Radoš D. Zečević

Melanoma in South-East Europe: epidemiological data from the central cancer registry and clinicopathological characteristics from the hospital-based registry in Serbia

Background  Melanoma in South‐East Europe shows varying incidence from 1.7 per 100,000 in Albania to 14.5 per 100,000 in Slovenia, but more detailed data from this region are scarce. In this study, we report epidemiological and clinicopathological characteristics of melanoma in central Serbia.

Serbian Association of Dermatovenereologists’ Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Psoriasis

1Clinic of Dermatovenereology, School of Medicine, Military Medical Academy, Belgrade, Republic of Serbia 2Clinic of Dermatovenereology, Clinical Center of Niš, Faculty of Medicine, University of Niš, Republic of Serbia 3Clinic of Dermatovenereology, Clinical Center of Serbia, Faculty of Medicine, University of Belgrade, Republic of Serbia 4Clinic of Dermatovenereology, Clinical Center of Vojvodina, Faculty of Medicine, University of Novi Sad, Republic of Serbia

Concomitant Psoriasis and Bullous Pemphigoid – a Case Report / Udružena pojava psorijaze i buloznog pemfigoida – prikaz slučaja

Abstract Concomitant occurrence of psoriasis and bullous pemphigoid was described in less than 100 cases in the literature. The co-occurrence affects the treatment approach of patients. We present a case of a 58-year-old man with psoriasis presenting with erythematous plaques, tense bullae, erosions and fever up to 39°C. Direct and indirect immunofluorescence and histopathological examination confirmed the diagnosis of bullous pemphigoid. In our case, bullous eruptions were successfully treated with oral methylprednisolone and dapsone, and psoriasis with narrowband ultraviolet B phototherapy and acitretin. In conclusion, the etiopathogenesis of the coexistence of these two entities remains unknown, but it may be related to relatively high incidence of psoriasis and bullous pemphigoid, respectively. Both conditions are immunologically mediated and combined immunosuppressive regimens, directed at cellular and humoral immune responses, usually result in clinical improvement.

