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe của chúng ta.
Carbon đen làm chất lượng không khí xấu đi và góp phần gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Theo nghiên cứu, cacbon đen chủ yếu được tạo ra từ quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch, nhiên liệu sinh học và sinh khối. Đặc biệt ở các nước đang phát triển, lượng khí thải carbon đen tiếp tục tăng khi quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh hơn. Hiện tượng này khiến chất lượng không khí ở những khu vực này tiếp tục xấu đi, gây ra những tác động không thể khắc phục tới sức khỏe.
Lượng khí thải carbon đen của Trung Quốc đã tăng gấp đôi từ năm 2000 đến năm 2006, cho thấy quốc gia này đang rất cần một cuộc đại tu công nghệ đốt cháy.
Nghiên cứu cho thấy carbon đen là một hạt cực mịn, khi thải vào không khí sẽ làm tăng nguy cơ tử vong sớm và tàn tật về thể chất. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, có khoảng 640.000 đến 4,9 triệu người tử vong sớm mỗi năm do ô nhiễm không khí. Những con số này rất đáng quan ngại vì nhiều người dân sống ở khu vực ô nhiễm không biết rằng sức khỏe của họ đang bị đe dọa.
Tác động khí hậuNếu lượng khí thải carbon đen có thể được giảm thiểu hiệu quả, hàng triệu sinh mạng có thể được cứu sống.
Sự hiện diện của cacbon đen cũng có tác động sâu sắc đến hệ thống khí hậu. Vật liệu này hấp thụ trực tiếp bức xạ mặt trời và làm giảm khả năng phản xạ trên bề mặt băng và tuyết, từ đó đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu. Hiệu ứng này không chỉ giới hạn ở khu vực Bắc Cực mà còn lan rộng ra toàn thế giới.
Một nghiên cứu mới cho thấy carbon đen đứng thứ hai sau carbon dioxide về vai trò trong biến đổi khí hậu.
Để ứng phó với lượng khí thải carbon đen, các quốc gia đã bắt đầu thực hiện một số biện pháp giảm phát thải. Ví dụ, nhiều quốc gia đã bắt đầu thúc đẩy các công nghệ đốt cháy sạch có thể giúp giảm hiệu quả việc sản xuất cacbon đen, chẳng hạn như thúc đẩy sử dụng dầu diesel sạch và cải thiện công nghệ sử dụng nhiên liệu gia dụng. Những chiến lược giảm phát thải này không chỉ cải thiện môi trường mà còn có tác động tích cực đến sức khỏe cộng đồng.
Nếu những biện pháp này có thể được thực hiện trên toàn cầu, chúng sẽ làm giảm đáng kể mối đe dọa của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người.
Nhìn chung, cacbon đen không chỉ là chất gây ô nhiễm mà còn là yếu tố quan trọng dẫn đến tử vong sớm ở con người. Mối liên hệ giữa hiện tượng nóng lên toàn cầu và sức khỏe cộng đồng không thể bị đánh giá thấp. Trước cuộc khủng hoảng khí hậu và sức khỏe toàn cầu, mọi thành phần trong xã hội cần suy nghĩ về cách giải quyết hiệu quả vấn đề phát thải carbon đen để đạt được mục tiêu kép là bảo vệ môi trường và sức khỏe. Liệu chúng ta có thể quan tâm đủ đến vấn đề carbon đen và thực hiện các hành động hiệu quả trong các chính sách môi trường trong tương lai không?