J. Skowronek

Flow and video-imaging cytometry — usefulness of DNA ploidy measurements in diagnosis of malignant melanoma

DNA content detected by video-imaging and flow cytometry in malignant and premalignant cells becomes more and more often routine adjunct to clinical and histological diagnosis. It seems that the presence of abnormal DNA in many neoplasms is correlated with the poor clinical course (1,4,5). However, diploid cell population was found also in such malignant cell transformations as leukemia, lymphoma, and aneuploidy in such benign transformations as thyroid adenoma, mastopathy and premalignant cutaneous lesions. It is clear that DNA ploidy is not always an adequate parameter to differentiate benign from malignant lesions.

21P Drugi nowotwór sutka u chorych leczonych w przeszłości raka sutka

Cel pracy Celem pracy jest przedstawienie przebiegu klinicznego oraz wynikow leczenia chorych, u ktorych rozpoznano drugiego (pierwotnego) raka sutka. Omowiono wyniki 5-letnich przezyc w zalezności od stopnia zaawansowania klinicznego, zasady postepowania klinicznego oraz zasady roznicowania pomiedzy pierwotnym (drugim) rakiem sutka a przerzutem do sutka. Material i metody W okresie od 1983 do 1987 leczono 36 chorych na drugiego (pierwotnego) raka sutka w WCO. Wszystkie chore poddane zostaly mastektomii a nastepnie uzupelniającej radioterapii i/ lub chemioterapii. Wyniki 5 lat ogolem po zakonczeniu leczenia a powodu drugiego (pierwotnego) raka sutka przezylo 15 (41,7%) chorych, z tego bezobjawowo 11 (30,6%). Wnioski : 1. Radykalne leczenie chorej na drugiego (pierwotnego) raka sutka pozwolilo na dlugoletnia przezycie 41,7% chorych. 2. Dlugośc okresu pomiedzy wystąpieniem raka pierwszego i drugiego sutka prawdopodobnie nie wplywa na wyniki leczenia. 3. Czeste i regularne kontrole onkologiczne umozliwiają wczesne wykrycie drugiego nowotworu i zwiekszają szanse na wyleczenie

28/Brachyterapia HDR raka skóry – rozsądna alternatywa leczenia chirurgicznego i teleterapii