Porphyria Cutanea Tarda – a Case Report

Abstract Porphyria cutanea tarda is a metabolic disorder that results from a reduced enzymatic activity of uroporphyrinogen decarboxylase. It is the commonest chronic porphyria. Two types of this disease have been reported up to now: acquired (Type 1, 80%) and inherited (Type 2, 20%) an autosomal dominant pattern with low clinical penetrance. Both types are associated with haemochromatosis, alcohol abuse, estrogens, iron overload, hepatitis C virus infection, and halogenated aromatic hydrocarbons causing deficiency of the uroporphyrinogen decarboxylase enzyme in the liver. In this case report we described a 23-year-old woman with increased hair growth on the face and neck, who visited an outpatient dermatology clinic for laser hair removal due to excessive hair growth on the face and neck during the last eight years (Figures 1, 2). Four laser treatments were carried out with incomplete effects. After the fourth laser hair removal treatment, a small sore on the tip of the nose was observed. The patient used oral contraceptive pills during the past 8 months. No additional medications were taken. The diagnosis of porphyria cutanea tarda was confirmed by specific biochemical analyses, since increased excretion of uroporphyrin and coproporphyrin were detected. After discontinuation of drospirenone and ethinyl estradiol (YazÒ tablets) a gradual clinical and laboratory improvement was noticed suggesting a causative role of this drug. There are many published reports discussing and describing estrogens as contraceptive agents, hormone supplements for postmenopausal replacement therapy in females, and adjunctive hormonal therapy in males with prostatic carcinoma, being the probable trigger of porphyria cutanea tarda. However, the mechanisms by which estrogens exert their effects on disease expression have not yet been fully clarified. Conclusion: this case report points to the importance of hypertrichosis as the first manifestation of porphyria cutanea tarda, since it may be a long lasting sign before the onset of other clinical symptoms of the disese Sažetak Uvod: Porfirija kutanea tarda (PCT) metabolički je poremećaj koji nastaje kao rezultat smanjene aktivnosti uroporfirinogen dekarboksilaze. Opisuju se dva tipa PCT: stečeni, tzv. izolovani ili tip I, koji se javlja češće, kod oko 80% svih obolelih i nasledni, familijarni ili tip II koji se nasleđuje dominantno ali sa malom penetracijom inkriminisanog gena. Oba tipa se javljaju povezano sa određenim, tzv. faktorima rizika ili deklanširajućim faktorima, kao što su: alkohol, estrogeni, prezasićenost gvožđem, infekcija virusom hepatitisa C, izloženost halogenim aromatičnim ugljovodonicima koji svi uzrokuju smanjenje enzima uroporfirinogen dekarboksilaze (UROD) u jetri. U PCT je utvrđen visok nivo molekularne heterogenosti s obzirom da je kod pacijenata sa PCT tip II do danas utvrđeno više od 105 različitih mutacija gena odgovornog za sintezu UROD enzima (gen mapiran na hromozomskoj regiji 1p34). Ipak, rastuća incidencija PCT kod žena se pripisuje upotrebi estrogena kako u obliku tableta za kontracepciju tako i u okviru suplementarne hormonske terapije. Prikaz slučaja: U radu je prikazan slučaj osobe ženskog pola, stare 23 godine, kod koje su zbog hirzutizma na licu i vratu koji je bio prisutan u poslednjih osam godina, sprovedena četiri tretmana aleksandritnim laserom. Posle četiri tretmana, manifestovala se ranica na vrhu nosa. Nakon detaljno uzete anamneze, pacijentkinja je navela da su joj se na koži lica u periodu 7−19. godine povremeno javljali vodeni plikčići, i to na koži lica i šaka. Promene su se javljale naočito u vezi s povećanom i produženom ekspozicijom suncu, a spontano su nestajale ostavljajući blage ožiljke. U 15. godini života primetila je povećanu kosmatost na licu i na vratu, kao i tamnu boju mokraće. Poslednje dve godine pre nego što je došla na pregled kod nas, pacijentkinja se javila gastroenterologu zbog povremenih tupih bolova u predelu gornjeg abdomena koji su bili praćeni trostrukim povećenjem serumskih transaminaza, povećanim nivoom bakra u urinu i serumu i povećanim nivoom feritina u serumu. Ultrasonografski pregled gornjeg abdomena je otkrio samo dva konkrementa u žučnoj kesici. Anamneza u smislu uzimanja drugih lekova, potrošnje alkohola ili preležanog virusnog hepatitisa bila je negativna. Porodična anamneza, u smislu prisustva porfirije i povećane kosmatosti (hipertrihoze) kod srodnika, bila je negativna. Laboratorijski nalazi koji su odstupali od uobičajenih fizioloških vrednosti bili su: povišena vrednost asparataminotransferaze