Rối loạn nhân cách ái kỷ (NPD) là một rối loạn nhân cách kéo dài suốt đời, đặc trưng bởi cảm giác tự tôn quá mức, nhu cầu được ngưỡng mộ quá mức và giảm khả năng đồng cảm với cảm xúc của người khác. Theo thống kê, NPD thường đi kèm với các rối loạn sức khỏe tâm thần khác, khiến cá nhân bị suy giảm đáng kể khả năng xã hội và chức năng. Bài viết này sẽ khám phá thế giới nội tâm của những người mắc chứng tự luyến và lý do tại sao họ lại phụ thuộc nhiều vào sự ngưỡng mộ của người khác.
Những người mắc chứng tự luyến thường tỏ ra quyến rũ ở bên ngoài, nhưng bên trong họ đầy xấu hổ và tự ghét bản thân.
Đặc điểm điển hình của người mắc chứng tự luyến bao gồm sự yếu đuối cực độ trước hình ảnh bản thân và phụ thuộc vào đánh giá của người khác. Họ rất nhạy cảm với những lời chỉ trích và cần được khen ngợi thường xuyên để nâng cao lòng tự trọng và khẳng định sự tồn tại của mình. Những người như vậy thường phóng đại thành tích và khả năng của mình và tìm kiếm địa vị và sự công nhận trong các tình huống xã hội.
Những người tự luyến chống lại sự bất an bên trong bằng cách tìm cách nâng cao địa vị của mình và giành được sự ngưỡng mộ của người khác.
Mặc dù những người mắc chứng tự luyến có thể tỏ ra tự tin và vượt trội, nhưng sâu thẳm bên trong họ lại che giấu một sự yếu đuối không thể diễn tả thành lời. Họ thường trải qua cảm giác xấu hổ, vô giá trị và thiếu lòng trắc ẩn, những cảm giác này ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi xã hội của họ. Để che giấu sự bất an này, họ có thể từ chối sự giúp đỡ của người khác hoặc đối xử với những người chỉ trích một cách trả thù.
Động lực tìm kiếm lời khen ngợiTại sao những người mắc chứng tự luyến lại khao khát được ngưỡng mộ đến vậy? Theo họ, sự công nhận từ bên ngoài là bằng chứng cho giá trị bản thân. Lòng tự trọng của họ thường phụ thuộc vào đánh giá bên ngoài, điều này khiến họ cảm thấy cực kỳ bất an và lạc lõng nếu không được khen ngợi. Do đó, việc được khen ngợi trở thành mục tiêu thường xuyên của họ và họ lặp lại quá trình này nhiều lần để duy trì hình ảnh bản thân.
Đánh giá bản thân của những người mắc chứng tự luyến đôi khi thay đổi đáng kể theo những thay đổi trong đánh giá bên ngoài, dẫn đến sự bất ổn về mặt cảm xúc.
Việc xây dựng mối quan hệ với người khác không hề dễ dàng đối với những người mắc chứng tự luyến. Họ thường thiếu sự đồng cảm và gặp khó khăn trong việc nhận ra cảm xúc và nhu cầu của người khác. Điều này khiến họ có xu hướng lý tưởng hóa và hạ thấp giá trị bản thân trong các mối quan hệ với bạn bè, đồng nghiệp hoặc đối tác. Ngoài ra, vì họ phản ứng mạnh mẽ với những lời chỉ trích nên họ thường phản ứng bằng sự tức giận và thù địch với những quan điểm đối lập.
Trong môi trường truyền thông xã hội ngày nay, đặc điểm của những người tự luyến ngày càng trở nên rõ ràng hơn. Họ thường sử dụng nền tảng xã hội để thể hiện thành tích và cuộc sống của mình và tìm kiếm sự chú ý và lời khen ngợi. Hành vi này không chỉ phản ánh nhu cầu bên trong của họ mà còn có thể làm trầm trọng thêm tính cách tự luyến của họ.
Mặc dù có thể điều trị chứng rối loạn nhân cách tự luyến, nhưng điều này thường đòi hỏi bệnh nhân phải có động lực mạnh mẽ để thay đổi. Một số phương pháp trị liệu tâm lý, chẳng hạn như phân tâm học và liệu pháp hành vi nhận thức, dần dần đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị các rối loạn này. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu sự hỗ trợ nghiên cứu đầy đủ cho hiệu quả điều trị NPD.
Việc người mắc chứng tự luyến nhận ra và chấp nhận vấn đề của chính mình thường là một thách thức lớn trong quá trình điều trị.
Thế giới nội tâm của người mắc chứng tự luyến là một mê cung cảm xúc phức tạp của lòng tự trọng và sự tự ti. Hành vi tìm kiếm lời khen ngợi bên ngoài của họ thực chất là để che đậy sự lo lắng bên trong. Đối mặt với những đặc điểm tính cách như vậy, liệu có thể thay đổi căn bản các mô hình nhận thức và hành vi của họ không?