Cel pracy Przedstawiono grupe chorych na raka skory leczonych metodą brachyterapii HDR, omowiono dane kliniczne, metody i wyniki leczenia, powiklania wczesne i poźne. Material i metody 156 chorych na raka skory leczonych bylo w okresie od 08.05.1999 do 31.05.2004 roku w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Grupa liczyla 83 mezczyzn i 73 kobiety w wieku od 54 do 93 lat (średnio 70 lat). W 16 przypadkach do brachyterapii kwalifikowano z powodu wznowy w obszarze wcześniej napromienianym. 27 chorych (17.3%) zakwalifikowano do brachyterapii co najmniej dwukrotnie. Chorych leczono z zalozeniem radykalnym (n = 139,89.1%) lub paliatywnym (n = 17, 10.9%). 18 chorych (11.5%) leczono rownocześniez powodu innego nowotworu. Najczestszy typ histologiczny to rak podstawnokomorkowy (n = 92, 59%) i plaskonablonkowy (n = 50, 32.1%). We wszystkich przypadkach zastosowano metode HDR. Chorych leczono przy uzyciu aparatu Gammamed 12i (do 2001 roku), nastepnie przy uzyciu microSelectronu HDR, plan leczenia przygotowano przy uzyciu systemu planowania ABACUS i PLATO. Stosowano aplikatory oskrzelowe (French 5 i 6) wraz z aplikatorem Freiburg. Dawka calkowita siegala od 20 Gy w 5 frakcjach do 60 Gy w 6 frakcjach (n = 98 chorych, 62.8%), punkt referencyjny wyznaczono w wiekszości przypadkow na glebokości 1 cm. Chorych poddano obserwacji klinicznej oceniając remisje miejscową (LC) po 4 tygodniach, 3, 6 i 12 miesiącach oraz czestośc powiklan wczesnych i poźnych (wg skali EORTC/RTOG). Wyniki Calkowitą remisje (CR) ocenianą po 4 tygodniach od zakonczenia leczenia uzyskano u 134 chorych (85.9%), cześciową remisje (PR) – u 14 (9.0%), brak remisji (NR) – u 8 (5.1%). Po 12 miesiącach CR stwierdzono u 70/93 chorych (75.3%), progresje – u 16 chorych (17.2%), zmarlo 5 chorych (5.4%), o 2 chorych brak danych Powiklaniawczesne: u wszystkich chorych wystąpil odczyn popromienny; odpowiednio: 1 stopnia – 116 (74.4%), 2 stopnia – 31 (19.8%), 3 stopnia – 9 (5.8%). Wśrod powiklan poźnych stwierdza sie najwiecej powiklan 1 stopnia (n = 66/93, 71.0%), 2 stopnia (n = 21, 22.6%) i 3 stopnia (n = 6, 6.4%). Wniosek 1. Brachyterapia HDR jest rozpoczynana najcześciej w dniu zgloszenia sie chorego, stosowana jest ambulatoryjnie (ponad 95% chorych) i wymaga podania od 3 do 6 frakcji leczenia. Stanowi to rozsądną alternatywe dla innych metod leczenia wymagających czesto dluzszego czasu oczekiwania na rozpoczecie leczenia lub hospitalizacji. 2. Wysoki odsetek wyleczen pozwala polecic brachyterapie HDR jako skuteczną metode leczenia. 3. Wniektorych sytuacjach klinicznych (rozlegle zmiany skorne na czaszce, w poblizu oczu, na nosie) brachyterapia umozliwia znaczną redukcje dawki w otaczających zdrowych tkankach w porownaniu z teleterapią.

21/Zmiany w obrębie subpopulacji limfocytów krwi obwodowej pacjentek z rakiem piersi po uzupełniającej radioterapii

Cel pracy Ocena wplywu radioterapii oraz skojarzonego z radioterapią leczenia hormonalnego Tamoksyfenem (TAM) na sklad subpopulacji limfocytow krwi obwodowej pacjentek chorych na raka piersi. Material i metody Badaniem objeto lącznie 25 kobiet chorych na raka piersi leczonych radykalnie napromienianiem po doszczetnej operacji gruczolu piersiowego (modo Patey). Wiek pacjentek wynosil od 33 do 67 lat (średnio 51 lat). Stosowano ścisle kryteria doboru pacjentek do badan. Ze wzgledu na sposob leczenia przed radioterapią pacjentki podzielono na dwie grupy. Grupa I – leczone wedlug schematu CMF (n = 15), II grupa; leczone po operacji TAM (n = 10). U wszystkich pacjentek zastosowano jednakową technike wielopolowej radioterapii. Celem oceny wplywu radioterapii na obraz subpopulacji limfocytow krwi obwodowej, pacjentkom wykonano badania fenotypu subpulacji pobierając krew przed rozpoczeciem napromieniania, nastepnie 1 raz w tygodniu w trakcie teleterapii. Po zakonczeniu leczenia promieniami wykonano 6 kontrolnych badan skladu limfocytow we krwi obwodowej po 1, 2, 6, 12, 18 i 24 miesiącach. W trakcie radioterapii i podczas kontroli na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego określono stan kliniczny pacjentek wedlug skali Karnowskiego. Material do badan stanowily probki krwi obwodowej z wersenianem sodu (EDTA). Do oznaczenia limfocytow T pomocniczych (Th), cytotoksycznych (Tc), limfocytow B i Komorek NK wykorzystano zestaw przeciwcial monoklonalnych. Probki krwi (100 ml) inkubowano z przeciwcialami (10 ml) przez 45 minut w ciemności i temperaturze pokojowej. Nastepnie wyznakowane przeciwcialami probki zalewano plynem lizującym (2000 ml – firmy Ortho-mune Lysing Reagent), celem wyeliminowania krwinek czerwonych. Po 10 minutach dokonano pomiaru przy uzyciu cytofluometru przeplywowego (Cytoron Absolute, firmy Ortho Diagnostics). W analizie statystycznej przeprowadzono porownanie średnich wartości liczby limfocytow przed radioterapią w obu grupach badanych ze średnimi wartościami w trakcie i po radioterapii stosując nieparametryczną analize wariancji ANOVA z testem wielokrotnych porownan Dunn’a. Zanalizowano wplyw dawki z radioterapii na średnie liczby limfocytow, a takze korelacje uplwu czasu po leczeniu promieniami na limfocyty w obu badanych grupach. Zalezności te przedstawiono za pomocą krzywych regresji. Wszystkie obliczenia wykonano przy pomocy programu STATISTICA. Wyniki Średnie wartości wyjściowe wszystkich limfocytow I grupy byly nizsze o 37% niz w grupie II. W trakcie napromieniania w obu badanych grupach zaobserwowano spadek bezwzglednej calkowitej liczby limfocytow T, Th, Tc, B i komorek NK. Wobu badanych grupach spadek ten byl znamienny statystycznie (p Wnioski Radioterapia miejsc pooperacyjnych i regionalnych wezlow chlonnych pacjentek z rakiem piersi spowodowala stan przejściowego obnizenia liczby limfocytow krwi obwodowej.