i alaninaminotransferaze, feritina u serumu; povišene vrednosti bakra u 24-časovnom urinu; 60 puta povećan nivo porfirina i nivo koproporfirina u 24-časovnom urinu. Histopatološki pregled bioptiranog uzorka obolele kože sa nadlanice odgovarao je ranim lezijama kod PCT, a histopatološki pregled bioptiranog uzorka jetre je pored blagog periportalnog zapaljenskog mononuklearnog infiltrata otkrio depozite gvožđa u periportalnom makrofagnom prostoru kao i u malim grupama periportalno lokalizovanih hepatocita. Pacijentkinja je bila na terapiji oralnim kontraceptivima tokom poslednjih 8 meseci. Nije bilo upotrebe drugih lekova. Nakon isključivanja drospirenona i etinilestradiola (Yaz tbl.), primećeno je postepeno kliničko i laboratorijsko poboljšanje koje je ukazivalo na kauzalnu ulogu leka. Dijagnoza PCT postavljena je na osnovu kliničkog, laboratorijskog i histopatološkog pregleda. Lečenje je započeto ukidanjem oralnog kontraceptiva i niskim dozama antimalarika hidroksihlorokvina (200 mg 2 x nedeljno) i periodičnim flebotomijama (300−500 ml u početku uz konsultaciju hematologa). Kliničko poboljšanje bilo je evidentno 4 nedelje nakon započinjanja lečenja i manifestovalo se sledećim: prestanak pojave novih lezija; svetlija boja mokraće; smanjenje uroporfirina i koproporfirina u 24-časovnom urinu. Sve vreme tokom naredne tri godine, kada je pacijentkinja redovno klinički i laboratorijski kontrolisana, nije bilo recidiva tj. pojava novih promena na koži i laboratorijskih odstupanja. Diskusija: Treba naglasiti da negativna porodična anamneza ne isključuje postojanje tipa II PCT, s obzirom na nisku penetrantnost mutacije PCT gena u ovom autozomno-dominantno nasledom obliku bolesti. Tako su pojedini autori definisali tip III PCT u kome oboleli imaju normalan nivo UROD enzimske aktivnosti u eritrocitima a imaju istovremeno obolele srodnike u porodici. Biohemijski PCT karakterišu povišene vrednosti porfirina (u serumu i urinu) i to prvenstveno zbog povećane akumulacije uroporfirina u jetri. Uroporfirini predstavljaju supstrat na čiju oksidaciju utiče UROD enzim, a koji u PCT cirkuliše u povećanim količinama u plazmi i urinu. Kod klinički manifestne PCT, aktivnost UROD enzima mora biti manja od 25% (po nekima manja i od 20%) od normalne aktivnosti, stoga 50% enzimska aktivnost koja je prisutna kod oboleleih od tipa II PCT može predstavljati samo predisponirajući faktor, ali je nedovoljno niska da bi izazvala simptome PCT. Stoga je neophodno prisustvo drugih genetskih i spoljašnjih faktora koji bi doprineli povećanoj prijemčivosti jedne osobe za obolevanje kako od tipa I tako i od tipa II PCT. Treba znati da je nizak nivo enzimske aktivnosti UROD enzima (manje od 25% od normalnih vrednosti) u klinički manifestnoj PCT, posledica oksidacije uroporfirinogena u uroporfometen koji deluje kao kompetitivni inhibitor UROD enzimu u jetri. Ovaj enzimski proces je zavisan od gvožđa. Serumski nivo gvožđa i feritina je povećan, ali može biti i na gornjoj granici normalih vrednosti. Bitno je da PCT postaje klinički manifestna samo ukoliko postoji povećana aklumulacija gvožđa u jetri. Za razliku od jetre, nivo gvoža u serumu može biti povećan kod samo 50% obolelih. Iako se određivanje nivoa UROD aktivnosti u eritrocitima smatra tehnikom skrininga za diferencijaciju tipa I od tipa II PCT, ova metoda nije dovoljno pouzdana zato što pojedini pacijenti sa tipom II mogu imati smanjenu UROD aktivnost koja se preklapa sa najmanjom vrednosti (intermedijerni nivo) UROD aktivnosti kod osoba sa tipom I PCT. Zbog toga je potrebno dodatno molekularno genetsko ispitivanje. Ovo ispitivanje nije indikovano samo kod onih osoba koje imaju intermedijerni nivo UROD aktivnosti u eritrocitima. Ovo ispitivanje treba sprovoditi i u cilju postavljanja egzaktne dijagnoze kod pacijenata koji nemaju obolele srodnike, a imaju mutacije na UROD genu. Nažalost, mi nismo bili u mogućnosti da sprovedemo genetsko ispitivanje.Postoji mnogo radova u kojima se navodi da estrogeni mogu biti okidači kod PCT. Ipak, mehanizam kojim estrogeni utiču na ispoljavanje bolesti nisu u potpunosti razjašnjeni. Iako dietilstilbestrol i estrogen izazivaju povećanu sintezu aminolevulonske kiseline u jetri, kojom se ne može objasniti ekskrecija porfirina karakteristična za PCT. Štaviše, većina pacijenata koja uzima estrogene ne pokazuje klinička niti biohemijska odstupanja karakteristična za PCT. Zaključak: Ovim radom želimo da naglasimo značaj hipertrihoze, kao prve manifestacije PCT jer to može biti prvi i jedini klinički znak, koji tokom dugog vremenskog perioda prethodi pojavi drugih kliničkih znakova i simptoma

