Tây Ban Nha nổi tiếng với hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia, thu hút được sự chú ý của quốc tế. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), tổng chi tiêu cho y tế của Tây Ban Nha chiếm 9,4% GDP vào năm 2011, cao hơn một chút so với mức trung bình 9,3% của OECD. Đằng sau những con số này là nhiều lợi thế của hệ thống chăm sóc sức khỏe Tây Ban Nha.
Tây Ban Nha được xếp hạng nhất thế giới về ghép tạng vào năm 2016, chứng minh công nghệ y tế tiên tiến của nước này.
Theo Chỉ số Người tiêu dùng Y tế Châu Âu năm 2018, hệ thống chăm sóc sức khỏe của Tây Ban Nha xếp thứ 19 tại Châu Âu. Mặc dù các con số không thực sự ấn tượng, nhưng hiệu suất của hệ thống này trên thế giới vẫn rất tuyệt vời - năm 2011, hệ thống chăm sóc sức khỏe khu vực công của Tây Ban Nha Trong số các khoản chi tiêu này, 73 % đến từ tiền quỹ công, tương tự như mức 72% của OECD.
Ở Tây Ban Nha, bệnh nhân có thể trực tiếp đến khoa cấp cứu của bệnh viện trong trường hợp cấp cứu, nhưng các loại hình nhập viện khác đều phải có giấy giới thiệu của bác sĩ. Tây Ban Nha có hệ thống bệnh viện công và tư, trong đó bệnh viện công cung cấp dịch vụ y tế miễn phí. Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần mang theo giấy báo bệnh của bệnh viện đến hiệu thuốc để lấy thuốc theo toa. Quy trình này khá phổ biến trong chăm sóc y tế hàng ngày.
Bệnh nhân có quyền tiếp cận hồ sơ bệnh án của mình, nhưng một cuộc khảo sát năm 2015 cho thấy quyền này chưa được công bố rộng rãi.
Việc quản lý dịch vụ y tế ở Tây Ban Nha được phân cấp rất cao, nghĩa là mỗi vùng có chủ quyền chịu trách nhiệm về chính sách y tế của mình. Mặc dù quyền tự chủ trong chính sách y tế đã mang lại một số kết quả tích cực ở một số khu vực, nhưng nó chưa chắc đã đạt được sự phân bổ công bằng các nguồn lực y tế như mong muốn ở những nơi khác. Ngoài ra, theo một nghiên cứu năm 2009, các khu vực có dịch vụ y tế phi tập trung thường có hiệu quả tốt hơn về mặt công bằng.
Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2020, Tây Ban Nha được coi là có hệ thống y tế hiệu quả nhất châu Âu và được xếp hạng là một trong những quốc gia hiệu quả nhất thế giới cùng với Hồng Kông, Nhật Bản và Singapore. Mặc dù có nhiều thách thức khi so sánh tình trạng sử dụng ma túy với các quốc gia khác, dữ liệu cho thấy tình trạng sử dụng ma túy ở Tây Ban Nha thực sự cao hơn so với nhiều quốc gia tương tự.
Ý kiến của công chúng về hệ thống chăm sóc sức khỏe của một quốc gia thường bị ảnh hưởng bởi lòng tin giữa bác sĩ và bệnh nhân, phạm vi đưa tin của phương tiện truyền thông và chất lượng dịch vụ được cung cấp. Nghiên cứu cho thấy hầu hết người Tây Ban Nha ủng hộ hệ thống chăm sóc sức khỏe của họ và tin rằng nhà nước nên đóng vai trò quan trọng trong y học.
Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát năm 2005, những người được hỏi cho biết thời gian chờ đợi để gặp bác sĩ quá lâu và giải pháp dường như là tăng số lượng bác sĩ.
Ngoài bảo hiểm y tế toàn dân, người dân Tây Ban Nha còn có ba lựa chọn khác: bảo hiểm y tế tự nguyện thay thế, bảo hiểm y tế tự nguyện bổ sung và bảo hiểm y tế tự nguyện được trợ cấp. Trong số này, công chức có thể từ bỏ hoàn toàn bảo hiểm y tế quốc gia nếu họ chọn bảo hiểm do nhà nước trợ cấp.
Nhờ có hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân, bất bình đẳng xã hội ở Tây Ban Nha đã giảm đáng kể. Đồng thời, vẫn còn tồn tại một số bất bình đẳng, đặc biệt là ở những lĩnh vực không được bảo hiểm y tế chi trả, chẳng hạn như nha khoa.
Vấn đề nhập cư ở Tây Ban Nha đã trở thành chủ đề nóng được xã hội quan tâm trong vài năm qua. Mặc dù người nhập cư có quyền được chăm sóc sức khỏe bất kể tình trạng pháp lý của họ, nhưng có sự khác biệt rõ ràng trong việc sử dụng các dịch vụ y tế giữa người nhập cư và công dân .
Tóm lại, hệ thống chăm sóc sức khỏe của Tây Ban Nha chứng tỏ sức hấp dẫn đặc biệt của nó nhờ hiệu quả cao, phạm vi bao phủ rộng và giảm bất bình đẳng. Tuy nhiên, làm thế nào để cải thiện hơn nữa thời gian chờ đợi và phân bổ nguồn lực y tế trong tương lai vẫn là vấn đề quan trọng đáng được xem xét sâu rộng?