Volkan Özaksoy

Paleosismolojik bulgular ışığında Orhaneli Fayının Holosen aktivitesi, Bursa, KB Anadolu

Orhaneli Fayi, Biga Yarimadasi’nda yer alan yaklasik 30 km uzunlugunda, ters bileseni baskin, sag yonlu dogrultu atimli bir faydir. Kuvaterner yasli Orhaneli Havzasi’nin guney sinirini bu fay kontrol etmektedir. Bununla birlikte soz konusu fay ayni zamanda Tavsanli Zonu’na ait metamorfik kayaclari, Kretase yasli ofiyolitik birimleri ve Neojen/Kuvaterner yasli sedimanlari kesmekte olup hava fotografl arinda ve arazide belirgin cizgiselligi ve fay sarpliklari ile kolayca takip edilebilmektedir. Fay boyunca gozlenen uzamis sirtlar, otelenmis vadiler ve topografik boyunlar, fayin aktivitesine isaret eden onemli jeomorfolojik unsurlardir. Bu calismada Orhaneli Fayi uzerinde gerceklestirilmis olan ilk paleosismolojik calismalarin sonuclari yer almaktadir. Bu kapsamda fay uzerinde iki adet hendek acilmistir. Serceler ve Kusumlar olarak adlandirilmis bu hendeklerde, Tavsanli Zonu’na ait metamorfik kayaclarin fay tarafindan Kuvaterner yasli sedimanlar uzerine itildigi belirlenmistir. Yapilan calismada, Kuvaterner’de yuzey yirtilmasiyla sonuclanmis dort buyuk depremin izlerine rastlanmistir. Serceler hendeginde, en eski depremin MO 22.000±3.200 ile MO 6.600±800 arasinda, son depremin ise MO 770-415 den once gerceklestigi belirlenmistir. Kusumlar hendeginde ise, en eski depremin MO 6.600 ile MO 3.085 arasinda, son olayin ise MS 650 tarihinden sonraki bir donemde gerceklestigi belirlenmistir. Soz konusu eski depremler arasinda tekrarlanma periyoduna iliskin bir yorum yapilamamistir. Bu calisma ile Orhaneli Fayi’nin Holosen aktivitesi kanitlanmistir. Toplam uzunlugu 30 km olan ve iki segmentten olusan bu fayin tek parca halinde kirilmasi halinde, Mw= 6,87 buyuklugunde bir deprem uretme potansiyeline sahip oldugu belirlenmistir.

On the distinction of tectonic and nontectonic faulting in palaeoseismological research: a case study from the southern Marmara region of Turkey

This study reports on spectacular deformation structures, including arrays of striated thrusts, discovered by excavation work in Holocene deposits in vicinity of a major neotectonic strike-slip fault in one of the tectonically most active regions of Turkey. The deformation structures were initially considered an evidence of sub-recent tectonic activity, but their detailed multidisciplinary study surprisingly revealed that the deformation of the clay-rich soil and its strongly weathered Jurassic substrate was of nontectonic origin, caused by argilliturbation. This phenomenon of vertisol self-deformation is well-known to pedologists, but may easily be mistaken for tectonic deformation by geologists less familiar with pedogenic processes. The possibility of argilliturbation thus needs to be taken into consideration in palaeoseismological field research wherever the deformed substrate consists of clay-rich muddy deposits. The paper reviews a range of specific diagnostic features that can serve as field criteria for the recognition of nontectonic deformation structures induced by argilliturbation in mud-dominated geological settings.

HOLOCENE ACTIVITY OF THE ORHANELI FAULT BASED ON PALAEOSEISMOLOGICAL DATA, BURSA, NW ANATOLIA

Orhaneli Fayi, Biga Yarimadasi’nda yer alan yaklasik 30 km uzunlugunda, ters bileseni baskin, sag yonlu dogrultu atimli bir faydir. Kuvaterner yasli Orhaneli Havzasi’nin guney sinirini bu fay kontrol etmektedir. Bununla birlikte soz konusu fay ayni zamanda Tavsanli Zonu’na ait metamorfik kayaclari, Kretase yasli ofiyolitik birimleri ve Neojen/Kuvaterner yasli sedimanlari kesmekte olup hava fotografl arinda ve arazide belirgin cizgiselligi ve fay sarpliklari ile kolayca takip edilebilmektedir. Fay boyunca gozlenen uzamis sirtlar, otelenmis vadiler ve topografik boyunlar, fayin aktivitesine isaret eden onemli jeomorfolojik unsurlardir. Bu calismada Orhaneli Fayi uzerinde gerceklestirilmis olan ilk paleosismolojik calismalarin sonuclari yer almaktadir. Bu kapsamda fay uzerinde iki adet hendek acilmistir. Serceler ve Kusumlar olarak adlandirilmis bu hendeklerde, Tavsanli Zonu’na ait metamorfik kayaclarin fay tarafindan Kuvaterner yasli sedimanlar uzerine itildigi belirlenmistir. Yapilan calismada, Kuvaterner’de yuzey yirtilmasiyla sonuclanmis dort buyuk depremin izlerine rastlanmistir. Serceler hendeginde, en eski depremin MO 22.000±3.200 ile MO 6.600±800 arasinda, son depremin ise MO 770-415 den once gerceklestigi belirlenmistir. Kusumlar hendeginde ise, en eski depremin MO 6.600 ile MO 3.085 arasinda, son olayin ise MS 650 tarihinden sonraki bir donemde gerceklestigi belirlenmistir. Soz konusu eski depremler arasinda tekrarlanma periyoduna iliskin bir yorum yapilamamistir. Bu calisma ile Orhaneli Fayi’nin Holosen aktivitesi kanitlanmistir. Toplam uzunlugu 30 km olan ve iki segmentten olusan bu fayin tek parca halinde kirilmasi halinde, Mw= 6,87 buyuklugunde bir deprem uretme potansiyeline sahip oldugu belirlenmistir.