285. Leczenie bifosfonianami zaawansowanego oraz nawrotowego raka sutka w materiale WCO

Cel pracy W pracy przedstawiono wyniki leczenia bifosfonianami chorych z nieoperacyjnym oraz rakiem sutka z rozsiewem do kości. Material i metody 49 chorych na nowotwor sutka leczonych bylo bifosfonianami w okresie od 01.01.1995 do 31.12.2000 roku w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Wiek chorych siegal od 34 do 79 lat (średnio 55 lat). Leczenie bifosfonianami rozpoczeto u 33 chorych leczonych pierwotnie z zalozeniem radykalnym oraz u 16 chorych leczonych paliatywnie, w tym 7 chorych zglosilo sie do leczenia w stadium przerzutow do kości. Średni okres od rozpoznania do rozpoczecia leczenia bifosfonianami wyniosl 28.1 miesiecy, w grupie chorych leczonych radykalnie – 32 miesiące, paliatywnie – 13.9 miesiecy. Wskazania do leczenia byly nastepujące: rozsiew uogolniony do kości (n=9 chorych), przerzuty do kregoslupa (n=28, 57.1%), do miednicy (n=4), barku (n=3), kości udowej (n=3) oraz kości ramiennej, mostka. Wyniki Średni czas przezycia od stwierdzenia rozsiewu choroby do kości i rozpoczecia leczenia bifosfonianami wyniosl 21.5 miesiecy, w grupie chorych leczonych radykalnie – 23.4 miesiecy, paliatywnie – 16.6 miesiecy. Średni czas do progresji choroby od momentu rozpoczecia leczenia bifosfonianami wyniosl 17 miesiecy (32 chorych). 17 chorych jest nadal leczonych w stadium stabilizacji lub remisji choroby, w tym 11 chorych z grupy leczonej pierwotnie radykalnie i 6 leczonych paliatywnie. Wniosek 1. Bifosfoniany wplywają na zahamowanie rozwoju nawrotowego oraz zaawansowanego raka sutka u cześci chorych. 2. Najczestszym umiejscowieniem zmian przerzutowych w kościach jest kregoslup.

