Mustafa Baran İnci

Sakarya'nın Taraklı İlçesindeki Erişkinlerde Akılcı İlaç Kullanımı ile İlgili Bazı Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi

Amac: Akilci ilac kullanimi kisilerin klinik bulgularina ve bireysel ozelliklerine gore uygun ilaci, uygun sure ve dozda, en dusuk fiyata ve kolayca saglayabilmeleri olarak tanimlanmaktadir. Arastirma, Sakarya’nin Tarakli ilcesindeki 18 yas uzeri kisilerin akilci ilac kullanimina iliskin aliskanliklarinin incelenmesi amaciyla planlanmistir. Gerec ve Yontem: Calisma 13-15 Mayis 2016’da Sakarya’nin merkeze uzak bir ilcesinde yapilan tanimlayici tipte bir arastirmadir. Arastirmada kumeleme yontemi ile secilen orneklemin tamamina ulasilmis olup 419 kisi analize dahil edilmistir. Anketler yuz-yuze gorusme teknigi ile toplanmistir. Anket formu sosyodemografik ozellikler ve akilci ilac kullanimina yonelik bilgi ve tutumlarin degerlendirildigi 24 sorudan olusmaktadir. Bulgular: Arastirmaya katilanlarin yas ortalamasi 56,57 ±15,6 SS(Standart Sapma)’dir. Evlerinde kullanilmamis ya da yarim kalmis ilac kutusu olmayan 230 kisi(%54,9), 1-5 adet yarim ya da kullanilmamis ilac kutusu olan 148 kisi (%35,3), 5’den fazla yarim ya da kullanilmamis ilac kutusu olan 41 kisi(%9,8) oldugu tespit edilmistir. Evdeki ilaclari tekrar kullanirken %62,8’i son kullanma tarihinin gecmemis olmasina, %59,4’u hastaliga uygunluguna , %16,9’u ambalajinin bozulmamis olmasina dikkat etmektedir. Arastirmaya katilanlarin %78,7’si ilaclari nerede saklamasi gerektigine dikkat ederken, %12’si bazen dikkat etmekte, %8,4’u hic dikkat etmemektedir. Hastalik durumunda arastirmaya katilanlarin %87,6’si hekime danistigini belirtmistir. Yas arttikca ilacin nerede saklanmasi gerektigine dikkat etme azalmaktadir (p=0,002). Yas arttikca ve ogrenim durumu azaldikca son kullanma tarihine bakma yuzdesi giderek anlamli bir sekilde azalmaktadir (p<0,001, <0,001). Sonuc: Akilci ilac kullanimina ait bilgi eksikligi mevcuttur ve bu durum yas ilerledikce daha cok artmaktadir. Bu konuya yonelik saha egitimlerinin gerekli oldugu gorulmustur.