Juvenile Bullous Pemphigoid – a Case Report

Abstract Bullous pemphigoid is an autoimmune blistering disease that predominantly affects elderly persons and rarely children. We present a 12-year-old girl with sudden appearance of tense blisters on an erythematous base on the trunk, neck, hands and legs with intense pruritus. Standard laboratory test results were within the normal range except for blood eosinophilia of 12% of the total white cell count. Skin biopsy specimens showed evolving subepidermal blisters with perivascular lymphohistiocytic, eosinophil and neutrophil infiltrations in the papillary dermis. Direct immunofluorescence of perilesional skin showed linear, continuous deposits of IgG and C3 along the dermoepidermal junction. Indirect immunofluorescence showed circulating anti-basement membrane zone IgG autoantibodies at a titer of 1:80. We started treatment with systemic corticosteroids, methylprednisolone 0,5 mg/kg per day and 500 mg erythromycin 4 times a day during 10 days. After 3 days 50 mg dapsone (DDS, 4,4-diaminodiphenylsulphone) per day was added. After a few days, there were no new changes on the skin and pruritus disappeared completely. Sažetak Uvod. Bulozni pemfigoid je autoimuna bulozna dermatoza koja se najčešće javlja kod pacijenata starijeg životnog doba; retko se javlja kod dece. Prikaz slučaja. Prikazujemo slučaj devojčice, uzrasta 12 godina, sa iznenadnom pojavom napetih bula na eritematoznoj koži trupa, vrata, gornjih i donjih ekstremiteta uz intenzivan pruritus. Učinjene su standardne laboratorijske analize. Svi nalazi su bili u redu osim utvrđene eozinofilije u perifernoj krvi koja je iznosila 12% od ukupnog broja leukocita. Histopatološki nalaz bioptirane kože pokazao je subepidermalni rascep sa perivaskularnim infiltratom, dominantno eozinofilnim i neutrofilnim, u papilarnom dermu. Direktnom imunofluorescentnom mikroskopijom perilezione kože viđeni su linearni, kontinuirani depoziti IgG i C3 antitela duž zone bazalne membrane. Indirektnom imunofluorescentnom mikroskopijom detektovana su cirkulišuća IgG autoantitela prema komponenti zone bazalne membrane u titru 1 : 80. Započeta je terapija sistemskim kortikosteroidima, metilprednizolon 0,5 mg/kg dnevno i eritromicinom per os u dozi od 500 mg 4 puta dnevno, a nakon tri dana u terapiju je uključen i dapson (DDS, 4,4-diamino-difenil sulphone) u dozi 50 mg dnevno. Nekoliko dana po započetoj terapiji pruritus se povukao, a nove promene na koži se nisu pojavljivale. Diskusija. Ukoliko se javi u dečjem uzrastu, bulozni pemfigoid najčešće pogađa decu stariju od 8 godina. Opšte stanje je obično nepromenjeno, a ni kod jednog deteta do sada nije utvrđen prateći malignitet. Promene mogu da zahvate i vidljive sluzniice, opisani su slučajevi sa promenama na orofaringealnoj sluznici. Presudni dijagnostički značaj ima patohistološki nalaz i direktna imunofluorescencija kojom se duž zone bazalne membrane dokazuje prisustvo kontinuiranih linearnih depozita sastavljenih iz IgG i C3 antitela. Opisani su depoziti sastavljeni i od IgA. Kao i kod odraslih, u 60−80% slučajeva indirektnom imunofluorescencijom potvrđuje se prisustvo u serumu cirkulišućih IgG antitela usmerenih protiv bazalne membrane, koji su bili prisutni i kod našeg pacijenta.

Treatment of Severe Atopic Dermatitis with Cyclosporine: A Review of Eight Patients

