Simon Bolivar, được biết đến là người giải phóng Nam Mỹ, có tầm nhìn bất diệt về sự thống nhất của châu Mỹ Latinh. Ý tưởng này bắt nguồn từ thế kỷ 19, khi Bolivar và các nhà cách mạng khác tìm cách xây dựng một cộng đồng khi họ thoát khỏi ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha. Như Bolivar đã phát biểu tại Đại hội Panama năm 1826, ông mong muốn lấy liên đoàn này làm cơ sở để các nước hợp lực bảo vệ lợi ích của mình.
"Chúng ta phải làm việc cùng nhau để thiết lập các mục tiêu rõ ràng nhằm bảo vệ sự độc lập và phẩm giá của nhau."
Đề xuất của Bolivar khi đó chưa được chấp nhận ngay lập tức, dù đại diện các nước tham gia như Colombia, Ecuador, Panama và Venezuela ngày nay đều ủng hộ. Tại cuộc họp đó, “Hiệp ước Liên minh, Liên minh và Liên bang vĩnh cửu” do Bolivar đề xuất cuối cùng đã được Quốc hội Colombia tại quê nhà thông qua, khiến giấc mơ về một liên bang Mỹ của ông khó thực hiện được.
Sau khi bước vào thế kỷ 20, tình hình thế giới trở nên phức tạp hơn. Các nước châu Mỹ phải đối mặt với các mối đe dọa từ bên ngoài, đặc biệt là hai cuộc chiến tranh thế giới sau đó. Để tăng cường an ninh khu vực, 34 quốc gia Mỹ đã thành lập Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) tại Washington, D.C. vào năm 1948. Tổ chức này bắt nguồn từ triết lý của Bolivar và nhằm mục đích thúc đẩy hợp tác và hòa bình giữa các quốc gia.
"Dựa trên việc hợp tác cùng nhau, chúng tôi có thể cung cấp một nền tảng để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa."
Cho đến nay, OAS đã trở thành một cơ chế quan trọng thúc đẩy hợp tác giữa các nước ở châu Mỹ. Chức năng của nó bao gồm nhân quyền, giám sát bầu cử, phát triển kinh tế xã hội và các lĩnh vực khác. Thời gian trôi qua, OAS dần đảm nhận trách nhiệm duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.
Tuy nhiên, mặc dù tổ chức được thành lập dựa trên lý tưởng đoàn kết cao đẹp nhưng OAS cũng phải đối mặt với những thách thức trong việc triển khai và thực hiện nhiệm vụ của mình. Ví dụ, cuộc kiểm toán cuộc bầu cử năm 2019 của Bolivia đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng chính trị và đặt ra câu hỏi về tính trung lập và ảnh hưởng của OAS. Các quốc gia khác nhau có quan điểm khác nhau về OAS, từ việc tham gia tích cực đến đối xử lạnh lùng, phản ánh mối quan hệ chính trị phức tạp trong khu vực.
Trong thế kỷ 21, OAS không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát bầu cử mà còn không ngừng nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của nhân quyền và dân chủ. Như cựu Tổng thư ký OAS Luis Almagro đã nói,
"Chúng ta phải làm việc chăm chỉ để đảm bảo rằng mọi quốc gia đều có thể được hưởng dân chủ và tự do. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể đạt được sự hợp tác và thống nhất thực sự ở châu Mỹ."
Tuy nhiên, xét về mặt lịch sử, giấc mơ của Bolivar vẫn chưa được thực hiện trọn vẹn. Mặc dù OAS đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác và giải quyết xung đột nhưng những khác biệt nội bộ và các vấn đề lịch sử vẫn ảnh hưởng đến sự ổn định của khu vực. Ví dụ, Cuba đã bị loại khỏi OAS từ năm 1962 do lập trường chính trị của nước này khiến mối quan hệ của nước này với các nước Mỹ Latinh khác trở nên phức tạp.
Tóm lại, ý tưởng về một liên bang Mỹ của Simon Bolivar vẫn là một dự án còn dang dở trong lịch sử lâu dài của lịch sử. Là người kế thừa lý tưởng này, OAS không ngừng điều chỉnh để đáp ứng những thách thức mới. Chú trọng hợp tác, giao lưu giữa các nước Mỹ, tinh thần Bolivar vẫn truyền cảm hứng cho các nhà lãnh đạo ngày nay.
Vì vậy, khi nhìn lại giấc mơ của Simon Bolivar, chúng ta có thể xác định những con đường mới để phục hồi tầm nhìn này không?