Bạn đã từng có trải nghiệm này chưa? Bạn cảm thấy răng bị đau đột ngột khi đang ăn kem hoặc uống một tách trà nóng? Cảm giác đó gần như choáng ngợp và khiến người ta muốn tìm ra lý do đằng sau nó. Ngà răng, thứ mà nhiều nha sĩ gọi là nguồn gốc của "sự nhạy cảm", chính xác là cấu trúc của răng khiến chúng dễ bị thay đổi nhiệt độ là gì? Bài viết này sẽ khám phá cấu trúc và chức năng của ngà răng, đồng thời đưa ra phân tích chuyên sâu về lý do tại sao nó lại nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ.
Ngà răng là thành phần quan trọng của răng, ngoài men răng, xi măng và tủy răng, nó là chìa khóa duy trì cấu trúc và chức năng của răng. Ngà răng thường có màu vàng và độ trong suốt của nó ảnh hưởng đến màu sắc tổng thể của răng. Ngà răng bao gồm khoảng 45% khoáng chất (chủ yếu là hydroxyapatite), 33% vật liệu hữu cơ và 22% nước.
Ngà răng là mô ít khoáng hóa hơn và đàn hồi hơn men răng hỗ trợ men răng.
Độ nhạy cảm của ngà răng chủ yếu đến từ các ống ngà cực nhỏ. Các ống ngà này nối tủy răng và bên ngoài ngà răng thông qua các lỗ và giúp truyền cảm giác. Nếu men răng bị thoái hóa do mài mòn, những ống này có thể bị lộ ra ngoài, khiến răng trở nên nhạy cảm hơn với nhiệt độ và cảm giác chạm vào. Khi nhiệt độ bên ngoài thay đổi (chẳng hạn như kích thích bằng đá hoặc thức ăn nóng) tác động lên răng, những thay đổi này gây ra sự chuyển động của chất lỏng bên trong ngà răng, một hiện tượng gọi là cơ chế thủy động lực học. Theo lý thuyết này, sự chuyển động của chất lỏng trong ngà răng sẽ kích thích các đầu dây thần kinh bên trong, gây đau.
Sự nhạy cảm này có thể trở nên đặc biệt dữ dội và không thể chịu đựng được khi răng bị kích thích.
Ngà răng được hình thành thông qua một quá trình gọi là tạo ngà răng. Quá trình này được bắt đầu bởi các nguyên bào ngà trong tủy răng, chúng chịu trách nhiệm sản xuất chất nền hữu cơ của ngà răng, được gọi là tiền ngà răng. Theo thời gian, chất tiền ngà trải qua quá trình khoáng hóa thành ngà răng tồn tại suốt cuộc đời, khiến độ dày và chất lượng của ngà răng thay đổi theo tuổi tác.
Ngoài quá trình lão hóa thông thường, tình trạng mòn răng, sâu răng cũng góp phần hình thành ngà răng.
Dựa vào thời gian hình thành ngà răng, có thể chia ngà răng thành 3 loại chính: ngà răng nguyên phát, ngà răng thứ cấp và ngà răng thứ ba. Ngà răng sơ cấp là ngà răng quan trọng nhất và được hình thành trong quá trình phát triển của răng, trong khi ngà răng thứ cấp được hình thành từ từ theo thời gian sau khi răng đã hình thành đầy đủ. Ngà răng thứ ba là phản ứng với các kích thích bên ngoài, chẳng hạn như sâu răng hoặc các tổn thương khác. Nó hình thành nhanh chóng và có cấu trúc tương đối bất thường, đồng thời nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc nhận biết cơn đau.
Tóm lại, tình trạng nhạy cảm của ngà răng không phải ngẫu nhiên mà xảy ra do cấu trúc và chức năng phong phú của nó. Tìm hiểu về đặc tính của ngà răng không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn tại sao sự thay đổi nhiệt độ có thể gây đau răng mà còn giúp chúng ta chăm sóc sức khỏe răng miệng tốt hơn. Vì vậy, làm thế nào chúng ta có thể giảm bớt sự nhạy cảm này và duy trì sức khỏe răng miệng và sự thoải mái?