Bạch kim, ký hiệu hóa học là Pt, số nguyên tử là 78, kim loại quý này nổi tiếng vì độ hiếm có và các tính chất vật lý, hóa học độc đáo. Mật độ cao, độ dẻo tốt và tính chất không phản ứng khiến bạch kim đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực công nghiệp và y tế. Trong xã hội ngày nay, bạch kim không chỉ đắt đỏ trên thị trường trang sức mà còn là vật liệu cốt lõi trong nhiều thiết bị công nghệ cao. Nhưng bạn có biết tại sao kim loại này lại hiếm không?
Bạch kim là kim loại chuyển tiếp màu trắng bạc có các tính chất vật lý lý tưởng cho nhiều ứng dụng công nghiệp. Bạch kim có khả năng chống ăn mòn cực tốt và không bị oxy hóa ngay cả ở nhiệt độ cao, khiến nó trở thành một trong những kim loại quý nhất. "Bạch kim được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp làm chất xúc tác và thiết bị thí nghiệm vì nó có thể chịu được các phản ứng hóa học cường độ cao."
Nồng độ trung bình của bạch kim trong lớp vỏ Trái Đất chỉ là 0,005 gam trên một kilôgam lớp vỏ, khiến nó trở thành một kim loại cực kỳ hiếm. Bạch kim chủ yếu được tìm thấy ở một số mỏ niken-đồng ở Nam Phi, chiếm khoảng 80% sản lượng toàn cầu. Ngoài ra, bạch kim còn được tìm thấy trong cát phù sa của nhiều con sông khác nhau và các trầm tích phù sa này từng là nguồn cung cấp các đồ tạo tác được người dân bản địa Nam Mỹ thời tiền sử sử dụng.
Bạch kim đã được sử dụng trong các nền văn minh cổ đại. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra các đồ vật bằng vàng có chứa bạch kim trong lăng mộ của các nhà quý tộc Ai Cập cổ đại, cho thấy nó đã được coi trọng từ hàng ngàn năm trước. Tuy nhiên, mãi đến thế kỷ 18, các tính chất khoa học của bạch kim mới bắt đầu được coi trọng và các nhà khoa học phương Tây dần khám phá ra các tính chất hóa học độc đáo và tiềm năng ứng dụng rộng rãi của nó.
Với nhiều công dụng từ chất xúc tác đến thiết bị y tế đến đồ trang sức, bạch kim đóng vai trò thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp. Theo số liệu năm 2014, công dụng chính của bạch kim là 45% trong các thiết bị kiểm soát khí thải ô tô, 34% trong chế tác đồ trang sức và 9,2% trong sản xuất hóa chất và lọc dầu.
"Vì bạch kim đóng vai trò là chất xúc tác trong các phản ứng hóa học nên nhu cầu về nó đang tăng lên."
Giữa các vấn đề về môi trường và thách thức khai thác tài nguyên, tương lai của bạch kim trở nên bất định. Các nhà khoa học đang khám phá các vật liệu và phương pháp thay thế để tái chế bạch kim nhằm giảm tác động đến môi trường và cải thiện việc sử dụng tài nguyên. "Trước tình trạng khan hiếm bạch kim, liệu các nghiên cứu trong tương lai có thể tìm ra cách sử dụng nó hiệu quả hơn không?"
Tóm lại, những tính chất độc đáo của bạch kim không chỉ làm cho nó trở nên hiếm mà còn cho thấy giá trị không thể thay thế trong sự phát triển của khoa học và công nghệ. Chúng ta có nên xem xét lại vai trò của kim loại quý này trong xã hội tương lai không?