Ambulans kaynaklı enfeksiyonlar ve hijyen

Amac: Ilk ve acil yardim hizmetlerinde, ambulans hizmetleri vazgecilmezdir. Ambulansta hem hastanin hem de saglik personelinin, ayni kabini paylasmalari ve delici kesici aletlerle zaman zaman yaralanma risklerinin olmasi nedeniyle, saglik personelinin, ambulans hijyeninin saglanmasi ve bulasici hastaliklara karsi koruyucu onlemlerin alinmasi hakkinda egitim almasinin gerektigi aciktir. Calismamizda Sakarya il merkezi ve ilcelerinde acil hizmeti veren ambulanslarda ve acil mudahaleler sirasinda kullanilan aletlerde, enfeksiyon kaynagi olabilecek patojen mikroorganizmalarin varliginin arastirilmasi ve bu ambulanslarda gorevli personelin, ambulans hizmeti sirasinda ve sonrasinda hijyen uygulamalarina yonelik bilgi tutum ve davranislarinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Materyal-Metod: Arastirmaya, Ocak 2016- Temmuz 2016 tarihleri arasinda, Sakarya il merkez ve ilcelerinde acil hizmeti veren, toplam 25 ambulans ve bu ambulanslarda aktif olarak calisan toplam 104 kisi dahil edilmistir. Calismada ambulans hizmeti veren saglik personeline anket uygulamasi ve ayrica ambulanslarin belirlenen riskli bolgelerinden alinan suruntu orneklerinde mikroorganizma taramalari yapilmistir. Bulgular: Calismaya 57’si kadin (% 54.8) olmak uzere toplam 104 kisi katilmis olup, 62’si (%59.6) 30 yas ve altidir. Katilimcilardan 95’i (% 91.3) 112 Acil servis ambulansinda, 9’u ise hastane ambulansinda (%8.7) calismaktadir. Ambulans calisanlarindan 83’u (%79.8) tibbi atik egitimi aldigini ifade ederken, sadece 54’u (% 51.9) arkadaslarinin el hijyenine dikkat ettigini belirtmislerdir. Ambulansin hasta kabini temizlik orani her vaka sonrasinda %29.8, gunluk % 49 olarak; kullanim sonrasi temizlik orani laringoskop gibi yuksek duzey dezenfeksiyon gerektiren aletler icin %75, tansiyon aleti gibi dusuk duzey dezenfeksiyon gerektiren aletler icin ise %28.8 olarak belirlenmistir. Suruntu ornekleri degerlendirildiginde, 20 ornekte Sphingomonas paucimobilis , 2 ornekte Acinetobacter Iwoffii , 2 ornekte Staphylococcus aureus , 2 ornekte Klebsiella pneumoniae , 20 ornekte Koagulaz negatif stafilokok saptanmistir. Sonuc: Calismamiz sonucunda; ambulans calisanlarinin, hem kendilerini ve hastalari bulasici enfeksiyon hastaliklarina karsi koruma konusunda, hem de ambulans hijyeni konusunda farkindaliklarinin artirilmasi gerekliligini ortaya koymustur. Ambulansin kontaminasyon kaynagi olmasini onlemek icin, daha siki enfeksiyon kontrolu ve izleme protokolu uygulanmalidir.

Birinci Basamakta Çalışan Hekimlerin Tüberküloz (Tb) Tanı ve Tedavisinde Yaklaşımlarının ve Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi

Tuberkuloz dunya genelinde onemli bir saglik problemi olmaya devam etmektedir. Tuberkuloz ile mucadelede basta birinci basamakta calisan hekimler olmak uzere saglik calisanlarinin yaklasimi, hastalarin dogru yonlendirilip tedavilerinin uygulanmasi oldukca onemlidir. Bu arastirmada birinci basamak saglik kurumlarinda calisan hekimlerin tuberkuloz tani ve tedavisinde yaklasimlarinin, farkindaliklarinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Calisma, 2016 Mart ayi icerisinde, birinci basamak saglik kurumlarinda calisan hekimlere uygulanan, arastirmacilar tarafindan hazirlanmis 28 soruluk anket formu kullanilarak verilerin toplandigi tanimlayici tipte bir arastirmadir. Arastirmaya 126 aile hekimi katilmistir. Katilimcilarin %60’i “hangi test pozitifliginin TB bulas riskindeki yuksekligi isaret ettigi” sorusuna “ARB pozitifligi” yanitini vermislerdir. “Yeni Akciger TB tanisi almis bir hastaya hangi tedavi protokolunu baslarsiniz” seklindeki soruya Izoniyazid, Rifampisin, Pirazinamid, Etambutol yanitini verenlerin orani %47 iken, ilaclarin yan etkileri hakkinda yeterli bilgiye sahip oldugunu dusunenlerin orani ise %33 olarak tespit edilmistir. BCG asisinin yapilis bicimi ile ilgili olarak aile hekimlerinin %61’i intradermal, %31’i subkutan; PPD uygulanmasiyla alakali %63’u intradermal, %33’u subkutan seklinde yanit vermislerdir. “BCG asisi yapilmis birinde PPD(+) demek icin endurasyon capi ne kadar olmali?” seklindeki soruya hekimlerin %74’u 15mm ve uzeri, %17’si 6-14 mm cevabini vermistir. Hekimlerin %55’i BCG asisinin Akciger TB’u icin koruyuculugunun %80, %22’si %100 oldugunu belirtmislerdir. Aile hekimlerinin TB konusundaki farkindaliklarinin istenilen seviyede olmadigi gorulmektedir. Giderek artan sayida tedaviye direncli ve komplike hastalarla karsilasildigi dusunuldugunde, TB ile ilgili bilgilerin guncellenmesi ve yeni gelismeler konusundaki farkindaligin korunmasi acisindan ilave egitim programlarina ihtiyac vardir.