Hydro xyanua, trong lịch sử được gọi là axit Phổ, là một hợp chất độc hại và bí ẩn đã bị che giấu trong nhiều thế kỷ kể từ khi nó được phát hiện lần đầu tiên. Với tư cách là một thành phần hóa học, công thức phân tử của nó là HCN và thường xuyên là chủ đề thảo luận trong nhiều cuộc thảo luận về hóa học do độc tính cực cao của nó. Từ thế kỷ 18, việc phát hiện, đặt tên và quá trình sản xuất hợp chất này đã mang theo trí tuệ của các nhà khoa học, cũng như sự khám phá và ứng dụng của con người đối với chất nguy hiểm này.
Hydro xyanua là một chất lỏng cực độc và dễ cháy với nhiệt độ sôi cao hơn nhiệt độ phòng một chút, chỉ 25,6°C.
Axit xyanhydric lần đầu tiên được phân lập vào năm 1752 bởi nhà hóa học người Pháp Pierre Macquer, người đã chuyển đổi màu xanh Phổ thành oxit sắt và thêm một thành phần dễ bay hơi để thu được axit xyanhydric. Với nghiên cứu sâu hơn của nhà hóa học người Thụy Điển Carl Wilhelm Scheele vào năm 1782, hợp chất này dần được mọi người biết đến và được đặt tên tiếng Đức là Blausäure, có nghĩa là "màu xanh" trong tiếng Trung, vì tính axit của nó. Ở các nước nói tiếng Anh, nó được biết đến rộng rãi với tên gọi axit Prussian.
Năm 1787, nhà hóa học người Pháp Claude Louis Berthollet đã chứng minh rằng axit Phổ không chứa oxy, đây là một đóng góp quan trọng cho lý thuyết axit vào thời điểm đó.
Tính chất hóa học của axit xyanhydric cũng ấn tượng không kém; đây là một axit yếu với giá trị pKa là 9,2. Trong nước, HCN ion hóa một phần để tạo thành ion xyanua (CN−), và phản ứng thể hiện tính axit của axit xyanhydric. Hydro xyanua không chỉ là một chất hóa học; nó có nhiều ứng dụng, từ sản xuất nhựa tổng hợp đến ngành công nghiệp dược phẩm.
Axit hydrocyanic có mùi nhẹ, tương tự như mùi hạnh nhân đắng, nhưng một số người có thể không phát hiện được vì đây là đặc điểm di truyền lặn.
Trong công nghiệp, axit xyanhydric chủ yếu được sản xuất bằng quy trình oxy hóa Andrussow, bao gồm phản ứng hóa học của mêtan và amoniac với oxy ở nhiệt độ 1200°C. Năm 2006, sản lượng axit xyanhydric của Hoa Kỳ dao động từ 50 đến 100 triệu pound, chứng tỏ tầm quan trọng của nó trong ngành.
Hydro xyanua là tiền chất quan trọng để sản xuất natri xyanua và kali xyanua, được sử dụng rộng rãi trong khai thác vàng, bạc và mạ điện kim loại. Ngoài ra, nhiều hợp chất hữu cơ hữu ích, chẳng hạn như axit amin isoleucine, có thể được điều chế bằng cách sử dụng các chất trung gian của axit xyanhydric.
Thông qua quá trình xyanua hóa, axit xyanhydric được thêm vào butadien để tổng hợp adiponitril, tiền chất của nylon-6,6.
Hydro xyanua không chỉ được sử dụng trong công nghiệp mà còn có thể được chiết xuất từ lõi của một số loại trái cây. Các loại hạt như hạnh nhân đắng có chứa hợp chất giải phóng dần axit xyanhydric. Người ta ước tính rằng cứ 100 gam hạt táo có thể sản xuất ra khoảng 70 mg axit xyanhydric. Ngoài ra, một số động vật tiết ra axit xyanhydric như một cơ chế phòng vệ.
Trong cơ thể sống, việc sản xuất axit hydrocyanic có liên quan đến hoạt động của hệ thần kinh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số tế bào thần kinh giải phóng axit hydrocyanic khi được kích hoạt và có thể đóng vai trò như một chất điều chỉnh trong quá trình dẫn truyền thần kinh. Những đặc điểm như vậy đã thúc đẩy cộng đồng khoa học tiến hành nghiên cứu chuyên sâu về chức năng sinh học của axit xyanhydric.
Phần kết luậnAxit hydrocyanic là một loại hóa chất hấp dẫn do lịch sử, tính chất hóa học, nguồn gốc tự nhiên và vai trò của nó trong công nghiệp và sinh vật sống. Nguồn gốc bí ẩn và sự phức tạp của nó khiến chúng ta tự hỏi liệu hydro xyanua có thể tiết lộ những bí mật nào khác trong các cuộc khám phá khoa học trong tương lai.