286. Leczenie raka sutka inhibitorami aromatazy II generacji w materiale WCO

Cel pracy Inhibitory aromatazy II generacji (Letrozol, Anastrozol) są stosowane w leczeniu zaawansowanego raka sutka, po niepowodzeniu leczenia tamoksifenem oraz coraz cześciej jako leczenie pierwszego rzutu w leczeniu uzupelniającym. W pracy przedstawiono wstepne obserwacje i wyniki leczenia inhibitorami aromatazy chorych z nawrotem raka sutka oraz po niepowodzeniu leczenia tamoksifenem. Material i metody 31 chorych na nowotwor sutka leczonych bylo inhibitorami aromatazy II generacji w okresie od 01.01.1995 do 31.12.2000 roku w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Wiek chorych siegal od 43 do 85 lat (średnio 61.7 lat). Leczenie inhibitorami rozpoczeto u 23 chorych z nawrotem raka sutka po niepowodzeniu leczenia tamoksifenem oraz u 8 chorych jako leczenie pierwszego rzutu. Wskazania do leczenia inhibitorami byly nastepujące: rozsiew uogolniony (n=7 chorych), przerzuty do kości (n=7), wznowa miejscowa w bliźnie (n=5), rak sutka zaawansowany, nieoperacyjny (n=3), przerzuty do wątroby (n=3), do wezlow chlonnych okolicy nadobojczykowej (n=2) oraz ze wzgledu na objawy uboczne tamoksifenu (n=4). Wyniki Średni okres leczenia inhibitorami wynosil 13 miesiecy. W 7 przypadkach (22,6%) odstąpiono od dalszego leczenia z powodu: dalszej progresji w kościach (n=4), progresji guza w sutku (n=1), rozsiewu do OUN (n=1) i krwawienia z drog rodnych (n=1). Średni czas do progresji od momentu rozpoczecia leczenia wynosil 9 miesiecy (w granicach od 1 do 24 miesiecy). Wniosek Inhibitory aromatazy II generacji wplywają na zahamowanie rozwoju nawrotowego oraz zaawansowanego raka sutka u cześci chorych. Tolerancja leczenia jest dobra.

287. Analiza niepowodzeń u chorych na raka sutka leczonych metodą oszczędzającą – opis przypadków

Cel pracy Analizie poddano grupe chorych z nawrotem nowotworu sutka po wcześniejszym leczeniu oszczedzającym. Przedstawiono dane kliniczne chorych oraz przebieg leczenia. Material i metody Ośmioro chorych z nawrotem choroby po leczeniu oszczedzającym raka sutka leczonych bylo w okresie od 01.01.1995 do 31.12.2000 na I Oddziale Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii. Wiek chorych siegal od 39 do 56 lat, (średnio 46.1). Leczenie pierwotne nowotworu obejmowalo w 6 przypadkach zabieg chirurgiczny oraz uzupelniającą radioterapie, w dwoch przypadkach wylącznie zabieg chirurgiczny. Średni okres do wystąpienia nawrotu choroby wynosil 17.6 miesiecy. Przyczyny niepowodzen byly nastepujące: rozsiew do kości – 4 chorych, wznowa miejscowa – 1 chora, nowotwor drugiego sutka – 1 chora, rozsiew do pluc – 1 chora, rozsiew do wezlow chlonnych – 1 chora. Leczenie chorych z nawrotem raka bylo zalezne od stanu klinicznego – w 4 przypadkach mialo charakter radykalny, w 4 – paliatywny. Okres obserwacji chorych siega od 6 do 48 miesiecy, średnio 28 miesiecy. Wyniki W analizowanym okresie obserwacji w 5 – iu przypadkach uzyskano calkowitą remisje choroby, w tym u chorej leczonej wylącznie hormonalnie z powodu przerzutu raka do kości zuchwy. Pozostale 4 chore leczone byly radykalnie metodami chirurgii i radioterapii. Wszystkie chore pozostają nadal w obserwacji. Wniosek Niepowodzenia po leczeniu oszczedzającym raka sutka mogą wystąpic w roznych narządach, czestym umiejscowieniem jest rozsiew do kości. W niektorych przypadkach leczenie radykalne jest mozliwe i zwieksza szanse na calkowite wyleczenie.