Abstract Atopic dermatitis is most frequently well controlled with topical therapeutic agents, but based on several studies, 10-20% of patients need systemic therapy. The most common systemic treatment for atopic dermatitis in everyday practice includes systemic corticosteroids, although there are insufficient valid data to support this. Cyclosporine is the treatment of choice for severe atopic dermatitis resistant to other commonly used treatment options, since its favorable therapeutic risk/benefit ratio is well documented in randomized placebo controlled trials, and also in uncontrolled trials. However, approximately 10% of patients with atopic dermatitis with indication for cyclosporine treatment are actually treated with this modality in Serbia, and there are no published case series on its use in this region so far. In this article, we evaluated the treatment efficacy and safety of cyclosporine microemulsion in patients with severe atopic dermatitis hospitalized at the Military Medical Academy in Belgrade from 2009 to 2012. This restrospective analysis included patients with severe forms of atopic dermatitis treated at the Department of Dermatology of the Military Medical Academy from 2009 - 2012. The hospital database was used to retrieve patients’ medical records. Approximately 200 patients were treated for atopic dermatitis and 20 patients were admitted to the hospital, 17 due to severe forms of disease. In total, 8 of 17 (47.05%) hospitalized patients with severe forms or erythroderma due to atopic dermatitis were treated with cyclosporine microemulsion with an initial dose of 4-5 mg/kg. Laboratory tests were done before treatment, 7 days later, and/or at the end of hospitalization. Therapeutic efficacy was evaluated based on the percentage of reduction of skin lesions from baseline to the end of hospital treatment (early efficacy), and at the end of follow-up (late efficacy). Duration of therapy, adverse events, treatment efficacy and reasons for treatment cessation were recorded during the follow-up period. There were five male and 3 female patients, with an average age of 36.8 years (15 - 60 years). Previous treatment modalities in all patients included emollients, topical and systemic corticosteroids and PUVA therapy. The average dose of cyclosporine was 4.5±0,5 mg/kg. Median reduction of skin lesions at discharge was 60%. There was no need for further hospitalization after an average of 10±3.2 days. Mean duration of treatment was 16 months (3 - 24), with an average reduction of skin lesions of 75% during follow-up. Arterial blood pressure increased in 3/8 (37.5%) patients, regardless of their age, with and average increase of systolic blood pressure of 11.9±11.6 mm Hg (median 7.5, 0-30 mm Hg) and diastolic blood pressure of 5.6±12.9 mm Hg (median 0, -10-20). Mean increase in urea concentration was 0.3 mmol/L (11.8%) and creatinine increased only in three patients by 4.2% (median increase 4 mmol/L). Hypertension was found in three patients during follow-up, and there were no other adverse events. In conclusion, based on previous studies and this small case series of hospitalized patients with severe forms of atopic dermatitis including erythroderma, cyclosporine can be regarded as a safe and effective treatment modality and it can be recommended as first line therapy in severe forms of atopic dermatitis refractory to topical therapy and phototherapy. Long term therapy, however, should be avoided and a maximum 1-2 year therapy is recommended. Sažetak Uvod. Atopijski dermatitis je hronično inflamatorno oboljenje kože koje se kod većine pacijenata leči lokalnom primenom emolijenasa, koritkosteroida i kalcineurinskih inhibitora. Međutim, kod 10−20% bolesnika neophodna je sistemska terapija, a najčešće korišćeni modalitet sistemske terapije u svakodnevnoj praksi su sistemski kortikosteroidi, iako nema dovoljno proverenih podataka koji podržavaju njegovu upotrebu. S druge strane, efikasnost i neželjeni efekti ciklosporina dobro su definisani u randomizovanim kontrolisanim studijama i prema savremenim vodičima on je preporučen kao modalitet prvog izbora za teške oblike atopijskog dermatitisa, koji nemaju dobar terapijski odgovor na lokalnu terapiju i fototerapiju. Međutim, svega oko 10% pacijenata sa atopijskim dermatitisom, koji imaju indikaciju za lečenje ciklosporinom, zaista se i leči ciklosporinom. Nema objavljenih serija slučajeva o njegovoj upotrebi u ovom regionu. U ovom članku, mi smo analizirali efikasnost i bezbednost lečenja ciklosporinom kod pacijenata sa teškim oblikom atopijskog dermatitisa, lečenih na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu od 2009. do 2012. godine. Ispitanici i metode. Učinjena je restrospektivna analiza bolesnika sa teškim oblikom atopijskog dermatitisa lečenih na Klinici za kožne i polne bolesti VMA u periodu 2009−2012. godine a podaci su dobijeni iz bolničke baze podataka i medicinske dokumentacije. U navedenom periodu, približno 200 pacijenata lečeno je od atopijskog dermatitisa, 20 pacijenata je primljeno na bolničko lečenje, a 17 sa teškim oblikom bolesti. Ukupno 8 od 17 (47,05%) hospitalizovanih pacijenata sa težim oblikom bolesti ili eritrodermijom izazvanom atopijskim dermatitisom lečeni su ciklosporinom sa prosečnom dozom od 4,5 mg/kg TT. Laboratorijske analize su uzete pre tretmana, posle 7 dana i/ili na kraju hospitalizacije. Terapijska efikasnost je ocenjena na osnovu procenta redukcije kožnih lezija od početka terapije do poslednjeg dana hospitalizacije (rana efikasnost) i do poslednjeg dana praćenja (kasna efikasnost). Trajanje terapije, neželjeni efekti tokom terapije, efikasnost lečenja i razlog za prekid lečenja beleženi su na kontrolnim pregledima pacijenata. Rezultati. Ukupno je lečeno osam pacijenata, pet muškaraca i tri žene, prosečne starosti 36,8 godina (15−60 godina). Prethodni modaliteti lečenja kod svih bolesnika bili su topikalni i sistemski kortikosteroidi, PUVA terapija i emolijensi. Prosečna doza ciklosporina je bila 4,5 ± 0,5 mg/kg. Srednja vrednost redukcije promena na koži poslednjeg dana hospitalizacije iznosila je 60%, posle prosečno vremena hospitalizacije od 10 ± 3,2 dana. Medijana trajanja terapije bila je 16 meseci (3−24), sa srednjom vrednošću redukcije promena na koži tokom praćenja od 75%. Arterijski krvni pritisak je bio povećan kod 3 od 8 (37,5%) bolesnika, bez obzira na starost, sa prosečnim porastom sistolnog krvnog pritiska od 11,9 ± 11,6 mm Hg (prosečno 7,5, 0/30 mm Hg) i dijastolnog krvnog pritisaka 12,9 ± 5,6 mm Hg (prosečno 0, -10−20). Srednje povećanje vrednosti uree u serumu iznosilo je 0,3 mmol/l (11,8%), dok su vrednosti kreatinina bile povećane kod tri bolesnika (prosečno 4 mmol/l). Tokom praćenja, hipertenzija je zabeležena kod tri bolesnika, dok ostali neželjeni efekti nisu evidentirani. Zaključak. Na osnovu prethodnih studija i ove serije malog broja slučaja kod hospitalizovanih bolesnika sa teškim oblikom atopijskog dermatitisa, uključujući eritrodermiju, ciklosporin se može smatrati bezbednom i efikasnom terapijom i može se preporučiti kao prva linija terapije kod obolelih od teških oblika atopijskog dermatitisa koji ne reaguju na lokalnu terapiju i fototerapiju. Dugotrajnu terapiju, međutim, treba izbegavati, a preporučuje se maksimalno jedna do dve godine terapije.

