Language
Country/Area
No result found
Những dấu hiệu cảnh báo sớm của chứng loạn động muộn: Bạn có thể nhận ra những triệu chứng tiềm ẩn này không?
Rối loạn vận động muộn (TD) là một rối loạn vận động do sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài, kèm theo các chuyển động cơ thể lặp đi lặp lại không tự nguyện, chẳng hạn như méo mặt, lè lưỡi hoặc chép môi. Những triệu chứng này thường phát triển sau khi điều trị bằng thuốc chống loạn thần hoặc thuốc an thần khác và có thể mất nhiều tháng hoặc nhiều năm mới phát triển. Theo thống kê, khoảng 20% bệnh nhân TD sẽ gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, trong khi một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng nghiêm trọng hơn.
Chẩn đoán chứng loạn động muộn thường dựa trên việc quan sát các triệu chứng và loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác.
Nguyên nhân và cơ chế
Nguyên nhân chính xác của chứng loạn động muộn vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng các chuyên gia tin rằng nó có thể là do tình trạng quá mẫn cảm với dopamine gây ra bởi thuốc an thần. Khi được kê đơn thuốc thần kinh, đặc biệt là thuốc chống loạn thần cổ điển, thụ thể dopamine D2 của bệnh nhân đặc biệt dễ bị ảnh hưởng, đây là một trong những yếu tố chính dẫn đến TD. Các nghiên cứu thực nghiệm đã chỉ ra rằng sử dụng thuốc gây ra chứng quá mẫn cảm với dopamine trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các triệu chứng này.
Triệu chứng của chứng loạn động muộn
Những đặc điểm rõ ràng nhất của chứng loạn động muộn là các chuyển động lặp đi lặp lại không tự nguyện, bao gồm:
- Biến dạng khuôn mặt
- Hoạt động của lưỡi
- Vỗ môi
- Môi phồng
- Chớp mắt quá nhiều
- Những chuyển động nhanh không tự nguyện của các chi và thân mình
Những rối loạn vận động này tương phản rõ rệt với những khó khăn về vận động mà những người mắc bệnh Parkinson gặp phải.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Việc chẩn đoán chứng loạn động muộn thường dựa vào việc quan sát cẩn thận khuôn mặt của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ xác định tình trạng biến dạng khuôn mặt, chuyển động mắt hoặc môi, co thắt cơ và các chuyển động không tự chủ khác và đánh giá mức độ nghiêm trọng của chúng.
Phòng ngừa và điều trị
Chìa khóa để ngăn ngừa chứng loạn động muộn là sử dụng liều thuốc an thần thấp nhất có hiệu quả và giữ thuốc trong thời gian càng ngắn càng tốt. Nếu phát hiện tình trạng này, cần cân nhắc ngừng thuốc đang dùng, mặc dù điều này có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn trong thời gian ngắn. Các chuyên gia khuyến cáo nên chọn thuốc chống loạn thần không điển hình có nguy cơ thấp hơn thay vì thuốc truyền thống.
Có nghiên cứu ủng hộ việc sử dụng vitamin E như một phương pháp phòng ngừa tiềm năng, nhưng vẫn cần có thêm bằng chứng thực nghiệm.
Dữ liệu dịch tễ học
Theo dữ liệu, khoảng 30% người dùng thuốc chống loạn thần sẽ mắc chứng loạn động muộn. Đặc biệt đối với phụ nữ lớn tuổi, nguy cơ cao hơn đáng kể so với các nhóm khác và có liên quan chặt chẽ đến tiền sử sử dụng ma túy. Nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc chống loạn thần thế hệ thứ hai làm giảm nguy cơ mắc TD so với thuốc truyền thống, nhưng vẫn nên thận trọng về các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Tác động xã hội và cảm xúc
Ngoài những ảnh hưởng về mặt thể chất, những người mắc chứng loạn động muộn có thể bị cô lập về mặt xã hội và có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề về hình ảnh cơ thể, có thể dẫn đến ý định tự tử.
Khi nhận thức về chứng loạn động muộn ngày càng tăng, cả bệnh nhân và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đều cần phải cảnh giác về tình trạng này để đảm bảo phát hiện sớm và có chiến lược điều trị phù hợp. Tuy nhiên, bạn có thể nhận ra những triệu chứng tiềm ẩn này và thực hiện các hành động cần thiết để bảo vệ bản thân và người khác khỏi tác động của chúng không?
