Điện tích là một tính chất vật lý của vật chất cho phép vật chất tác dụng lực trong trường điện từ. Điện tích này có thể là dương hoặc âm. Các điện tích cùng loại thì đẩy nhau, trong khi các điện tích trái dấu thì hút nhau. Khi một vật không mang điện tích ròng thì vật đó được gọi là trung hòa về điện. Kiến thức ban đầu về điện tích, được gọi là điện động lực học cổ điển, vẫn được áp dụng cho các vấn đề không yêu cầu xem xét các hiệu ứng lượng tử. Điện tích là một tính chất được bảo toàn: trong một hệ cô lập, tổng lượng điện tích dương trừ đi tổng lượng điện tích âm không thay đổi.
"Điện tích là một tính chất cơ bản của nhiều hạt hạ nguyên tử khiến chúng tương tác với nhau khi có điện trường."
Trong vũ trụ của chúng ta, điện tích được định lượng bằng một đơn vị gọi là điện tích cơ bản, xấp xỉ bằng 1,602×10⁻¹⁹ Coulomb (C). Đây là khoản phí miễn phí nhỏ nhất hiện có. Các hạt như quark, mặc dù có điện tích nhỏ hơn (-⅓ e hoặc +⅔ e), không bao giờ tồn tại đơn lẻ mà luôn kết hợp theo bội số nguyên. Ngoài ra, trong Mô hình Chuẩn, điện tích là một số lượng tử được bảo toàn tuyệt đối. Proton có điện tích +e, trong khi electron có điện tích -e.
Từ xa xưa, con người đã biết đến bốn hiện tượng mà ngày nay có thể giải thích bằng khái niệm điện tích: sét, cá điện, Lửa Thánh Elmo và sự hấp dẫn của các vật nhỏ với hổ phách khi cọ xát nó. Bản ghi chép sớm nhất về hiệu ứng hổ phách có thể đến từ nhà toán học Hy Lạp cổ đại Thales, nhưng lời giải thích của ông cho hiện tượng này dựa trên niềm tin rằng các vật thể không đối xứng có linh hồn.
"Những quan sát của Thales cho thấy sự hiểu biết về điện tích không có hệ thống ở Hy Lạp cổ đại."
Theo thời gian, các nhà khoa học bắt đầu tiến hành nghiên cứu điện một cách có hệ thống. William Gilbert đã giới thiệu khái niệm "điện" trong tác phẩm "De Magnete", và hiệu ứng hổ phách mà ông tập trung vào đã trở thành điểm khởi đầu cho nghiên cứu về điện tích. Nghiên cứu của ông đánh dấu sự khám phá sâu sắc về chất lượng và số lượng của hiện tượng điện. Trong quá trình này, nhiều khái niệm khác nhau về điện tích dần được đề xuất và chấp nhận, bao gồm mối liên hệ của chúng với ma sát, chất dẫn điện và chất cách điện.
Tĩnh điện là một ngành quan trọng nghiên cứu điện tích của vật thể và hiện tượng phóng điện tĩnh điện liên quan. Sự phóng điện tĩnh xảy ra khi hai vật không cân bằng tiếp xúc với nhau rồi tách ra, gây ra sự thay đổi điện tích giữa chúng.
"Các hiện tượng trong tĩnh điện không chỉ cho thấy ma sát tạo ra điện tích như thế nào mà còn chứa đựng chìa khóa về cách điện tích được truyền giữa các vật thể."
Các vật thể có thể bị nhiễm điện bằng nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn như ma sát, và các vật thể bị nhiễm điện như vậy sẽ cho phép các vật thể khác tạo ra tương tác điện tích, gây ra hiệu ứng hút hoặc đẩy. Tất cả điều này cho thấy điện tích không chỉ là một đại lượng vật lý cơ bản mà còn là chìa khóa để hiểu được sự tương tác của vật chất.
Trong quá trình thí nghiệm, bất kể điện tích thu được bằng cách nào thì định luật bảo toàn điện tích luôn được áp dụng. Điều này có nghĩa là khi một vật mất điện tích, vật kia phải nhận được một lượng điện tích tương đương. Sự bảo toàn điện tích được chứng minh rõ hơn qua sự truyền điện tích giữa các vật liệu như hổ phách và lông thú, có thể nhìn thấy thông qua sự cọ xát đơn giản.
Tuy nhiên, bất chấp lịch sử nghiên cứu lâu dài về điện tích, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải đáp, đặc biệt là trong bối cảnh cơ học lượng tử. Khi công nghệ tiến bộ, chúng ta hiểu rõ hơn về sự tương tác giữa các hạt vi mô, nhưng đơn vị cơ bản của điện tích và vai trò của nó trong tự nhiên vẫn là chủ đề đáng để suy nghĩ sâu sắc.
"Bản chất lượng tử của điện tích sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự hiểu biết của chúng ta về vật chất là một câu hỏi hiện đang được cộng đồng vật lý tích cực khám phá."
Trong thế giới vật lý lượng tử, đơn vị điện tích nhỏ nhất vừa bí ẩn vừa hấp dẫn. Nó không chỉ là một trong những nền tảng của vật lý mà còn mở đường cho sự phát triển công nghệ trong tương lai. Khi chúng ta dần khám phá ra bí ẩn về điện tích, chúng ta không khỏi tự hỏi: Nghiên cứu về điện tích sẽ thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn của chúng ta về bản chất của vũ trụ trong tương lai gần như thế nào?