P. Knevel

Sophiatown as lieu de mémoire

Sophiatown has often been presented as a symbol of a vibrant interracial urban culture that was destroyed by the racial segregationist policy of the apartheid regime. In reality, however, there are many ‘Sophiatowns’. By using Pierre Noras well-known concept of lieux de mémoire and the related notion of ‘placemaking’, this article deals with the issue how different people imagine the space and place they live or have lived in, in order to make claims, shape identities and define belonging. Three historical phases are identified in the history of Sophiatown: as unknown place (up to about the 1910s), place of conflict (from the 1910s to 1955), and place of forgetting and nostalgia (the post-1955 period). By underlining the process of remembering and forgetting, of inclusion and exclusion, Noras concept helps us to question the presuppositions and representations of the existing histories of Sophiatown. Instead of ‘celebrating’ the old Sophiatown or duly presenting the familiar ‘grand narrative’ of its history, this article analyses what Sophiatown meant in the past and still means today. It infuses urban history with a new dimension, that of history- and memory-making.

‘Dat is wel eens anders geweest!’ Geschiedenis op de Nederlandse televisie

It was Different Then!: History on Dutch Television In ‘Dat is wel eens anders geweest!’ [It was different then!] Paul Knevel and Jouke Turpijn attempt to provide tools for historians to analyse history on the television in a broad historiographical perspective. They cover the first history productions in the Netherlands and the remarkable success of major series in the twentyfirst century. The difficult relation between academic and public history on the television in the Netherlands is placed in an international context. De Gouden Eeuw [The Golden Age] serves as a case study to investigate history series. While De Gouden Eeuw was a big success, it also demonstrates certain limits to Dutch history productions. In ‘Dat is wel eens anders geweest!’ reiken Paul Knevel en Jouke Turpijn handvatten aan om geschiedenis op televisie in een breed histori(ografi)sch perspectief te duiden. Vertrekkend vanaf de eerste producties bespreken zij het wonderbaarlijke succes van geschiedenisseries in de eenentwintigste eeuw. Zij staan stil bij de moeizame relatie in Nederland tussen academische geschiedenis en geschiedenis op televisie en vergelijken dit met andere landen. Daarna analyseren zij de serie De Gouden Eeuw, die enerzijds het beste in het genre naar boven heeft gehaald in termen van kijkcijfers, de multimediale aanpak en het evoceren van een ver voorbij verleden. Anderzijds roepen deze en eerdere series de vraag op of er niet iets te winnen valt met andere presentatievormen, waarbij een alwetende presentator misschien wel meer kennis- en visie-overdracht oplevert dan de in Nederland gebruikelijkere presentator die alles wil weten.