Interferon là một loại cytokine quan trọng được sử dụng chủ yếu để điều chỉnh các phản ứng của hệ miễn dịch. Nổi tiếng nhất trong nhóm cytokine này là interferon loại I (IFN), chúng ảnh hưởng đến phản ứng của tế bào theo nhiều cách khác nhau, khiến chúng trở nên quan trọng trong điều trị bệnh và nghiên cứu các bệnh nhiễm virus. Tuy nhiên, tại sao các loại interferon khác nhau có thể kích hoạt các phản ứng tế bào hoàn toàn khác nhau đã trở thành một chủ đề nóng trong cộng đồng khoa học.
"Con đường truyền tín hiệu của interferon loại I rất phức tạp và liên quan đến sự tương tác của nhiều yếu tố nội sinh và ngoại sinh."
Interferon loại I ở người chủ yếu bao gồm interferon-α, interferon-β và các phân nhóm khác. Các interferon này phát huy chức năng sinh học của chúng bằng cách liên kết với các thụ thể interferon alpha/beta (IFNAR). IFNAR là một dị vòng, chứa hai tiểu đơn vị là IFNAR1 và IFNAR2, có tác động quan trọng đến ái lực và khả năng truyền tín hiệu của interferon.
Interferon loại I có thể kích hoạt nhiều đường dẫn tín hiệu khác nhau, bao gồm đường dẫn JAK-STAT, MAPK, PI3K, v.v. Việc kích hoạt các con đường truyền tín hiệu này sẽ dẫn đến những thay đổi về phiên mã ở hơn 2.000 gen. Kết quả điển hình nhất là tạo ra sự biểu hiện gen kháng virus (ISG).
“Tác dụng của interferon phụ thuộc vào môi trường tế bào và loại tế bào, khiến phản ứng mà chúng kích hoạt vô cùng đa dạng.”
Mặc dù tất cả các interferon loại I đều liên kết thông qua cùng một thụ thể, IFNAR, nhưng chúng có thể tạo ra những phản ứng rất khác nhau ở các loại và điều kiện tế bào khác nhau. Ví dụ, tác dụng của interferon-alpha và interferon-beta đối với sự tăng sinh tế bào có thể khác nhau đáng kể, nhờ vào sự khác biệt tinh tế về mức độ biểu hiện gen và tín hiệu của chúng.
Cấu trúc của IFNAR cũng đóng một vai trò quan trọng. Là một tiểu đơn vị có ái lực thấp, đặc điểm cấu trúc của IFNAR1 khiến nó trở thành yếu tố hạn chế truyền tín hiệu trong một số trường hợp nhất định. Ngược lại, IFNAR2 thể hiện ái lực cao hơn và thúc đẩy khuếch đại tín hiệu bằng cách liên kết với các phân tử tín hiệu nội bào khác.
"Nghiên cứu chuyên sâu về cấu trúc bên trong của thụ thể và phương pháp liên kết phối tử có thể tiết lộ nguyên nhân sâu xa của các phản ứng khác nhau của các phân nhóm interferon."
Các cơ chế điều chỉnh việc truyền tín hiệu rất đa dạng, bao gồm cơ chế nội bào của thụ thể và cơ chế phản hồi tiêu cực. Endocytosis có thể điều chỉnh sự biểu hiện tế bào của các thụ thể và ảnh hưởng hơn nữa đến phản ứng của tế bào với interferon. Các cơ chế phản hồi tiêu cực, chẳng hạn như biểu hiện của SOCS1 và USP18, có thể làm giảm tín hiệu quá mức một cách hiệu quả và bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại.
Interferon loại I đóng vai trò kép trong các bệnh khác nhau. Ví dụ, trong một số bệnh tự miễn, phản ứng interferon quá mức có thể làm tình trạng trở nên trầm trọng hơn, trong khi ở các bệnh khác (chẳng hạn như nhiễm virus), việc điều trị bằng Interferon thích hợp đã cho thấy hiệu quả tốt.
“Vẫn còn nhiều thách thức và cơ hội đang chờ được khám phá về cách sử dụng hiệu quả các đặc tính của interferon để điều trị chính xác tại phòng khám.”
Nghiên cứu hiện tại đã đặt nền tảng cho việc tìm hiểu tác dụng phức tạp của interferon và nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào cách sử dụng kiến thức này để phát triển các phương pháp điều trị mới. Ví dụ, các phương pháp điều trị được tối ưu hóa nhắm vào các interferon cụ thể có thể cải thiện các phương pháp điều trị hiện tại đối với nhiều bệnh.
Các nhà khoa học vẫn đang khám phá lý do tại sao các loại interferon khác nhau lại kích hoạt các phản ứng tế bào khác nhau. Liệu nghiên cứu trong tương lai có thể đưa ra câu trả lời cho câu hỏi này không?