79. The effectivness of pain treatment with Strontium 89 in patient with osseous metastases

Aim of this study was to assessment of 89 Sr therapy as pain treatment modality in the group of patients with multiple bone metastases. Material and methods From January 2000 to October 2000 in our center were treated 41 patients; 17 – prostate cancer and 24 – breast cancer patients. All patients had applied only one dose of 150 MBq of 89 Sr. Before and follow-up each patient has been evaluated; performance status according to the Karnofsky Scale and paro intensity according the VAS scale. We did not observe any clinical important haematological side effects. The ionisation dosemetric monitoring of the sources and the radioactive refuse were recorded. The radioactive refuse was storage in special container when the activity decreased to the background. Results We noted relief of paro as follow: - “complete” 18 of 41 patients (8-prostate cancer, 10 – breast cancer), - “partial” 12 of 41 patients (3- prostate cancer, 9- breast cancer), - “no effect” 11 of 41 patients (6-prostate cancer, 5- breast cancer). Conclusions We suggest that therapy of painful multiple bone metastases with application of 89 Sr is effective nd safe.

70 Wyniki leczenia chorych na raka sutka w stadium rozsiewu w materiale Wielkopolskiego Centrum Onkologii

Wstep Leczenie chorych na raka sutka w stadium rozsiewu (M1) ma charakter paliatywny. Metody leczenia obejmują radioterapie, chemioterapie, hormonoterapie w monoterapii lub jako leczenie skojarzone. Wyniki leczenia są najcześciej zle. Przedstawiamy wyniki leczenia chorych na raka sutka w stadium rozsiewu leczonych w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Material i metody 95 chorych na raka sutka w stadium M1 leczono w latach 1983–1987 w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Wiek chorych wahal sie od 29 do 74 lat, średnio 51,5 lat. W grupie 65 chorych pierwszym umiejscowieniem przerzutow byl kościec, w dalszej kolejności pluca i wątroba. Wiekszośc chorych leczona byla cytostatykami lub hormonami, u cześci zastosowano paliatywną radioterapie. Wyniki leczenia opracowano na podstawie historii chorob i przeprowadzonej katamnezie. Grupe badaną poddano 5-letniej obserwacji. Wyniki 8 chorych (8,4%) przezylo 5 lat od momentu rozpoczecia leczenia zmian przerzutowych. Średni okres przezycia w calej grupie wyniosl 13,5 miesiąca. Wnioski Pomimo zlego rokowania leczeniem systemowym udaje sie przedluzyc zycie cześci chorych na raka sutka, u ktorych wystąpily przerzuty odlegle.

71 Zasady leczenia napromienianiem chorych na czerniaka złośliwego na przykładzie chorych leczonych w Wielkopolskim Centrum Onkologii

Wstep Czerniak zlośliwy byl uwazany przez wiele lat na nowotwor promieniooporny. Liczne badania nad radiobiologią czerniaka oraz stwierdzona roznorodnośc morfologiczna tego nowotworu spowodowaly zmiane tej opinii. Przedstawiono wybrane wyniki leczenia czerniaka napromienianiem uzyskiwane przez roznych autorow oraz wyniki wlasne. Omowiono zasady leczenia czerniaka napromienianiem. Material i metody Przedstawiono wyniki leczenia napromienianiem 57 chorych z czerniakiem zlośliwym skory leczonych w Wielkopolskim Centrum Onkologii w latach 1970–1003. Omowiono dane kliniczne histopatologiczne i wyniki przezyc 5 letnich. Wyniki: Pomimo duzego zaawansowania i leczenia czesto z zalozeniem paliatywnym uzyskano 40,4% 5-letnich przezyc. Uzyskanie remisji calkowitej zmian leczonych napromienianiem pozwolilo na wzrost odsetka przezyc 5 letnich. Wnioski 1. Paliatywna radioterapia umozliwia przezycie 5-letnie cześci chorych. 2. Nie ma wskazan do uznania czerniaka zlośliwego jako nowotwor promieniooporny.