Extensive lichenoid type of Cutaneous sarcoidosis - A case report / Ekstenzivna lihenoidna saroidoza kože

Abstract Cutaneous manifestations of sarcoidosis are present in up to 25% of patients. The manifestatons can be very variable, making this disease one of the „great imitators“ in dermatology. One of its clinical variants is lichenoid sarcoidosis, which is more commonly described in children. We report an adult patient with extensive lichenoid sarcoidosis with a personal history of treated pulmonary tuberculosis, without any evidence of actual pulmonary involvement with sarcoidosis. The main differential diagnosis of lichenoid sarcoidosis of lichen scrofulosorum, so thorough examinations, to exclude active tuberculosis, are essential in theses cases. The patient was succesfully treated with antimalarial drugs, and lowdose systemic corticosteroids. Sažetak Uvod: Sarkoidoza se na koži javlja kod 25% obolelih, a njene različite kliničke manifestacije čine je jednim od največih imitatora u dermatologiji. Jedna od varijanti kutane sarkoidoze je lihenoidna, koja se češće opisuje kod dece. Prikazujemo odraslog pacijenta sa lihenoidnom varijantom kutane sarkoidoze, sa generalizovanim promenama, uspešno lečenim antimalarikom i niskim dozama sistemskih kortikosteroida. Prikaz slučaja: Muškarac starosti 53 godine, pre 20 godina lečen zbog plućne tuberkuloze, hospitalizovan je zbog brojnih generalizovanih zagasito eritematoznih glatkih papula sa beličastom skvamom, lihenoidnog izgleda, grupisanih na trupu, gornjim i donjim ekstremiteta. Promene na koži su se javile godinu dana pre hospitalizacije, a lečen je bez uspeha topijskim kortikosteroidima.Histopatološkom analizom uzorka kože postavljena je dijagnoza kutane sarkoidoze. Na osnovu laboratorijskih analiza, radioloških pretraga i histopatološkim analizama transbronhijalne biopsije pluća, isključena je aktivna tuberkuloza pluća, a nije dokazana ni sarkoidoza pluća. Započeto je lečenje hlorokvinom 250 mg/d, uz depo preparat kortikosteroida, što je dovelo do povlačenja promena na koži. Zaključak: Glavna diferencijalna dijagnoza lihenoidne sarkoidoze je lichen scrofulosorum, zbog čega je neophodno pre započinjanja lečenja isključiti tuberkuloznu etiologiju promena na koži. Antimalarici sa niskim dozama ili bez niskih doza sistemskih kortikosteroida predstavljaju terapiju prvog izbora kod generalizovanih promena u kutanoj sarkoidozi.

