Language
Country/Area
No result found
Điều kỳ diệu của khoa học những năm 1940: Một bản ghi nhớ đơn giản đã thay đổi cục diện cuộc chiến như thế nào?
Trong Thế chiến thứ hai, một bản ghi nhớ của Anh đã thay đổi cục diện cuộc chiến và bắt đầu một cuộc chạy đua toàn cầu về công nghệ vũ khí hạt nhân. Bản ghi nhớ này được viết bởi hai nhà khoa học, Rudolf Perls và Otto Frisch, tại Đại học Birmingham vào năm 1940, trong đó họ trình bày chi tiết quá trình sử dụng uranium-235 tinh khiết để tạo ra bom nguyên tử kiloton TNT. Nghiên cứu này đã kích hoạt việc thành lập ủy ban MAUD và đánh dấu sự khởi đầu cho những nỗ lực toàn diện của Vương quốc Anh trong nghiên cứu và phát triển vũ khí hạt nhân.
Bản ghi nhớ này không chỉ tiết lộ tính khả thi của bom nguyên tử mà còn mở đường cho công nghệ vũ khí hạt nhân trong tương lai.
Trong cuộc chạy đua về công nghệ vũ khí hạt nhân này, dự án Tube Alloys của Anh cuối cùng đã được sáp nhập với Dự án Manhattan của Mỹ do chi phí cao do chiến tranh gây ra, hình thành nên "Hiệp định Quebec". Thỏa thuận này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ công nghệ hạt nhân giữa Anh và Mỹ mà còn thiết lập khuôn khổ cho việc nghiên cứu và phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã không cung cấp cho Anh thông tin chi tiết đầy đủ về Dự án Manhattan, điều này tạo thêm cảm giác cấp bách sau chiến tranh và khiến Anh khởi động lại chương trình nghiên cứu chất nổ mạnh.
Đầu chiến tranh, cộng đồng khoa học bắt đầu chú ý đến việc phát hiện ra phản ứng phân hạch hạt nhân. Năm 1938, Otto Han và Fritz Strassmann đã tách thành công nguyên tử uranium trong phòng thí nghiệm ở Đức, mở ra khả năng sử dụng năng lượng hạt nhân. Sau đó, một nhóm các nhà khoa học Pháp còn tích cực nghiên cứu các neutron được giải phóng trong quá trình phân hạch uranium. Nghiên cứu này là một bước đột phá lớn trong phản ứng dây chuyền hạt nhân tự duy trì. Cộng đồng khoa học đã thừa nhận rộng rãi rằng nếu quá trình này có thể được kiểm soát một cách hiệu quả thì có thể phát triển được một quả bom nguyên tử có sức tàn phá cực kỳ lớn.
Ở Anh, các nhà khoa học như người đoạt giải Nobel George Padgett Thomson và William Lawrence Bragg cũng đang tích cực thúc đẩy nghiên cứu này. Khi sự cạnh tranh về vũ khí hạt nhân ngày càng gia tăng giữa các quốc gia, chính phủ Anh cuối cùng đã phê duyệt kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân vào tháng 8 năm 1941. Động thái này chứng tỏ rằng vũ khí hạt nhân không chỉ khả thi mà còn là yếu tố then chốt quyết định thắng thua trong một cuộc chiến.
Trong bối cảnh như vậy, việc thành lập Ủy ban MAUD được coi là biện pháp quan trọng để cứu Vương quốc Anh và thế giới.
Sau khi thành lập ủy ban MAUD, một loạt thí nghiệm đã được thực hiện ở một số trường đại học ở Anh. Những nghiên cứu này dần hình thành một kế hoạch nghiên cứu vũ khí hạt nhân có hệ thống và các báo cáo liên quan đã trở thành cơ sở quan trọng cho việc phát triển vũ khí hạt nhân của Anh. Báo cáo được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1941 đã cung cấp một phân tích chi tiết về tiềm năng chế tạo vũ khí hạt nhân của uranium và nhu cầu về cơ sở sản xuất. Theo khuyến nghị của ủy ban, Vương quốc Anh cần xây dựng nhà máy tách uranium càng sớm càng tốt. Điều này rất quan trọng để đảm bảo rằng Vương quốc Anh không bị bỏ lại phía sau trong việc phát triển vũ khí hạt nhân.
Khi Anh bắt đầu triển khai nghiên cứu hạt nhân toàn diện, dự án Tube Alloys dần trở thành một tài liệu tham khảo quan trọng cho Dự án Manhattan của Hoa Kỳ. Sự hợp tác giữa hai nước đã làm thay đổi cục diện an ninh toàn cầu thời hậu chiến ở một mức độ nào đó. Khi Vương quốc Anh tiến hành thành công vụ thử hạt nhân vào năm 1952, nước này trở thành quốc gia thứ ba sở hữu vũ khí hạt nhân. Điều này khiến các khía cạnh chính trị và quân sự của vũ khí hạt nhân càng trở nên quan trọng hơn. Liên minh giữa Anh và Mỹ ngày càng được củng cố, hình thành một “mối quan hệ đặc biệt” bền chặt.
Tóm lại, nghiên cứu của Tube Alloys không chỉ là một thành công về mặt khoa học mà còn là một bước ngoặt quan trọng trong chính trị quốc tế. Bản ghi nhớ đơn giản này được viết bởi hai nhà khoa học trong môi trường thời chiến đã ảnh hưởng đến thời đại hạt nhân tiếp theo như thế nào khiến chúng ta phải suy nghĩ: Trong thời đại bùng nổ công nghệ ngày nay, phải chăng những câu chuyện tương tự đằng sau nó vẫn âm thầm thay đổi tương lai của chúng ta?
