Sự khác biệt trong phong cách giao tiếp và cách tiếp cận giữa các nền văn hóa có thể dẫn đến hiểu lầm, nhưng tận dụng những khác biệt này có thể mở ra sự hiểu biết sâu sắc hơn.
Trong nhân chủng học, sự phân biệt giữa các nền văn hóa ngữ cảnh cao và ngữ cảnh thấp thể hiện một phổ độ rõ ràng, có ý nghĩa quan trọng đối với cả giao tiếp bằng lời nói và phi lời nói trong trao đổi văn hóa. Như Edward T. Hall đã giải thích trong cuốn sách Ngôn ngữ của sự im lặng xuất bản năm 1959, các nền văn hóa này có những khác biệt cơ bản trong cách họ diễn giải và truyền đạt thông tin. Các nền văn hóa ngữ cảnh cao thường dựa nhiều hơn vào ngữ cảnh và thông điệp phi ngôn ngữ, trong khi các nền văn hóa ngữ cảnh thấp nhấn mạnh vào giao tiếp bằng lời nói trực tiếp và rõ ràng.
Các nền văn hóa có ngữ cảnh cao nhấn mạnh vào việc xây dựng mối quan hệ. Các nền văn hóa này thường mang tính tập thể và thể hiện ý kiến ít trực tiếp hơn, thay vào đó truyền đạt ý nghĩa thông qua các cử chỉ và tín hiệu giao tiếp nhỏ. Ngược lại, nền văn hóa ít ngữ cảnh nhấn mạnh vào ngôn ngữ trực tiếp và giao tiếp phải rõ ràng để cả hai bên hiểu được ý định của nhau.
Sự khác biệt trong mô hình giao tiếp này có thể dẫn đến hiểu lầm trong các mối quan hệ giữa các cá nhân. Hiểu được nền tảng văn hóa của đối phương có thể cải thiện hiệu quả giao tiếp.
Mỗi nền văn hóa có cách nhấn mạnh khác nhau vào việc truyền tải cảm xúc và ý nghĩa. Các nền văn hóa ngữ cảnh cao tập trung nhiều hơn vào ý nghĩa ngầm của lời nói, trong khi các nền văn hóa ngữ cảnh thấp tập trung vào tính rõ ràng mang tính biểu đạt của ngôn ngữ. Ví dụ, trong các nền văn hóa có ngữ cảnh cao, mọi người có nhiều khả năng phát hiện ra những thay đổi trong biểu cảm khuôn mặt và giọng nói, đây là những yếu tố quan trọng để hiểu được bối cảnh chung.
Khi những người đến từ nền văn hóa có ngữ cảnh cao và thấp làm việc cùng nhau, sự hiểu lầm có thể phát sinh. Những người đến từ nền văn hóa ngữ cảnh thấp có thể coi những người đến từ nền văn hóa ngữ cảnh cao là không trực tiếp hoặc không thân thiện, và ngược lại. Hiểu biết về bối cảnh văn hóa có thể giúp giảm bớt những hiểu lầm như vậy và thúc đẩy giao tiếp tốt.
Một số nghiên cứu đã khẳng định rằng nền tảng văn hóa ảnh hưởng đến cách giao tiếp của mỗi cá nhân. Ví dụ, các nghiên cứu giữa các nền văn hóa ngữ cảnh cao ở Trung Quốc và Hàn Quốc và các nền văn hóa ngữ cảnh thấp ở Hoa Kỳ cho thấy nền văn hóa trước đây có sự khác biệt đáng kể về định hướng xã hội, trách nhiệm và khả năng ứng phó với các tình huống mới lạ, và những khác biệt này đã được xác nhận trong 15 chỉ số . .
Trong bối cảnh truyền thông kỹ thuật số, dấu câu và biểu tượng cảm xúc đã trở thành những công cụ quan trọng. Những người đến từ nền văn hóa ngữ cảnh cao có xu hướng sử dụng các công cụ này để bổ sung ý nghĩa của giao tiếp, trong khi những người đến từ nền văn hóa ngữ cảnh thấp có xu hướng sử dụng ngôn ngữ trực tiếp và rõ ràng hơn, điều này cũng đã được xác nhận trong phân tích quảng cáo trên ô tô.
Khám phá ranh giới bí ẩn giữa nền văn hóa cao và thấp có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn bản chất giao tiếp giữa các nền văn hóa và giảm thiểu hiệu quả những hiểu lầm tiềm ẩn. Đối mặt với làn sóng toàn cầu hóa, giao tiếp liên văn hóa ngày càng trở nên quan trọng và sự hiểu biết văn hóa trở nên thiết yếu. Khi nói, chúng ta có thể vượt ra ngoài từ ngữ và hiểu được ý nghĩa ẩn chứa trong lời nói của người khác không?