Neurofibromatosis type I (von Recklinghausen’s disease): A Report of Three Cases / Neurofibromatoza tip I (von Recklinghausenova bolest): prikaz tri slučaja

Abstract Neurofibromatosis type I (NF1) is an autosomal dominant, multisystemic disease that usually affects the skin, nervous system and bones. Diagnosis is made by matching at least two of the following 7 diagnostic criteria: six or more caféau- lait macules over 15 mm in diameter, two or more neurofibromas, axillary and/or inguinal freckles, optic glioma, two or more Lisch’s nodules (iris hamartoma), changes in the bones in the form of sphenoid dysplasia, thinning of the cortex of long bones and existence of neurofibromatosis in the first degree relatives. We report three patients, two men and a woman aged 18 to 33 years, in whom the first changes occurred at puberty, and there was no positive family history in any of them. All three patients had café-au-lait spots over 15 mm in diameter and numerous localized neurofibromas on the skin of the trunk and extremities that were histologically verified. In two patients, ophthalmic examinations recorded Lisch’s nodules in the iris. In one of the patients, MRI of the head, revealed presence of oval lesions with diameters of 10-15 mm, which may correspond to neurofibromas, and in the other patient fibrous dysplasia of the femur and tibia were observed. Psychological testing in one patient revealed IQ at the lower limits of average (IQ 68). After the diagnosis of neurofibromatosis type I, the patients were given advice about the disease and a plan for the monitoring and control of possible symptoms, and also the possibility of genetic testing during pregnancy. A multidisciplinary approach is required for diagnosing and monitoring of patients with neurofibromatosis type 1. Sažetak Uvod: Neurofibromatoza tip I (NF1) je autozomno dominantno, nasledno neurogeno, multisistemsko oboljenje koje najčešće zahvata kožu, nervni sistem i kosti. Dijagnoza ovog oboljenja se postavlja ukoliko su ispunjena najmanje dva od sledećih 7 dijagnostičkih kriterijuma: šest ili više café au lait makula promera preko 15 mm, dva ili više neurofibroma, aksilarne i/ili ingvinalne makule, optički gliom, dva ili više Lisch-ovih nodula (hamartromi dužice), promene na kostima u vidu sfenoidne displazije, istanjenje korteksa dugih kostiju sa ili bez pseudoartroze i postojanje neurofibromatoze kod rođaka prvog stepena. Prikaz bolesnika: Prikazujemo tri bolesnika, dva muškarca i ženu starosti od 18 do 33 godine kod kojih je, nakon učinjenog kliničkog ispitivanja postavljena dijagnoza neurofibromatoze tipa I. Kod sva tri bolesnika prve promene u vidu svetlosmeđih mrlja i sitnih mekih čvorića na koži javili su se u dobu puberteta. Sva tri pacijenta imala su café-au-lait makule promera preko 15 mm i brojne neurofibrome lokalizovane na koži trupa i ekstremiteta koji su patohistološki verifikovani. Kod dva pacijenta oftalmološkim pregledom evidentirani su Lischovi noduli na dužici, dok je kod jednog pacijenta pregled pomoću nuklearne magnetne rezonancije glave ukazao na endokranijalno prisustvo ovalnih lezija dijametara od 10-15 mm koji mogu odgovarati neurofibromima, a rendrengrafijom na oba femura i obe tibije uočena fibrozna displazija. Lečenje: Terapija neurofibromatoze tipa I je simptomatska i predominantno hirurška uz adekvatno praćenje i multidisciplinarni pristup bolesniku i odgovarajuće genetsko savetovanje.

