Cécile Guérin

Als mama rookt, rookt de baby mee: Sociaaleconomische indicatoren en perinatale gezondheidseffecten van gedwongen blootstelling aan tabaksrook tijdens de zwangerschap en in de eerste levensweken

SamenvattingDe blootstelling van een foetus tijdens de zwangerschap, omdat de moeder zelf rookt of ongewild blootgesteld is aan tabaksrook in haar omgeving, wordt in de internationale literatuur in verband gebracht met een verhoogd risico op zwangerschapsverwikkelingen en met nadelige effecten op de perinatale gezondheid van kinderen.Uit een bevraging van 2.106 moeders van pasgeboren kinderen in het Vlaamse cohortonderzoek JOnG! blijkt dat 16,6 % en 14,2 % van de kinderen respectievelijk tijdens en na de zwangerschap blootgesteld werden aan tabak, door een moeder die zelf rookte of werd blootgesteld aan tabaksrook in haar omgeving. Bijna de helft van de rokende vrouwen stopte met roken wanneer zij zwanger werden (prevalentie zakt van 22,7 % naar 12,3 %), maar zowel het rookgedrag voor, tijdens als na de zwangerschap is in belangrijke mate bepaald door sociaaleconomische factoren (prevalentie is het hoogst bij sociaaleconomisch zwakkere vrouwen). Bovendien kon aangetoond worden dat baby’s van moeders die tijdens de zwangerschap rookten een significant lager geboortegewicht en een kleinere geboortelengte en hoofdomtrek hadden in vergelijking met kinderen die tijdens de zwangerschap niet aan tabak blootgesteld werden. De hier genoemde cijfers tonen het belang van maatregelen om roken van zwangere vrouwen en in de omgeving van zwangere vrouwen en kinderen te vermijden, met specifieke aandacht voor sociaaleconomisch zwakkere groepen.

Systematische opsporing van lawaaischade bij jongeren

SamenvattingJongeren worden meer dan vroeger blootgesteld aan lawaai, zoals luide muziek, waardoor lawaaigeïnduceerd gehoorverlies vaker voorkomt. Tot voor kort was het gebruik van op toonaudiometrie gebaseerde methoden standaardpraktijk bij de gehoorscreening van schoolgaande kinderen en jongeren in Vlaanderen. Het testen van het spraakverstaan in ruis blijkt echter beginnende lawaaischade beter op te sporen en bovendien een beter beeld te geven van de communicatiemogelijkheden van jongeren. Volgens nieuwe richtlijnen voor de gehoorscreening in de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) wordt sinds september 2016 een gehooronderzoek met een nieuwe test, de zogenaamde speech-in-noise-test (SPIN), systematisch afgenomen bij alle leerlingen van het 5de leerjaar van het lager onderwijs (10-jarigen) en het 3de jaar van het secundair onderwijs (14-jarigen). Dit onderzoek is gericht op de vroegtijdige detectie van lawaaischade. In dit artikel wordt toelichting gegeven bij de SPIN-test en de nieuwe richtlijn, en worden de eerste resultaten gepresenteerd van het eerste schooljaar sinds de implementatie van dit nieuwe programma.

