Ayhan Baştan

Düvelerde Mastitis: Prevalansı, Risk Faktörleri ve Patogenezi

Dunyada ve ozellikle ulkemizde duve mastitislerinin onemi, yetistiriciler ve veteriner hekimler tarafindan henuz yeterince kavranamamistir. Dogum yapmamis duvelerde meme enfeksiyonlarinin olamayacagi dusuncesinin aksine, alti aylik duvelerde dahi meme ici enfeksiyon sekillenebilmektedir. Gebe duvelerde dogumdan once meme ici enfeksiyon prevalansi %90 oranina kadar cikabilmekte, dogumdan sonra ise bu oran %45 civarinda devam edebilmektedir. Ancak, meme ici enfeksiyon saptanma orani ve bu enfeksiyonlara neden olan patojen tipleri her surude farklilik gosterebilmektedir. Subklinik ve klinik mastitis olgularinda duve meme loblarindan en sik izole edilen mikroorganizmalar Staphylococcus chromogenes, Staphylococcus hyicus, Staphylococcus aureus ve Streptococcus uberis’dir. Ilk gebeligi sirasinda enfekte oldugu belirlenen duvelerde, dogumdan hemen sonra alinan sut orneklerinde ortalama somatik hucre sayisi 20x106 hucre/ml’ye kadar yukselirken, saglikli meme loblarinda bu deger ortalama 3.5x106 hucre/ml olarak belirlenmektedir. Duvelerde mastitise neden olan risk faktorleri arasinda yaz aylarinda dogum yapma, buzagilarin mastitisli sutlerle beslenmesi, buzagilarin birbirini emmesi, duvelerin ineklerle temas halinde olmasi, sinek kontrolunun eksikligi ve barinak kosullarinin sagliksiz olmasi gibi etkenler sayilmaktadir. Bu derlemede yeterince onemsenmeyen duve mastitislerinin prevalansi, mastitise neden olan risk faktorleri ve patogenezinin degerlendirilmesi amaclanmistir.