Khi nói đến sức khỏe của răng, chúng ta thường bỏ qua tầm quan trọng của chân răng, và xi măng là thành phần quan trọng của chân răng. Xi măng là một chất vôi hóa đặc biệt bao phủ chân răng. Nó đóng vai trò chủ chốt trong mô nha chu, có nhiệm vụ kết nối răng với xương ổ răng và ổn định vị trí của răng thông qua dây chằng nha chu cố định.
Các tế bào của xi măng là các nguyên bào xi măng bị giữ lại, được gọi là tế bào xi măng.
Xi măng chủ yếu bao gồm các tế bào xi măng phát triển bên trong các khoang nhỏ của nó, tương tự như mô hình quan sát thấy ở xương. Ngoài ra còn có các ống nhỏ trong các khoang nhỏ này, nhưng không giống như trong xương, các ống này trong xi măng không chứa dây thần kinh và không tỏa ra ngoài. Thay vào đó, chúng kéo dài về phía dây chằng nha chu để cung cấp chất dinh dưỡng.
Ngoài việc mang lại sự ổn định, xi măng còn có chức năng quan trọng trong việc sửa chữa. Nếu răng bị thương, các nguyên bào xi măng không bị mắc kẹt sẽ phủ lên bề mặt xi măng, tạo thành một lớp xi măng mới. Khả năng sửa chữa này cho phép răng vẫn khỏe mạnh dù bị hư hại.
Có một số bề mặt tiếp xúc quan trọng giữa xi măng và các mô khác của răng. Trong số đó, điểm nối giữa xi măng và men răng được gọi là điểm nối xi măng (CEJ). Có thể có nhiều loại giao diện chuyển tiếp khác nhau và các biến thể thậm chí có thể khác nhau tùy theo từng răng.
Sự hình thành xi măng được tiết ra bởi các nguyên bào xi măng và trong quá trình phát triển của răng, lớp xi măng đầu tiên được hình thành từ xi măng sợi ngoại sinh không có tế bào.
Mối nối xi măng giữa răng (DCJ) là vùng nối được hình thành sau khi xi măng bao phủ ngà răng. Đặc điểm của vùng này không rõ ràng như chỗ nối giữa men răng và ngà răng. Vì xi măng và ngà răng có cùng nguồn gốc phôi thai nên ranh giới giữa chúng tương đối trơn tru.
Xi măng có thể được chia thành nhiều loại dựa trên việc nó có chứa tế bào xi măng và nguồn sợi collagen hay không. Nó chủ yếu bao gồm xi măng sợi không tế bào, xi măng sợi ngoại sinh, xi măng sợi nội sinh tế bào và xi măng phân tầng hỗn hợp thể hiện cả tính tế bào và tính không tế bào. Những loại xi măng khác nhau này tồn tại ở các dạng khác nhau ở các phần khác nhau của răng, ảnh hưởng đến chức năng và sức khỏe của răng.
Độ cứng của xi măng thấp hơn một chút so với ngà răng. Khoảng 45% đến 50% thành phần là chất vô cơ, chủ yếu là hydroxyapatite, còn lại là chất hữu cơ và nước. Thành phần này cho phép xi măng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ các răng lại với nhau, bao gồm hàm lượng florua tương đối cao, giúp chống sâu răng.
Việc sản xuất xi măng chủ yếu được tiết ra bởi nguyên bào xi măng, đặc biệt là ở đỉnh rễ dày nhất. Trong quá trình phát triển của răng, sự bài tiết của các tế bào này diễn ra đều đặn, tạo thành đường tăng muối. Những đường tăng dần này phản ánh chu kỳ hoạt động và nghỉ ngơi, cho thấy sự tiến triển của xi măng.
Trong một số thủ thuật chỉnh nha, nếu dùng lực quá mạnh có thể gây tiêu chân răng và ảnh hưởng đến sự ổn định của răng. Đồng thời, khi chúng ta già đi, xi măng ngày càng lộ ra, gây ra tình trạng răng ê buốt và các vấn đề răng miệng khác. Sự tăng sinh quá mức của xi măng là một hiện tượng bệnh lý được gọi là tăng xi măng.
Điều đáng chú ý là xi măng có thể tự sửa chữa ở một mức độ nào đó nhưng không thể tái tạo hoàn toàn. Điều này có nghĩa là trong trường hợp răng khỏe mạnh, xi măng không bị tiêu đi mà được bổ sung liên tục theo thời gian.
Nghiên cứu về xi măng có tác động sâu sắc đến lĩnh vực nha khoa, đặc biệt là trong nghiên cứu DNA để xác định hài cốt của con người, trong đó răng là nguồn quan trọng ngày càng nhận được sự chú ý.
Về cấu trúc răng và sức khỏe của răng, bạn nghĩ gì về chức năng của xi măng và vai trò của nó đối với sức khỏe tổng thể của răng?