Language
Country/Area
No result found
Huyền thoại về việc tự báo cáo: Bạn thực sự biết có bao nhiêu người về việc che giấu hành vi của mình?
Trong nghiên cứu khoa học xã hội, việc tự báo cáo thường trở thành một công cụ quan trọng để thu thập dữ liệu. Tuy nhiên, thành kiến về mong muốn xã hội là một trở ngại quan trọng đối với công cụ này. Câu trả lời của người trả lời khảo sát thường bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác, khiến họ có xu hướng đưa ra những câu trả lời được xã hội mong muốn khi trả lời câu hỏi. Tình trạng này đã đặt ra câu hỏi về tính chính xác của nhiều kết quả nghiên cứu, đặc biệt là về các chủ đề nhạy cảm như hành vi tình dục và sử dụng ma túy, thường dẫn đến việc đánh giá thấp dữ liệu do những điều cấm kỵ của xã hội.
Câu trả lời của người trả lời khảo sát thường bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác, điều này có thể khiến họ che giấu hành vi thực sự của mình.
Định nghĩa và tác động của khuynh hướng mong muốn xã hội
Thành kiến về mong muốn xã hội là thành kiến phản hồi trong các câu trả lời khảo sát, đề cập đến xu hướng người trả lời trả lời các câu hỏi theo cách phù hợp với mong đợi của xã hội. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tính chính xác của số liệu thống kê mà còn cản trở khả năng hiểu được sự khác biệt của từng cá nhân. Khi các nhà nghiên cứu hỏi người trả lời về hành vi của họ, họ thường gặp phải tình trạng báo cáo quá mức về "hành vi tốt" hoặc báo cáo quá thấp về "hành vi xấu". Hiểu được sự thiên vị này đặc biệt quan trọng đối với các mô tả tự báo cáo.
Chủ đề nhạy cảm về thành kiến được xã hội mong muốn
Có một số chủ đề đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi thành kiến được xã hội mong muốn khi tiến hành tự báo cáo, bao gồm:
- Khả năng và đặc điểm tính cách tự báo cáo
- Tần suất quan hệ tình dục
- Sử dụng chất bất hợp pháp
Ví dụ: khi được hỏi một câu hỏi như "Bạn có thường xuyên thủ dâm không?", nhiều người có thể báo cáo thiếu hoặc chọn không trả lời do những điều cấm kỵ của xã hội. Tình huống như vậy có thể dễ dàng khiến dữ liệu trung bình về hành vi tình dục bị đánh giá thấp.
Nhiều người có thể báo cáo thiếu hoặc chọn không trả lời do những điều cấm kỵ của xã hội, điều này có thể dễ dàng dẫn đến sai lệch dữ liệu.
Sự khác biệt cá nhân và thành kiến mong muốn xã hội
Từ năm 1953, nhà tâm lý học Alan L. Edwards đã đề xuất khái niệm mong muốn xã hội, khái niệm này đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu đo lường các đặc điểm tính cách. Nghiên cứu của Edwards cho thấy mối tương quan cao giữa xếp hạng mong muốn xã hội về đặc điểm tính cách và tỷ lệ tán thành những mô tả thực tế về bản thân của người trả lời. Điều này cho thấy các nhà nghiên cứu cần đặc biệt chú ý đến vấn đề này khi diễn giải dữ liệu tự báo cáo.
Công cụ đo lường thành kiến mong muốn xã hội
Thang đo mong muốn xã hội truyền thống của Marlowe-Crown từ lâu đã trở thành công cụ mà các nhà khoa học dựa vào khi đo lường thành kiến về mức độ mong muốn xã hội. Ngoài ra, bảng câu hỏi Cân bằng mức độ đáp ứng mong muốn (BIDR) do Paulus đề xuất cũng đã trở thành một trong những công cụ được sử dụng phổ biến trong việc đo lường thành kiến về mức độ mong muốn trong xã hội hiện đại. Những công cụ đo lường này được thiết kế để phân tích chính xác hơn các kiểu phản ứng của mọi người theo kỳ vọng của xã hội.
Các kỹ thuật làm giảm sự thiên vị về mong muốn xã hội
Đối với các nhà nghiên cứu, làm thế nào để giảm bớt thành kiến về mong muốn xã hội là chìa khóa để tiến hành nghiên cứu hiệu quả. Nghiên cứu cho thấy rằng việc giữ bí mật và ẩn danh các cuộc khảo sát sẽ cải thiện đáng kể việc báo cáo trung thực về các vấn đề nhạy cảm. Trong một số công nghệ, chẳng hạn như "phương pháp thùng phiếu" và công nghệ phản hồi ngẫu nhiên, những phương pháp này có thể làm giảm hiệu quả thành kiến về mong muốn xã hội.
Việc duy trì tính ẩn danh và bảo mật của các cuộc khảo sát sẽ cải thiện đáng kể việc báo cáo trung thực về các vấn đề nhạy cảm.
Những thách thức và triển vọng trong nghiên cứu tâm lý học
Khi đối mặt với thách thức về thành kiến về mong muốn xã hội, các nhà nghiên cứu vẫn cần tiếp tục khám phá các phương pháp đổi mới để thu được dữ liệu chính xác hơn. Với sự tiến bộ của công nghệ, các phương pháp điều tra mới như phương pháp độ nhạy ẩn, phương pháp giao cắt, v.v. dần được áp dụng, mang lại nhiều khả năng hơn cho nghiên cứu trong tương lai.
Tuy nhiên, quá trình này cũng nảy sinh một suy nghĩ: Con người thật của tôi khó bộc lộ ra sao trước áp lực của kỳ vọng xã hội?
