Với tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, làm thế nào để thiết lập sự cân bằng hài hòa giữa thành phố và thiên nhiên đã trở thành một vấn đề quan trọng. Quy hoạch cảnh quan, một nhánh của kiến trúc cảnh quan, tập trung vào việc phát triển cảnh quan giữa các mục đích sử dụng đất cạnh tranh, đồng thời bảo vệ các quá trình tự nhiên và các nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa quan trọng.
"Quy hoạch cảnh quan không chỉ là một kỹ thuật thiết kế mà còn là một quá trình tìm hiểu sâu sắc về hệ sinh thái."
Ví dụ, kiến trúc sư cảnh quan nổi tiếng Frederick Law Olmsted đã thiết kế “Emerald Necklace” của Boston, một ví dụ điển hình về việc tích hợp không gian đô thị với vẻ đẹp thiên nhiên. Cách suy nghĩ này đang trở thành chuẩn mực trên toàn thế giới, thúc đẩy nhiều nhà quy hoạch và thiết kế đô thị tìm cách kết hợp các yếu tố tự nhiên vào thiết kế đô thị.
Tại châu Âu, Alberti cho rằng thị trường cần có quảng trường thị trấn và khái niệm thiết kế Bắc Âu được phát triển thành các quảng trường dân cư cần được quy hoạch xung quanh không gian xanh. Ý tưởng này dẫn đến việc xây dựng các công viên và không gian công cộng ở nhiều thành phố.
"Mỗi không gian xanh trong thành phố là một không gian thở giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và tương tác xã hội của cư dân trong cộng đồng."
Tại Hoa Kỳ, các kiến trúc sư cảnh quan và nhà quy hoạch đô thị làm việc cùng nhau để cung cấp các dịch vụ quy hoạch cảnh quan cho môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, Hoa Kỳ không có hệ thống quy hoạch sử dụng đất quốc gia, khiến việc quy hoạch cảnh quan gặp phải một số thách thức. Các kiến trúc sư cảnh quan nổi tiếng như Frederick Law Olmsted và Ian McHarg đã có những đóng góp đáng kể về mặt này.
Các nguyên tắc của quy hoạch cảnh quan hiện đại đã được đưa vào nhiều văn bản pháp lý và chính sách, chẳng hạn như Đạo luật Chính sách Môi trường Quốc gia tại Hoa Kỳ. Ở Đức, Đạo luật Bảo tồn Thiên nhiên Liên bang yêu cầu phải lập kế hoạch cảnh quan và Công ước Cảnh quan Châu Âu của Liên minh Châu Âu có ý nghĩa sâu rộng đối với thiết kế và quy hoạch.
"Quy hoạch cảnh quan tốt không chỉ bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững."
Quy trình lập kế hoạch truyền thống là tuyến tính và bao gồm các bước như xác định vấn đề và cơ hội, đặt mục tiêu, phân tích môi trường và phát triển khái niệm. Quá trình này không nên được coi là cố định; nó có thể được điều chỉnh để phù hợp với các mục tiêu khác nhau.
Quy hoạch cảnh quan hiệu quả không chỉ tạo ra cảnh quan chức năng hơn mà còn có tác động tích cực đến môi trường và cộng đồng. Ví dụ, nó có thể thúc đẩy môi trường sống cho các loài bị đe dọa đang cần được phục hồi khẩn cấp bằng cách tăng cường sự đa dạng của hệ sinh thái.
"Quy hoạch cảnh quan có thể là một cách tốt để chữa lành hệ sinh thái bị tổn hại và làm cho mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên trở nên hài hòa hơn."
Tác động tích cực của quy hoạch cảnh quan cũng bao gồm việc cải thiện sức khỏe con người. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với thiên nhiên có thể cải thiện trạng thái tinh thần của con người và giảm căng thẳng. Việc sử dụng các công cụ công nghệ như GIS có thể phân tích việc sử dụng đất chính xác hơn và giúp quy hoạch cảnh quan hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh này, chúng ta không khỏi tự hỏi: Liệu chúng ta có thực sự có thể đạt được sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên nhiên và thành phố trong quá trình phát triển đô thị trong tương lai hay không?