Als mama rookt, rookt de baby mee

SamenvattingDe blootstelling van een foetus tijdens de zwangerschap, omdat de moeder zelf rookt of ongewild blootgesteld is aan tabaksrook in haar omgeving, wordt in de internationale literatuur in verband gebracht met een verhoogd risico op zwangerschapsverwikkelingen en met nadelige effecten op de perinatale gezondheid van kinderen.Uit een bevraging van 2.106 moeders van pasgeboren kinderen in het Vlaamse cohortonderzoek JOnG! blijkt dat 16,6 % en 14,2 % van de kinderen respectievelijk tijdens en na de zwangerschap blootgesteld werden aan tabak, door een moeder die zelf rookte of werd blootgesteld aan tabaksrook in haar omgeving. Bijna de helft van de rokende vrouwen stopte met roken wanneer zij zwanger werden (prevalentie zakt van 22,7 % naar 12,3 %), maar zowel het rookgedrag voor, tijdens als na de zwangerschap is in belangrijke mate bepaald door sociaaleconomische factoren (prevalentie is het hoogst bij sociaaleconomisch zwakkere vrouwen). Bovendien kon aangetoond worden dat baby’s van moeders die tijdens de zwangerschap rookten een significant lager geboortegewicht en een kleinere geboortelengte en hoofdomtrek hadden in vergelijking met kinderen die tijdens de zwangerschap niet aan tabak blootgesteld werden. De hier genoemde cijfers tonen het belang van maatregelen om roken van zwangere vrouwen en in de omgeving van zwangere vrouwen en kinderen te vermijden, met specifieke aandacht voor sociaaleconomisch zwakkere groepen.

Invloed van foetale blootstelling aan tabaksrook op vroegkinderlijke ontwikkeling van Vlaamse kinderen

nr 5 oktober 2013 ı jaargang 45 teem biedt, aan de hand van 6 criteria, een normatief kader om te bepalen of het seksuele gedrag normaal, zorgwekkend of afwijkend is. Met behulp van de richtlijn kunnen JGZmedewerkers ouders, kinderen, jongeren en andere professionals informeren over een gezonde en normale seksuele ontwikkeling. De deelnemers aan de praktijktest beoordelen de nieuwe richtlijn over het algemeen positief. Zij geven aan dat voor de landelijke implementatie van de richtlijn scholing op het gebied van gespreksvoering wenselijk zou zijn.

Evidentie voor een sociale bias in het rapporteren van gezondheidsproblemen, behoefte aan hulp en zorggebruik bij jonge kinderen in Vlaanderen

nr 5 oktober 2013 ı jaargang 45 CP te evalueren. Bijkomend werden vragen gesteld over de informatiestromen, samenwerking tussen de verschillende actoren en de rol van schoolgezondheidsdiensten. Uit een klinische databank van kinderen met CP die op raadpleging komen in het Universitair Ziekenhuis van Leuven zijn 237 kinderen (3-17 jaar) geselecteerd voor contactname. Na geïnformeerde toestemming van ouders en geïnformeerde instemming van jongeren (> 12 jaar of ouder) kregen 66 scholen en schoolgezondheidsdiensten een vragenlijst.

Veilig slapen en wiegendood in Vlaanderen

Naar analogie van de Nederlandse Jeugdgezondheidszorg startte Kind en Gezin in 1995, via de consultatiebureaus en opvangvoorzieningen, met de actie ‘Veilig Slapen’ voor ouders van een pasgeboren baby of zuigeling. De adviezen leidden tot een drastische daling van het aantal gevallen van wiegendood. De dalende trend heeft zich echter niet voortgezet. Dit artikel bespreekt de uitkomst van enquêtes naar de slaaphouding van baby’s in Vlaanderen en blikt vooruit op de toekomst.

Duidelijke invloed van sociale determinanten op het voedingspatroon van jonge kinderen in Vlaanderen

Methoden In het kader van de multidisciplinaire cohortstudie JOnG! worden 3017 kinderen, geboren in Vlaanderen tussen mei 2008 en april 2009, longitudinaal opgevolgd vanaf de geboorte tot de leeftijd van 2 jaar. Gegevens verzameld bij deze kinderen in het kader van de raadplegingen op het consultatiebureau voor het Jonge Kind werden gekoppeld aan data afkomstig uit schriftelijke vragenlijsten ingevuld door de moeder. De impact van sociale determinanten (zoals herkomst en opleidingsniveau van ouders, gezinsinkomen, geslacht van het kind en leeftijd van de moeder bij de geboorte van dit kind) op de dagelijkse inname van bepaalde voedingsmiddelen op de leeftijd van 1 en 2 jaar werd bestudeerd door middel van enkelvoudige en meervoudige logistische regressieanalyses.