Ed Jonker

Citizenship, the Canon and the Crisis of the Humanities

The moral and political reputation of the humanities is problematic. The modern cultural and historical disciplines emerged in the process of nation building. Especially historians, but also linguists and scholars of literature, acted in the nineteenth century as the godfathers of romantic nationalism. The humanities or Geisteswissenschaften had an important social and cultural stake in the education of national citizens, and are to a large extent responsible for the making of the nationalistic historical canons that are now being re-invented. The track record of the social sciences, particularly sociology and anthropology, is not very encouraging either. Their official image has been that of a modernist, future-oriented and internationalist intellectual enterprise, but this textbook image of sociologists as supporters of the legacy of the Enlightenment is not accurate. First, many of them were deeply worried by the processes of rationalization and individualization in modern society. Second, many of them were staunch nationalists. The names of Max Weber and Emile Durkheim spring to mind. Their careers illustrate the ambivalences of scholarly acumen and political bluntness.1

De geesteswetenschappelijke carrousel : Een nieuwe ronde in het debat over wetenschap, cultuur en politiek

De geesteswetenschappen nemen in hoog tempo afscheid van het postmodernisme. Filosofen, historici, sociologen en antropologen staan opnieuw voor een intellectueel draaimoment. Na de linguistic turn en de cultural turn is er nu een ethische wende. In tal van cultuurwetenschappen probeert men om oudere tradities en concepten weer zinvol in te zetten. De geesteswetenschappelijke carrousel brengt deze herorientering in kaart. Deze nieuwe ronde in het debat over de verhouding van wetenschap, politiek en cultuur wordt eerst gevolgd op wetenschapsfilosofisch niveau. Vervolgens komt de huidige politieke discussie over identiteit, tolerantie en solidariteit aan bod. Het leggen van een geloofwaardig verband tussen moraal, politiek en wetenschap blijkt een oefening in intellectuele evenwichtskunst.