Khi biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, cộng đồng khoa học đang khám phá nhiều giải pháp khả thi khác nhau, một trong số đó là phun khí dung vào tầng bình lưu (SAI). Ý tưởng cơ bản của công nghệ này là giảm hiện tượng nóng lên toàn cầu bằng cách đưa các hạt sol khí cực nhỏ vào tầng bình lưu, mô phỏng hiệu ứng làm mát do các vụ phun trào núi lửa gây ra. Nhưng liệu cách tiếp cận này có thực sự là liều thuốc giải độc cho cuộc khủng hoảng khí hậu? Bài viết này xem xét kỹ hơn về tính khoa học của công nghệ này, những tác động tiềm tàng của nó và những thách thức mà nó phải đối mặt.
"Việc phun khí dung vào tầng bình lưu hiện là công nghệ địa kỹ thuật mặt trời được nghiên cứu nhiều nhất và có thể hạn chế sự gia tăng nhiệt độ lên 1,5 độ C."
Sự hình thành các sol khí ở tầng bình lưu bao gồm cả nguồn tự nhiên và hoạt động của con người. Sol khí sunfat tự nhiên chủ yếu đến từ các vụ phun trào núi lửa, trong khi các nguồn nhân tạo chủ yếu đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Theo nghiên cứu liên quan, khi sunfat được đưa vào tầng bình lưu, những hạt này có thể phản chiếu ánh sáng mặt trời, từ đó làm giảm nhiệt độ bề mặt Trái đất.
So với các công nghệ khác nhằm mục đích điều chỉnh bức xạ mặt trời, nền tảng kỹ thuật của việc phun khí dung vào tầng bình lưu đã tương đối hoàn thiện. Các vụ phun trào núi lửa trong quá khứ đã cung cấp cho chúng ta dữ liệu có giá trị về tác động của chúng và công nghệ hàng không hiện tại có thể giải phóng trên quy mô lớn.
Nghiên cứu hiện tại cho thấy cả máy bay dân sự và quân sự đều có thể được sửa đổi để cung cấp khí dung. Điều cần được xem xét là độ cao của tầng bình lưu cũng như sự phân bổ kinh độ và vĩ độ của luồng phun, những điều này rất quan trọng để đạt được hiệu quả làm mát mong muốn.
“Một kg lưu huỳnh được đặt chính xác trong tầng bình lưu có thể bù đắp tác động nóng lên của hàng trăm nghìn kg carbon dioxide.”
Ưu điểm lớn nhất của việc phun khí dung vào tầng bình lưu là khả năng mô phỏng các quá trình tự nhiên. Cách tiếp cận này tạo ra kết quả nhanh chóng và chi phí thực hiện tương đối thấp so với các kỹ thuật can thiệp khí hậu khác. Nghiên cứu ban đầu cho thấy rằng chỉ cần hàng tỷ đô la mỗi năm có thể làm giảm sự nóng lên toàn cầu một cách hiệu quả.
Tuy nhiên, công nghệ này không phải là không có tranh cãi. Các học giả vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn về tác dụng lâu dài và tác dụng phụ tiềm ẩn của nó. Ví dụ, việc thay đổi lượng mưa có thể dẫn đến nguy cơ hạn hán hoặc lũ lụt ở một số khu vực, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và hệ sinh thái.
"Các tác động toàn cầu hiện chưa rõ ràng, đặc biệt là sự tương tác phức tạp của sol khí với bức xạ mặt trời."
Khi thách thức của biến đổi khí hậu trở nên rõ ràng hơn, vẫn còn một câu hỏi mở là liệu việc phun khí dung vào tầng bình lưu có thể là giải pháp hiệu quả cho hiện tượng nóng lên toàn cầu hay không. Mặc dù về mặt lý thuyết, công nghệ này có vẻ khả thi nhưng việc triển khai thực tế sẽ đòi hỏi nghiên cứu khoa học chuyên sâu và thảo luận công khai đầy đủ. Chúng ta cần tự hỏi liệu chúng ta có thể tìm ra giải pháp cân bằng khi đối mặt với biến đổi khí hậu hay không?