Molluscum Contagiosum and Chronic Vulval Ulceration as the First Manifestations of HIV Infection – A Case Report / Molluscum contagiosum i hronične vulvalne ulceracije kao prve manifestacije HIV infekcije – prikaz slučaja

Abstract Molluscum contagiosum is a very common, benign, often self-limiting skin disease caused by Molluscum contagiosum virus, member of the poxvirus family. Genital ulcers in HIV positive women are usually acute or subacute, mostly idiopathic or aphtous. Sixty percent of cases are caused by herpes simplex virus syphilis or chancroid. We present a 31-yearold woman with a 2.5 month history of vulval ulceration and a several month history of molluscum contagiosum in the pubic region, neck and face. After she was admitted to our department, the patient underwent physical examination using enzyme-linked immunosorbent assay, and an immunoblot test for HIV 1/2. Both tests were positive. Thereafter, the patient was referred to an infectologist who recommended application of 5% imiquimod cream 3 times per week for molluscum contagiosum and acyclovir 3x400 mg/day. Considering that there are more accepted indications for HIV testing, we agree with other authors that all adults with molluscum contagiosum or chronic genital ulceration should be tested for HIV serology. Sažetak wUvod: Molluscum contagiosum je veoma često, benigno, često samolimitirajuće oboljenje kože koje je izazvano virusom Molluscum contagiosum, članom poxvirus porodice. Genitalni ulkusi kod HIV (eng. human immunodeficiency virus) pozitivnih žena najčešće su akutni ili subakutni, uglavnom idiopatski ili uzrokovani aftama (60%). Česti uzroci su i herpes simpleks virus (HSV), sifilis i šankroid. Prikaz slučaja: Prikazujemo pacijentkinju staru 31.godinu koja 2,5 meseca pre prijema u našu Kliniku primećuje ulceraciju na vulvi, a nekoliko meseci pre toga prisustvo molluscum contagiosum na koži pubisa, vrata i lica. Neposredno posle fizikalnog pregleda urađeni su ELISA i imunoblot testovi na HIV 1/2 i oba testa su bila pozitivna. Posle dobijanja nalaza, pacijentkinja je upućena infektologu s preporukom da nanosi 5% imikvimod krem 3x nedeljno na molluscumcontagiosum promene i da uzima aciklovir tablete 3x400mg dnevno. Zaključak: imajući u vidu da se indikacije za testiranje na HIV šire, slažemo se sa drugim autorima da jeneophodno testirati na HIV sve odrasle pacijente sa molluscum contagiosum ili hroničnom genitalnom ulceracijom.

P019. Melanoma in Balkan region: clinicopathological characteristics of 266 patients from the hospital-based registry in Serbia

Results: There were 152 males and 114 females, median age at diagnosis was 57 (13–86) years. The most frequent anatomic site was trunk in males (53.28%, P < 0.01) and lower extremities in females (32.46%, P < 0.01). The most frequent histopathological subtype was superficial spreading melanoma (SSM, 63.53%) and the ulceration was present in 40.6% of primary tumors. Mean Breslow thickness was 3.95 mm (median 3 mm, 0.1–25). Primary tumors of more then 4 mm thickness were found in 31.95% of patients. In this group of thick melanomas, statistically significant difference was found for younger age in SSM patients (55 vs. 61 years, P = 0.04). Of these, 10 patients (27.7%) were in 20–40 years group. Higher median Breslow thickness was found in patients with NM compared to SSM, as expected (7.5 vs. 5.55 mm, P = 0.039), and ulceration was present in 72/85 (84.71%) of these patients.