Mehmet Salih Sayar

PATH COEFFICIENT AND CORRELATION ANALYSIS BETWEEN FORAGE YIELD AND ITS AFFECTING COMPONENTS IN COMMON VETCH (Vicia sativa L.)

It was assessed simple correlation coefficients between fresh forage yield and seven affecting yield components in the common vetch (Vicia sativa L.) and determined the direct and indirect effects of the yield components on fresh forage yield using path coefficient analysis of data collected over three consecutive growing seasons. Field trials were performed at the GAP International Agricultural Research and Training Center (GAP IARTC) in Diyarbakir, Turkey during the 2008-09, 2009-10, and 2010-11 growing seasons with winter sowings. The experiments used a randomized block design with three replications. Path coefficients and simple correlation coefficient analysis showed that the yield component traits with the greatest effects on fresh forage yield were dry matter yield and main stem height. The direct effects of both traits on fresh forage yield were strong and positive. In addition, the indirect effects of both of the traits were considerably higher than those of the other traits. Consequently, dry matter yield and main stem height traits should be used as the primary selection criteria for improving forage yield in common vetch.

Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Yem Kalitesi Açısından Değerlendirilmesi

Bu calisma, Guneydogu Anadolu Bolgesi’nin cayir-mera alanlarinda dogal olarak yetisen ve hayvanlar tarafindan tuketilen bazi tibbi ve aromatik bitkilerin yem kalitesini belirlemek amaciyla yurutulmustur. Arastirmada materyal olarak 2017 yilinda toplanan 13 adet farkli tibbi ve aromatik bitki turu ( Mentha spicata , Origanum onites , Thymus kotschyanus , Salvia officinalis , Artemisia sp., Aloysia citriodora , Melissa officinalis , Tanacetum densum , Ocimum basilicum , Satureja hortensis , Mentha piperita , Thymbra spicata ve Phlomis kotschyana ) kullanilmistir. Her tur icin bitkilerin ciceklenme doneminde uc tekerrurlu olarak alinan otlarinda analizler yapilmistir. Analiz sonuclarina gore tibbi ve aromatik bitkilerin ham protein (HP) oranlari % 10.74-24.59, asit deterjanda cozunmeyen lif (ADF) oranlari % 17.31-40.99, notral deterjanda cozunmeyen lif (NDF) oranlari % 26.39-56.34, sindirilebilir kuru madde (SKM) oranlari % 57.0-75.4, kuru madde tuketim (KMT) oranlari % 2.13-4.55, nispi yem degerleri (NYD) 94.1-251.2, kalsiyum (Ca) oranlari % 0.94-2.01, magnezyum (Mg) oranlari % 0.25-0.63, potasyum (K) oranlari % 1.76-3.78 ve fosfor (P) oranlari % 0.14-0.32 arasinda degisim gostermistir. Arastirmada basta Ocimum basilicum turu olmak uzere turlerin 11 tanesinin en iyi ot kalitesini ifade eden Prime sinifinda yer aldigi belirlenmistir. Melissa officinalis turu 145.4 nispi yem degeri ile bir alt sinif olan birinci sinifta, en dusuk nispi yem degerine (94.1) sahip Phlomis kotschyana turunun ise ucuncu kalite sinifinda yer aldigi belirlenmistir. Bu calisma, tibbi ve aromatik bitkilerin yuksek kalitede yem uretme potansiyeline sahip oldugunu gostermistir. Ancak bu bitki turlerine ait otlar, hayvanlarin yogun tuketimine sunulmadan once alkoloid ve glikozit gibi toksik madde icerikleri ile beraber, kalsiyum ve fosfor gibi mineral madde iceriklerindeki uyumsuzluklardan kaynaklanabilecek olumsuzluklara da dikkat edilmesi gerektigi unutulmamalidir.

Bazı Ümitvar Koca Fiğ (Vicia narbonensis L.) Hatlarında Tohum Verimi ve İlgili Özelliklerin Belirlenmesi ve GGE Biplot Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Bu calisma, bazi umitvar koca fig ( Vicia narbonensis L.) hatlarinin Guneydogu Anadolu Bolgesi ekolojik kosullarinda tohum verimi ile tohum verimi uzerinde etkili bazi onemli verim unsurlarinin saptanmasi amaciyla yurutulmustur. Bu amacla; 2008-09, 2009-10 ve 2010-11 ekim sezonlarinda 3 yil sureyle Diyarbakir GAP Uluslararasi Tarimsal Arastirma ve Egitim Merkezi Mudurlugu deneme arazisinde, tesaduf bloklari deneme desenine gore uc tekrarlamali olarak tarla denemeleri kislik olarak yurutulmustur. Arastirmada denemenin yurutuldugu yillar ve genotipler arasinda incelenen ozellikler asagidaki gibi degisim gostermistir. Tohum verimi 131.3-346.6 kg da -1 , biyolojik verim 369.8-971.6 kg da -1 , hasat indeksi %24.3-40.4, saman (kes) verimi 238.4-625.1 kg da -1 , bin dane agirligi 113.7-204.0 g, bitkide bakla sayisi 10.4-19.7 adet, baklada tane sayisi 4.40-6.20 adet ve fizyolojik olum gun sayisi 185.6-206.3 gun. Arastirmada tohum verimi, biyolojik verim, hasat indeksi, saman verimi ve bitkide bakla sayisi ozellikleri bakimindan genotip × yil interaksiyonu onemli bulunurken (P 0.05). GGE biplot analiz yontemi ile yapilan analiz sonucuna gore; tum ozellikler birlikte dikkate alindiginda, deneme yillarinin istatistiki olarak birbirlerinden farkli oldugu, incelenen sekiz ozelligin ise 3 gruba ayrildigi, tohum verimi, biyolojik verim, saman verimi, bitkide bakla sayisi ve hasat indeksi ozelliklerinin ayni grupta oldugu ve bu ozellikler bakimindan IFVN 565-SEL 2380 (G2) ve IFVN 567-SEL 2382 (G4) hatlarinin daha ustun olduklari belirlenmistir.

Macar Fiğ (Vicia pannonica Crantz.) Genotiplerinde Biyolojik Verim Özelliği Bakımından Çevreler Üzerinden Eklemeli Ana Etkiler ve Çarpımsal İnteraksiyonlar (AMMI) Analizi

Biyolojik verim ozelligi bakimindan 12 Macar fig ( Vicia pannonica Crantz.) genotipinde cevreler uzerinden eklemeli ana etkiler ve carpimsal interaksiyonlar (AMMI) analizinin ele alindigi bu calismada, denemeler 2008-09 ve 2009-10 yillarinda, Guneydogu Anadolu Bolgesinin 5 degisik lokasyonunda 2 yil sureyle yurutulmustur. Arastirmanin denemeleri tesaduf bloklari deneme desenine gore kurulmus ve yagisa dayali kosullarda yurutulmustur. Eklemeli ana etkiler ve carpimsal interaksiyonlar analizi (AMMI) sonucuna gore; genotip × cevre interaksiyonunda genotiplerin biyolojik verim performanslari uzerine cevresel etkilerin baskin oldugunu gostermistir. Ilk iki ana bilesen ekseni (IPCA 1 ve IPCA 2), istatistiki olarak onemli (P<0.01) bulunmus ve genotip × cevre interaksiyonunun %74.81’ini aciklamistir. AMMI modeli esas alinarak yapilan biplot analizlerinden elde edilen bulgulara gore, tum cevreler icin biyolojik verim ozelligi bakimindan en yuksek stabilite degerine sahip genotipin Ege Beyazi-79 cesidi oldugu saptanmistir.